Του Μανόλη Δρεττάκη*
Στο προηγούμενου άρθρο μου στην «Αυγή» της 30.8.15, με τίτλο «Ανάγκη προετοιμασίας του ΣΥΡΙΖΑ για όλα τα ενδεχόμενα», πριν αναφερθώ στα τρία ενδεχόμενα που παρέθετα, επισήμανα και τόνιζα ότι ένα μεγάλο και ασυγχώρητο λάθος της παραιτηθείσας κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝ.ΕΛΛ. ήταν: «Να χαθεί η μοναδική ευκαιρία καθιέρωσης -και μάλιστα με πάνω από 180 ψήφους- της μίας και μοναδικής απλής αναλογικής, η οποία ήταν πάγιο αίτημα της Αριστεράς και δέσμευση του ΣΥΡΙΖΑ».
Η σημασία της απώλειας της ευκαιρίας αυτής φαίνεται τώρα από τις πολύ μικρές διαφορές στα ποσοστά των δύο πρώτων κομμάτων που δίνουν όλες οι μέχρι σήμερα δημοσκοπήσεις. Αν οι δημοσκοπήσεις συνεχίσουν να δείχνουν τέτοιες διαφορές ανάμεσα στα δύο κόμματα μέχρι την προπαραμονή των εκλογών και αν επιβεβαιωθούν στην κάλπη, το τελικό αποτέλεσμα μπορεί να καταλήξει σε θρίλερ για το ποιο κόμμα θα καταλάβει την πρώτη θέση.
Ανεξάρτητα, όμως, από το ποιο κόμμα θα βγει πρώτο (ΣΥΡΙΖΑ ή Ν.Δ.), είναι πλέον καταφανέστατη η προκλητική και σκανδαλώδης διαστρέβλωση της βούλησης του κυρίαρχου λαού, με την επιτρεπόμενη από το καλπονοθευτικό εκλογικό σύστημα Ν.Δ. - ΠΑΣΟΚ -ακόμα και με διαφορά μικρότερη της μισής εκατοστιαίας μονάδας από δεύτερο κόμμα- κλοπή 50 εδρών από το πρώτο κόμμα, εδρών που ανήκουν στο δεύτερο και σε άλλα κόμματα που μπαίνουν στη Βουλή καθώς και σε εκείνα που δεν μπαίνουν έστω και για λίγες μόνο ψήφους.
Αν στις εκλογές της 20ης.9.15 ο ΣΥΡΙΖΑ αναδειχτεί πρώτο κόμμα, το πρώτο νομοσχέδιο που οφείλει να καταθέσει η κυβέρνηση που θα σχηματίσει με άλλα κόμματα είναι εκείνο με το οποίο θα καθιερώνεται η απλή αναλογική ως πάγιο σύστημα διεξαγωγής των βουλευτικών εκλογών, των ευρωεκλογών, των περιφερειακών και των δημοτικών εκλογών.
Ήδη την προηγούμενη τριετία και τους τελευταίους επτά μήνες είχαμε κυβερνήσεις συνασπισμού κομμάτων, ακόμα και με το διαστρεβλωτικό εκλογικό σύστημα των πρώην κομμάτων εξουσίας. Οι μονοκομματικές κυβερνήσεις Ν.Δ. ή ΠΑΣΟΚ, που έφεραν τη χώρα στο χείλος της χρεωκοπίας, ανήκουν στο γεμάτο από σκάνδαλα παρελθόν.
Δεδομένου ότι είναι βέβαιο ότι και η κυβέρνηση που θα σχηματιστεί μετά τις επικείμενες εκλογές θα είναι κυβέρνηση συνασπισμού, όλα τα κόμματα πρέπει να προετοιμάζονται για συμβιβαστικές υποχωρήσεις από τα προγράμματά τους, ώστε, αμέσως μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των εκλογών, να καταστεί δυνατός ο σχηματισμός κυβέρνησης συνασπισμού των κομμάτων εκείνων που θα συμφωνήσουν σε ένα κοινό και εφαρμόσιμο πρόγραμμα, στο πλαίσιο που επιτρέπουν οι δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η χώρα με το τρίτο Μνημόνιο.
Ειδικά ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος υποστηρίζει (παρ' ότι, δυστυχώς, δεν την καθιέρωσε) την απλή αναλογική, η οποία συνεπάγεται κυβερνήσεις συνασπισμού, θα πρέπει να είναι από τώρα έτοιμος για τις υποχωρήσεις που θα δεχτεί στο πρόγραμμά του, στην περίπτωση που θα έρθει πρώτος το βράδυ των εκλογών, προκειμένου να συγκροτήσει κυβέρνηση συνασπισμού, πιθανότατα όχι με ένα, αλλά με δύο ή και τρία από τα μικρότερα κόμματα, τα οποία με τη σειρά τους πρέπει να είναι, και αυτά, έτοιμα για υποχωρήσεις στα δικά τους προγράμματα, ώστε να καταστεί δυνατός ο σχηματισμός της κυβέρνηση αυτής. Κυβέρνηση πρέπει οπωσδήποτε να σχηματιστεί, δεδομένου ότι είναι γενικά παραδεκτό ότι η χώρα δεν αντέχει νέες εκλογές. Πρέπει, επιτέλους, η Ελλάδα να εκσυγχρονιστεί και στο καίριο θέμα σχηματισμού κυβερνήσεων συνασπισμού κομμάτων, όπως συμβαίνει στις περισσότερες χώρες της Ε.Ε.
Έρχομαι τώρα στα όσα οφείλει να πράξει η κυβέρνηση συνασπισμού που θα σχηματιστεί με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ, αν το κόμμα αυτό έρθει πρώτο στις εκλογές της 20ής.9.15.
Πρώτα απ' όλα, και μέχρις ότου αλλάξουν οι συσχετισμοί στην Ε.Ε., η κυβέρνηση αυτή οφείλει, χωρίς παλινωδίες, να εφαρμόσει τα όσα προβλέπει το τρίτο Μνημόνιο και να διαπραγματευθεί τις πιο πρόσφορες για τη χώρα λύσεις σε όσα θέματα παραμένουν ανοιχτά. Παράλληλα, πρέπει να λάβει όσα αντισταθμιστικά μέτρα είναι δυνατό να ληφθούν, προκειμένου να ανακουφιστούν τόσο εκείνοι που είχαν πληγεί τα δύο προηγούμενα Μνημόνια (τα οποία δεν πρέπει να ξεχνάμε ποιοι τα υπέγραψαν και τα εφάρμοσαν) καθώς και εκείνοι που θα υποφέρουν περισσότερο από την εφαρμογή των μέτρων του τρίτου Μνημονίου.
Τα αντισταθμιστικά και ανακουφιστικά αυτά μέτρα που προαναφέρθηκαν θα αποτελούν τμήμα ενός τετραετούς συνεκτικού εφαρμόσιμου προγράμματος κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης, στην εφαρμογή του οποίου θα δεσμευτούν, με τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης, τα κόμματα που θα τη στηρίζουν, δηλαδή όλοι, χωρίς εξαίρεση, οι βουλευτές τους. Βασικός στόχος του προγράμματος αυτού θα είναι να βγάλει τη χώρα από την ύφεση και να τη βάλει σε μια πορεία διατηρήσιμης ανάπτυξης, ώστε να απορροφηθεί ένα όσο γίνεται μεγαλύτερο ποσοστό των ανέργων και να υπάρξουν οι αναγκαίοι πόροι για τα μέτρα που προαναφέρθηκαν.
Ίσης όμως, αν όχι μεγαλύτερης, σημασίας από την εφαρμογή του τετραετούς αυτού προγράμματος για το παρόν και το μέλλον του τόπου, είναι η άμεση λήψη από την κυβέρνηση συνασπισμού με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ μέτρων που όλες οι κυβερνήσεις της περιόδου 1974-2014 αρνούνταν να λάβουν, λόγω των πελατειακών τους σχέσεων και της διαπλοκής τους με τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα. Μέτρων τα οποία, αν είχαν εφαρμοστεί από τις κυβερνήσεις αυτές, δεν θα υπήρχε η οικονομική και κοινωνική καταστροφή την οποία κληρονόμησαν στην κυβέρνηση που αναδείχτηκε στις εκλογές της 25.1.15.
Τόσο πριν από τη δικτατορία, όσο και στη διάρκειά της, αλλά, δυστυχώς, και σε όλο το διάστημα των σαράντα ετών της Μεταπολίτευσης, σημειώθηκε συνεχής έκπτωση αξιών και απαξίωση των θεσμών (βλέπε και βιβλίο μου με αυτόν τον τίτλο που εκδόθηκε το 2005). Είναι, κατά συνέπεια, πρωταρχικής και κρίσιμης σημασίας για το μέλλον του τόπου η αποκατάσταση των αξιών και ο σεβασμός των θεσμών. Προκειμένου να αρχίσει η επίπονη αυτή διαδικασία επιβάλλεται:
Α. Τα εκλεγμένα μέλη της Βουλής, της κυβέρνησης και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και οι διορισμένοι επικεφαλής δημόσιων επιχειρήσεων και οργανισμών, οι δικαστές καθώς και οι δημόσιοι υπάλληλοι να είναι ικανοί για το έργο που αναλαμβάνουν και:
ι) Να διακρίνονται για την εντιμότητά τους, την αξιοπρέπεια, την ανάληψη ευθύνης και τον σεβασμό του άλλου, της ελευθερίας και των δικαιωμάτων του, και
ιι) Να εφαρμόζουν την αξιοκρατία παντού, να τηρούν απαρέγκλιτα το Σύνταγμα και τους νόμους και να σέβονται τη Βουλή, τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, την Εκκλησία και τις παραδόσεις του έθνους.
Β. Να αρχίσει η διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος, η οποία, ανάμεσα στα άλλα, πρέπει να περιλαμβάνει τη συνταγματική κατοχύρωση της εφαρμογής της απλής αναλογικής σε όλες τις εκλογές, την καθιέρωση δημοψηφισμάτων εφόσον το ζητήσει το 10% του εκλογικού σώματος, την επιλογή των επικεφαλής των ανωτάτων δικαστηρίων της χώρας από ένα σώμα στο οποίο δεν θα μετέχουν πολιτικοί, τη ριζική αλλαγή των διατάξεων περί ευθύνης των υπουργών, την απαγόρευση αποστασιών βουλευτών και όσοι διαχωρίζουν τη θέση τους από τα κόμματα με τα οποία εκλέχτηκαν, να υποχρεούνται να παραδίνουν τις έδρες τους σ' αυτά.
Γ. Να γίνουν «χειρουργικές επεμβάσεις» για την απαλλαγή της χώρας από τα καρκινώματα της μεγάλης έκτασης διαφθοράς, της παραοικονομίας, της φοροδιαφυγής, της εισφοροδιαφυγής, της διαπλοκής με τους οικονομικά ισχυρούς, της ασυδοσίας των καναλιών και της αναξιοκρατίας στη δημόσια διοίκηση και στις δημόσιες επιχειρήσεις.
Δ. Να εκλείψει η κομματοκρατία στη δημόσια διοίκηση, την παιδεία, την υγεία, με την εφαρμογή της αξιοκρατίας σε όλους αυτούς τομείς.
Όλα τα παραπάνω πρέπει να αποτελέσουν τις βάσεις στις οποίες πρέπει να στηριχτεί η κυβέρνηση συνασπισμού κομμάτων με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ. Χωρίς μια συμφωνία σ' αυτά και την υποχρέωση όλων των βουλευτών των κομμάτων να τα στηρίζουν με την ψήφο τους είναι αδύνατο να πάει μπροστά ο τόπος.
Για την υλοποίησή τους είναι αυτονόητο ότι κρίσιμο ρόλο θα παίξει η επιλογή έμπειρων προσώπων με τα χαρακτηριστικά που προαναφέρθηκαν, τα οποία θα αποτελέσουν μέλη του υπουργικού συμβουλίου καθώς και των προσώπων που θα στελεχώσουν καίριες θέσεις του κρατικού μηχανισμού. Λάθη στην επιλογή προσώπων που, με τη συμπεριφορά και την πολιτική τους, συνέβαλαν στην πτώση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝ.ΕΛΛ. δεν πρέπει να επαναληφθούν.
Τόσο τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου όσο και όλοι όσοι θα αναλάβουν καίριες θέσεις στον κρατικό μηχανισμό και στις δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμούς, αντί για συνεχείς δηλώσεις και παρουσία στα κανάλια, πρέπει να στρωθούν στη δουλειά, ώστε να προχωρήσει ταχύτατα η εφαρμογή του συμφωνημένου προγράμματος. Τα αποτελέσματα αυτής της εφαρμογής, και όχι τα λόγια, είναι αυτά που θα εκτιμήσουν οι πολίτες και θα βοηθήσουν τη χώρα να ξεπεράσει την κρίση και να ορθοποδήσει.
* Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι πρώην αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ
