Τι προέχει άραγε σήμερα; Τι απασχολεί τους εργαζόμενους, τον λαό; Τι ενώνει το 27% του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και τους πολίτες που κάνουν μια διαφορετική επιλογή; Μήπως οι τελευταίοι προσδοκούν το ίδιο; και τι συγκεκριμένα; Το συζητούν παντού. Το ακούς σε κάθε ευκαιρία. Να μπει τέρμα στην οικονομική εξαθλίωση, στην ανθρωπιστική κρίση, να ανασχεθεί η βαρβαρότητα της ανεργίας (γιατί κανένας δεν πιστεύει ότι με ένα μαγικό ραβδάκι θα πέσει π.χ. στο 10%). Αλλά και να μπει τέλος στην ευτέλεια της πολιτικής ζωής στο φαύλο πολιτικό σύστημα, στον αγοραίο λαϊκίστικο πολιτικό λόγο.
Ποιο το κύριο πρόβλημα που μπαίνει στο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ; Ποιο δίλημμα προτάσσεται ένθεν κακείθεν; Αριστερά ή Δεξιά. Κυβέρνηση Αριστεράς - κοινωνικής σωτηρίας ή "κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας";
Ας δούμε τη θέση της Αριστεράς, του ΣΥΡΙΖΑ.
Στις μεγάλες καμπές της πορείας της χώρας και του λαού (κατοχή, Εθνική Αντίσταση, χούντα, αντιδικτατορική πάλη).
Η Αριστερά έβλεπε μακριά, χωρίς παρωπίδες και μυωπικές παραμορφώσεις. Με τις πρωτοβουλίες της επεδίωξε και πέτυχε τη μεγαλύτερη κοινωνική συσπείρωση και, γιατί όχι, και την πατριωτική πολιτική ενότητα; Μήπως, λοιπόν, είναι στενή και αποδειχθεί θνησιγενής η άποψη για κυβέρνηση της Αριστεράς; Μήπως υπάρχει ανάγκη και περιθώρια (αντικειμενικά κυρίως) για ευρύτερη συσπείρωση και διέξοδο;
Απ' ό,τι φαίνεται υπάρχουν, και αυτό πρέπει να είναι το στοίχημα της Αριστεράς που πρέπει να κερδίσει. Να ενώσει και όχι να χωρίσει. Για να μην οδηγηθούμε σε έναν ιδιότυπο εμφύλιο που φαίνεται να επιδιώξει μισαλλόδοξα η Ακροδεξιά. Και βέβαια η κρίση είναι συστημική (με αιχμή τη νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση. Τον ανισόμετρο καταμερισμό κερδών και εργασίας κ.λπ.) και ευρωπαϊκή. Αλλά τι λύσεις προκρίνονται; Ευρωπαϊκή ηγεμονία της Γερμανίας, συνεργασία των αναδυόμενων μεγάλων (αλλά οπωσδήποτε εθνικών οικονομιών).
Άραγε πού αναλώνεται η συζήτηση, ο προβληματισμός εν όψει του συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ; Πολυτασικό κόμμα, επιβίωση κάποιων συνιστωσών, κόμμα των μελών κ.λπ. παρόμοια. Η ηγεσία έχει σφαιρική εικόνα και μπορεί να επιβεβαιώσει ή να βει εύκολα τα στοιχεία. Συμμετοχή στις κομματικές διαδικασίες περίπου του 35% αυτών που προσέρχονται στις κομματικές εκλογές (βλέπε και γράμμα για τον Θεωνά στην "Αυγή".) Μικρή ή ανύπαρκτη παρουσία συνιστωσών. Εκτός αν μιλήσουμε για άλλα κόμματα και όχι για τάσεις και συνιστώσες, οπότε και το θέμα της ενότητας θα μπει σαν πρόβλημα συνεργασίας σε εντελώς διαφορετική βάση. Αυτά τα λίγα για το κυρίαρχο θέμα όχι των μελών και της κοινωνίας, αλλά κυρίως των μεσαίων και ανώτερων στελεχών.
Ας έρθουμε σε άλλα ζητήματα. Η μετακαπιταλιστική προοπτική (στην οποία πρέπει βέβαια να απαντήσει η Αριστερά) δίνεται μέσα από τις θέσεις σαν σοσιαλισμός του 21ου αιώνα. Τι λέγεται άραγε για τον σοσιαλισμό του 20ού αιώνα, που χάριν συνεννόησης και οικονομίας της συζήτησης το λέμε έτσι, και γιατί απέτυχε παταγωδώς; Μεγάλα ερωτήματα, μεγάλη κουβέντα. Δεν τολμώ και μάλλον δεν μπορώ να απαντήσω.
Οικονομική ανασυγκρότηση. Όταν υπάρχουν 1,5 εκατομμύριο άνεργοι, 1 εκατ. ελευθεροεπαγγελματίες, 700.000 δημόσιοι υπάλληλοι (χώρια η μαύρη εργασία, οι υποαπασχολούμενοι κ.λπ.) ή ο αγροτικός και πρωτογενής τομέας είναι ένα μικρό ποσοστό του ΑΕΠ, τι είδους οικονομική ανασυγκρότηση θα επιδιωχθεί; Οι όποιες λύσεις που προκρίνονται απαιτούν γιγαντιαίες και μακροχρόνιες προσπάθειες για τις οποίες είναι πολύ αμφίβολο αν θα εξασφαλίσουν τη συμμετοχή των εργαζομένων και του λαού, που σίγουρα δεν προετοιμάζονται για ένα τέτοιο εγχείρημα.
Μεταναστευτικό. Ωραία τα λεγόμενα για κατάργηση του Δουβλίνο ΙΙ και όλα τα άλλα αξιακά. Όμως τα προβλήματα ασφάλειας, εργασίας, διατροφής, κουλτούρας κ.λπ. είναι προβλήματα της διπλανής πόρτας, των συνοικιών και της γειτονιάς, των μεγαλουπόλεων και της υπαίθρου, που η πλειονότητα των πολιτών ζητά να απαντηθούν και να αντιμετωπιστούν. Το να τα ξορκίζεις ουσιαστικά λέγοντας ότι φταίει η καπιταλιστική κρίση κ.λπ. δεν πείθει. Αφήνεις το γήπεδο στους αντιπάλους.
Δημόσια διοίκηση και κράτος. Όλοι οι πολίτες συζητούν γι' αυτό ακριβώς: γιατί ταλαιπωρούνται αφάνταστα γενικά με τις υπηρεσίες, γιατί πληρώνουν φροντιστήρια για τη μόρφωση που δεν έχει ουσιαστικό αντίκρισμα, γιατί δύσκολα εξυπηρετούνται από τις υπηρεσίες υγείας κ.λπ.
Η Αριστερά οφείλει να τολμήσει και να βάλει το θέμα του εκσυγχρονισμού (ας τολμήσουμε να πούμε του εξευρωπαϊσμού) δημοσίων υπηρεσιών, κρατικής λειτουργίας κ.λπ., που όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις δεν θέλουν και δεν μπόρεσαν να αντιμετωπίσουν.
Θα μπορούσα να επεκταθώ και σε άλλα ή περισσότερο στα παραπάνω θέματα, αλλά θα ήταν σίγουρα κουραστικό. Ας βγει όμως ένα σύνθημα. Άλλη κυβέρνηση, άλλη πολιτική, άλλη διέξοδος. Λύση με δημοκρατικές εγγυήσεις και σε ομαλό κλίμα.
