«...Το αρνητικό, την αποδόμηση μπορείς να τα επιβάλλεις με διατάγματα, όχι όμως την ανοικοδόμηση, το θετικό. Άγνωστη γη. Χιλιάδες προβλήματα. Μόνο η πείρα μπορεί να διορθώσει και να ανοίξει καινούργιους δρόμους. Μόνο η ασυγκράτητη ζωή που αναβλύζει ελεύθερα παίρνει χίλιες νέες μορφές...»
Ρόζα Λούξεμπουργκ
Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ο ιστορικός ηγέτης του ΚΚΕ, Χαρίλαος Φλωράκης, στην κριτική του απέναντι στο κυβερνητικό ΠΑΣΟΚ του άρεσε να λέει : «Αλλαγές έχουμε... Αλλαγή όμως δεν έχουμε», θέλοντας μ' αυτό τον τρόπο να δείξει πως μια πραγματική αλλαγή, όπως αποτυπώθηκε ως σύνθημα, απ' τις δυνάμεις της δημοκρατικής αντιπολίτευσης την πρώτη δεκαετία της μεταπολίτευσης, ήταν το ζητούμενο στην πρώτη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ.
Σήμερα, σε μια εντελώς διαφορετική κοινωνική συγκυρία, το αίτημα και η ανάγκη για μια ριζική τομή στην ελληνική κοινωνία είναι σχεδόν καθολικό και πασιφανές. Οι διπλές εκλογές του 2012, για λόγους που δεν μπορούν να αναλυθούν στο πλαίσιο του σημειώματος αυτού, έφεραν τον ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ ως κύριο πολιτικό εκφραστή αυτής της ανάγκης. Ίσως θα ήταν πολύ καλύτερα αν και άλλες δυνάμεις της Αριστεράς (όπως το ΚΚΕ και η ΑΝΤΑΡΣΥΑ), αντιλαμβάνονταν πως σ' αυτή τη διαδικασία οφείλουν να διεκδικήσουν ρόλο και θέση.
Η χειμαζόμενη ελληνική κοινωνία έδωσε με την ψήφο της στις εκλογές του 2012 τη δυνατότητα στην Αριστερά να διεκδικήσει την κυβερνητική εξουσία. Σήμερα, έναν χρόνο μετά -και σε πολύ πυκνό πολιτικό χρόνο -η Αριστερά στο σύνολό της, καλείται να ξεπεράσει φοβίες, αγκυλώσεις, στερεότυπα και να δοκιμάσει- μέσα σ' ένα δυσμενές κοινωνικό και πολιτικό περιβάλλον - να δημιουργήσει ένα πλειοψηφικό ρεύμα αριστερού ριζοσπαστισμού σε μια κοινωνία με τάσειςς συντηρητικοποίησης.
Σ' αυτό το δύσκολο εγχείρημα καλείται να δώσει μια πρώτη συγκεκριμένη απάντηση το 1ο Ιδρυτικό Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ.
Το μεγάλο πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί είναι πως σημαντικό κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας και των στρωμάτων που ασφυκτιούν απ' τις πολιτικές των Μνημονίων προσβλέπουν στον ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ για να λυθούν τα προβλήματά τους, χωρίς όμως ταυτόχρονα να βλέπουν στον εαυτό τους και στους γύρω τους κανένα ρόλο στην προσπάθεια αυτή. Υπάρχει η λογική της ανάθεσης σε κάποιον «σωτήρα», που θα οδηγήσει την κοινωνία σε άλλους δρόμους, μ' ένα «μαγικό ραβδί». Ποιες κοινωνίες όμως προχώρησαν χωρίς την ενεργή συμμετοχή των απλών ανθρώπων στη διεύθυνσή τους, χωρίς ρήξεις με το παλιό, χωρίς τη δημιουργία νέων και άγνωστων μέχρι τότε ανθρώπινων αξιών;
Πώς θα γίνει αυτό; Εδώ είναι η μεγάλη δυσκολία. Η Gesine Letzsch, ένα απ' στελέχη του γερμανικού κόμματος Die Linke (Η Αριστερά), σ' ένα άρθρο της στην εφημερίδα Die Junge Welt στις αρχές του 2011, με τίτλο «Δρόμοι προς τον κομμουνισμό», που προκάλεσε πάταγο στον αστικό κόσμο της Γερμανίας, αλλά και στο ίδιο το κόμμα της, γράφει: «...Τους δρόμους προς τον κομμουνισμό μπορούμε να τους βρούμε μόνο αν ξεκινήσουμε τον δρόμο μας και δοκιμάσουμε, είτε είμαστε στην αντιπολίτευση είτε στην κυβέρνηση. Και σίγουρα δεν θα υπάρχει ένας και μοναδικός δρόμος που οδηγεί στον προορισμό μας, αλλά πολλοί και διαφορετικοί. Έχουμε περάσει υπερβολικά πολύν καιρό να στεκόμαστε στις διχάλες και να τσακωνόμαστε ποιος είναι ο σωστός δρόμος αντί να δοκιμάζουμε τους διάφορους δρόμους. Έχουμε περάσει υπερβολικά πολύν καιρό να τραβάμε δρόμους που υποπτευόμαστε ή ξέρουμε ότι δεν οδηγούν στον προορισμό μας. Κι όμως δεν γυρνάμε πίσω, γιατί φοβόμαστε αυτούς που συνεχίζουν να στέκονται στη διχάλα και να κουβεντιάζουν, μην τυχόν και μας υποδεχτούν με ειρωνικά γέλια...».
Αυτούς τους νέους δρόμους, τα απάτητα μονοπάτια της αλλαγής, για τον σοσιαλισμό του 21ου αιώνα -θα έλεγα εγώ- καλείται να ανιχνεύσει, να ανοίξει και να περπατήσει σήμερα μαζί με τον λαό ο ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ. Κι αυτά τα μονοπάτια δεν θα είναι διάπλατες λεωφόροι, αλλά θα απαιτούν ρήξεις μ' όλους αυτούς που με νύχια και με δόντια θα προσπαθήσουν να διατηρήσουν τα προνόμιά τους. Θα είναι πολλά. Κάποια θα μας οδηγήσουν σε αδιέξοδα, κύκλους, επικίνδυνες χαράδρες. Είναι όμως ο μόνος τρόπος να πάμε μπροστά.
Αυτό το στοίχημα δεν το οφείλουμε στους εαυτούς μας. Το οφείλουμε κυρίως στη νέα γενιά, στα παιδιά μας, αν θέλουμε να ζήσουν σ' ένα κόσμο καλύτερο.
* Ο Δημήτρης Μάντζαρης είναι μέλος της Ν.Ε. Λέσβου του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ
