Αποχαιρετούμε σήμερα έναν ακριβό φίλο και σύντροφο, που η μοίρα υπήρξε εξοργιστικά άδικη και τραγικά αδυσώπητη απέναντί του.
Αποχαιρετούμε έναν άνθρωπο της γνώσης, της δράσης, του ευθύβολου χιούμορ. Ένα νέο αγχωμένο όχι μόνον, ούτε κυρίως με την αβάσταχτη καθημερινότητα που ζούμε μέσα στις συνθήκες της κρίσης, αλλά αγχωμένο για να προλάβει αυτά για τα οποία, με εμπιστοσύνη στις ιδέες της Αριστεράς, ονειρευόταν και έβλεπε άλλοτε να έρχονται και άλλοτε να ξεμακραίνουν.
Ο Γιώργος υπήρξε το θύμα αυτής της χαρμολύπης. Της για πρώτη φορά Αριστεράς και των διακυμάνσεων που ακολουθούν αυτή την πρώτη φορά.
Μέσα από προσωπικές επανατοποθετήσεις, φοιτητής Θεολογίας, αμφισβήτησε την ιερότητα του αυτονόητου, προσέγγισε την Αριστερά, στα χρόνια του πρώτου Συνασπισμού. Λίγο μετά τη μεγάλη κατάρρευση του διεθνούς 1989, τότε που η μελωδία του τέλους της Ιστορίας έστελνε χιλιάδες νέους των αλλεπάλληλων γενεών της μεταπολεμικής Αριστεράς στην αμήχανη αποστράτευση ή την εύκολη μεταπήδηση, τότε που ξαφνικά η Αριστερά έχασε την προνομιακή σχέση της με τη νεολαία (ενώ αναδυόταν η εσχατολογία του νεοφιλελευθερισμού), τότε που δεν ήταν της μόδας η στράτευση αλλά η απόδραση από των «μανιφέστων τις κλεισούρες», τότε που η ενότητα της Αριστεράς αποδείχθηκε εύθραυστη, κάτι σαν γάμος συμφερόντων, που το συμβόλαιο συμβίωσης έληξε, αυτή την εποχή, πολύ πριν διαφανεί η νέα προοπτική πολιτικοποίησης με τα κινήματα κατά της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης, αυτή τη στιγμή ήττας για την Αριστεράς ο Γιώργος (και ακόμη λίγοι νέοι) επέλεξαν να πάνε κόντρα στο ρεύμα. Επέλεξαν να γίνουν αριστεροί. Κι αυτή η στιγμή της επιλογής τον συνόδεψε σε ολόκληρη τη ζωή του.
Ο Γιώργος υπήρξε αριστερός μέσα στο χιούμορ, μέσα στη ζωή. Άνθρωπος της παρέας, δεν τσιγκουνεύτηκε το πηγαίο ταλέντο του. Δοκίμασε ακόμα και πράγματα που ομολογούσε ότι δεν τα προτιμούσε. Αλλά όλα τα έφερνε σε πέρας με υποδειγματική ευσυνειδησία και επαγγελματική εντιμότητα. Τον θυμάμαι να κάνει οικονομικό ρεπορτάζ στην «Αυγή» τα χρόνια του απόγειου του νεοφιλελευθερισμού. Και να αναζητά πίσω από τους αριθμούς εξηγήσεις και τη διαφορετική προοπτική. Δεν ένιωσε ούτε στιγμή εγκάθειρκτος των συμβάσεων του πιο κατεστημένου ρεπορτάζ. Αν και δεν έκρυβε τη δυσφορία του για τον εγκλωβισμό της δημιουργικής του δύναμης σ' ένα ρεπορτάζ που, τότε, φαινόταν κοινωνικά μακάβριο.
Ο πολιτισμός ήταν η μεγάλη αγάπη του Γιώργου. Διάβαζε, έγραφε, έπαιζε και άκουγε μουσική, λειτουργούσε και ως μουσικός παραγωγός, έβλεπε ταινίες, σχολίαζε. Η λαϊκή καταγωγή του εμπλούτιζε την ευαισθησία του. Κι αυτή η πολυμέρεια του ταλέντου του φαινόταν στα έξοχα χειρόγραφά του, τα οποία με μεγάλη άνεση, αλλά ποτέ με ευτελή ευκολία, παρήγαγε. Δύο και τρία χρονογραφήματα την ημέρα.
Η «Αυγή» ευτύχησε να έχει, στη μακρά και λαμπρή σειρά χρονογράφων (απ' τον Απόστολο Σπήλιο, τον Κώστα Βάρναλη, τον Ασημάκη Γιαλαμά, για να περιοριστώ στους μεγάλους απόντες), ευτύχησε να αναδείξει τον Γιώργο Αναδρανιστάκη. Δεν συνιστά αυθάδεια η σύγκριση. Κάθε εποχή έχει τους γραφιάδες της, τους γραμματικούς της. Τι άλλο είναι το χρονογράφημα από μια δοκιμή και δοκιμασία πολιτικού-πολιτισμικού γραμματισμού;
Σε μια εποχή που ο δημοσιογραφικός λόγος αποδομείται σε παραπολιτικά σχόλια με τελίτσες, σε ραδιοφωνικά μονόλεκτα, σε ασήμαντες εικόνες που συνήθως συκοφαντούν τον ανίσχυρο πολίτη, το γραπτό του Ανανδρανιστάκη (όπως και άλλων λίγων, μετρημένων συναδέλφων) αποδείχθηκε καίριο, καλοτροχισμένο όπλο μάχης. Κοφτερό χιούμορ, που δεν χαριζόταν, που έλεγε τα πράγματα με το όνομά τους. Γι' αυτό και υπέστη τη μνησίκακη επίθεση, τις δικαστικές διώξεις, τις ειρωνείες ισχυρών παραγόντων που ο Ανανδρανιστάκης στηλίτευσε τη συμπεριφορά τους ή, ακριβέστερα, τους διακωμώδησε. Δεν καταδέχθηκε την εύκολη προσωπική επίθεση για την επίθεση. Σκιαγράφησε φιγούρες που σηματοδοτούσαν τη λυσσασμένη επίθεση των κονδυλοφόρων του συστήματος απέναντι στο ανερχόμενο κύμα της λαϊκής αντίστασης και τη λαϊκή αξίωση για τη δημοκρατική ανατροπή.
Και αυτό υπήρξε η δύναμη του χειρόγραφου του Γιώργου. Μια σπάνια, διεισδυτική και ταυτόχρονα μάχιμη στάση -αντίσταση- στα χρόνια της μνημονιακής λαίλαπας. Στην αρχή από την «Αυγή» μετά από το "Κόκκινο", όπου ευτύχησε υπό τη διεύθυνση του να αποκτήσει ισχυρό κοινωνικό νεύρο (θυμάμαι ακόμη τη ραδιοφωνική παρουσίαση της εξέγερσης του Δεκέμβρη του 2008), και ξανά, ταυτόχρονα τώρα, από την «Αυγή» και το «Κόκκινο».
Αυτή η επιμονή του Γιώργου να δρα, να εργάζεται μέσα από τον αριστερό Τύπο (όχι μόνο τον κομματικό, αλλά και μέσα από το «Αντί», τον «Πολίτη», τη «Γαλέρα», την «Οικοτοπία», και άλλα έντυπα), αλλά πάντοτε με σημείο αναφοράς τον κόσμο της Αριστεράς, επιβεβαιώνει την κατασταλαγμένη επιλογή του να έρθει στην Αριστερά ως πρόσφυγας και να αποδειχθεί σύντομα ισότιμος πολίτης. Επίσης αποδεικνύει την ανιδιοτέλειά του. Γιατί ο Γιώργος θα μπορούσε να κάνει καριέρα σε άλλα ΜΜΕ, αν έβαζε λίγο νερό στο κρασί του. Και θα πληρωνόταν αδρά... Ούτε που το σκέφτηκε! Επέλεξε να ανδρωθεί πνευματικά -επαγγελματικά μέσα στον αντιφατικό χώρο της Αριστεράς- τότε μάλιστα που αν και μικρή, ήταν ανήσυχη και απαιτητική. Επέλεξε να συμμεριστεί τις δυσκολίες ακόμα και το περασμένο καλοκαίρι, όταν έψαχνε πίσω από τον αναγκαστικό συμβιβασμό τις δυνατότητες να ξαναβγεί η Αριστερά στο προσκήνιο.
Ο Γιώργος ευτύχησε να έχει πολλούς φίλους. Να αγαπηθεί από πολλούς και να διαβαστεί από περισσότερους. Η σάτιρα, το καυστικό χιούμορ, συνοδευόταν από σαρκαστική αυτοκριτική. Είχε το ταλέντο να γράφει όπως μιλούσε. Και να μιλάει λες και διάβαζε κάποιο κείμενό του. Με συνοχή αλλά και αιφνιδιασμούς, με αυτή την έννοια υπήρξε από τους αριστερούς εκείνης της μειοψηφίας, που αναγνώριζε τον απελευθερωτικό χαρακτήρα του χιούμορ και πάντρευε την Αριστερά (και ειδικότερα τους νέους της Αριστεράς) με την ευφρόσυνη κατανυκτικότητα των βαθύτατα πολιτικών κειμένων του.
Δεν ξέρω τι θα ήταν ο Γιώργος χωρίς τη Μάρσια και χωρίς την ανείπωτη χαρά που τους έφερε ο μικρός Στέλιος. Οι τρείς τους συγκρότησαν έναν μικρό αρμονικό κόσμο που προδόθηκε από το ανεύρυσμα. Θα τους λείψει, όπως και στη χαροκαμένη μάνα του.
Θα μας λείψεις, Γιώργο. Χωρίς να το επιδιώξεις, προδόθηκες και μας «πρόδωσες». Μας πίκρανες. Για πρώτη φορά μας έκανες να μη γελάσουμε, αλλά να κλάψουμε! Καλό ταξίδι, σήμερα, ανήμερα της μεγάλης γιορτής της νεολαίας.
Νίκος Φίλης
