«Και ετοιμαζότουνα να φωνάξει δυνατά για να δείξει πως δεν επέθανε»
Η Γυναίκα της Ζάκυθος, Δ. Σολωμού
ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ Ν. ΔΕΡΜΑΤΗ
Μια αριστερή κυβέρνηση (με τη συνεργασία των ΑΝ.ΕΛΛ.) διαχείρισης μιας επώδυνης συμφωνίας δεν είναι το ίδιο με τις προηγούμενες μνημονιακές κυβερνήσεις για τους εξής λόγους:
Υπάρχει διαφορετική ιδεολογία, διαφορετική πολιτική και ταξική αναφορά.
Η συνειδητή πολιτική πίστη στον νεοφιλελευθερισμό, στην ασυδοσία του χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού και η εξ αυτής προερχομένη πολιτική βούληση για υλοποίηση μνημονιακών προγραμμάτων δεν συνιστά ταυτότητα με τη συνειδητή ιδεολογική άρνηση αυτού του πολιτικού σχεδίου, που εκφράζει η παρούσα κυβέρνηση, έστω και αν εξαναγκάσθηκε κάτω από αφόρητες πιέσεις, σε συνθήκες ενός ιδιότυπου πραξικοπήματος, εξ αιτίας του ευρωπαϊκού και διεθνούς συσχετισμού των δυνάμεων και λαθών τακτικής, να προβεί σε μια επαχθή συμφωνία με τους «εταίρους»-δανειστές. Η «ψυχή» της διευθύνουσας βούλησης της σημερινής κυβέρνησης είναι εκ διαμέτρου αντίθετη με τη φιλοσοφία των μνημονιακών κυβερνήσεων και το γεγονός αυτό είναι που θα καταστήσει διαφορετική, υπέρ του λαού, την πολιτική που θα ασκηθεί.
Ναι, αλλά το αποτέλεσμα είναι το ίδιο, βοά ο αντίλογος.
Κατηγορηματικά όχι. Πρώτον και σπουδαιότερο: Το σκληρότατο δίλημμα που αντιμετώπισε ο Α. Τσίπρας, ως ηγέτης της χώρας, ήταν είτε άτακτη χρεοκοπία με κυβέρνηση της Αριστεράς, με όλες τις ζοφερές συνέπειες και τις αλλόφρονες σκηνές, οι οποίες θα εκτυλίσσονταν και ήταν άμεσα ορατές και προβλέψιμες, ώς απόλυτη κατεδάφιση του κρατικού και κοινωνικού ιστού, με την οργή του λαού να στρέφεται συλλήβδην και προς τους «συνεπείς» και τους ήπιους αριστερούς και με τη χλεύη της ιστορίας να καταφέρνει στρατηγικό πλήγμα, είτε προσωρινή, επί μέρους ήττα, με τα σκληρά μέτρα της συμφωνίας, αλλά με κυβερνητική ηγεμονία της Αριστεράς, με τα «γκέμια» στα χέρια της. Το βροντερό Όχι του δημοψηφίσματος της 5ης Ιουλίου, παρά τα ανορθόδοξα μέσα ψυχολογικού και οικονομικού πολέμου (κλείσιμο τραπεζών, βίαιη προπαγάνδα, απειλές για «κούρεμα» καταθέσεων), περιορίστηκε δραματικά, εξ ανάγκης, στην απόκρουση της χαοτικής άτακτης χρεοκοπίας, αλλά παραμένει ζέον πολιτικό απόθεμα, προϊούσης της ισχυροποίησής μας, για τις μελλοντικές ρήξεις, ώστε να είναι νικηφόρες. Οι συνέπειες της άτακτης χρεοκοπίας είναι όντως τρομοκρατικές, το να τις αρνείται κάποιος, να τις «αφαιρεί» από το πεδίο του πραγματικού, να αποσπάται απ' αυτό, ως μη υπάρχον, σημαίνει ή ότι έχει προσχωρήσει στο κίνημα του σουρεαλισμού ή ότι δεν έχει απογαλακτισθεί από τον κλασικό σεχταρισμό και τον αριστερισμό πρώτου μεγέθους· μόνον που τώρα δεν είναι ανώδυνα άρθρα στις αριστερές εφημερίδες της μεταπολίτευσης, αλλά η ολοσχερής πραγματική συντριβή ενός ολόκληρου λαού και η καταβαράθρωση της χώρας, όταν διαχειρίζεσαι τις υποθέσεις της από τη θέση της κυβερνητικής ευθύνης. Το έχει γράψει θαυμάσια ο Α. Γκράμσι: «Σεχταριστική σκέψη είναι εκείνη που δεν κατορθώνει να βλέπει ότι το πολιτικό κόμμα δεν είναι μόνον η τεχνική οργάνωση του ίδιου του κόμματος, αλλά όλο το ενεργητικό κοινωνικό μπλοκ του οποίου το κόμμα είναι ο οδηγός, γιατί είναι η αναγκαία έκφρασή του». Μήπως σας θυμίζει κάποιο κόμμα που ονομάζεται ΚΚΕ, ένα κόμμα-παρατηρητή, σχολιαστή των γεγονότων, του οικονομισμού, εκτός ουσιαστικής πολιτικής παρέμβασης, ένα ιστορικό κόμμα, που δυστυχώς έγινε κόμμα της Ιστορίας; Μήπως αυτή η σκέψη, στην οποία διατυπώνει την κριτική του ο Α. Γκράμσι, επηρέασε, σε μια απότομη στροφή της πολιτικής μας, συντρόφους μας και στελέχη και λειτούργησαν παρορμητικά, με κεκτημένη ταχύτητα;
Η αποφυγή της ακρότατης κατάστασης της κοινωνικής πανωλεθρίας δεν ολοκλήρωσε το ιδιότυπο πραξικόπημα των αντιπάλων μας και αποτελεί την πρώτη μεγάλη νίκη σε συνάρτηση με το ότι η «φωνή» της κυβέρνησης είναι υπαρκτή και «δεν επέθανε»· «δεν επέθανε» η ελπίδα του ελληνικού λαού, και των ευρωπαϊκών λαών που προσβλέπουν σε μας, δηλαδή να μετατραπεί το αριστοτελικό πολιτικό «δυνάμει» της κυβέρνησης της Αριστεράς σε πολιτικό «ενεργεία»· θέλω να πω ότι η παρούσα κυβέρνηση πρέπει τώρα να «σηκώσει τα μανίκια» και να αποδείξει ότι αποτελεί κυβέρνηση κοινωνικής σωτηρίας, παραγωγικής ανόρθωσης και ανασυγκρότησης της χώρας, μέσα στον πυκνό πάντα πολιτικό χρόνο.
Τα μέτρα της συμφωνίας είναι σκληρά, αλλά, εξ όσων άκουσα από τον πρωθυπουργό Αλ. Τσίπρα και τον Ευ. Τσακαλώτο, με κυρίαρχα στον αντίποδά τους το πρόγραμμα ανάπτυξης και την αναδιάρθρωση του χρέους, μπορεί, μέσα στην οικονομική χοάνη που βρισκόμαστε, να επιτρέψουν, σε συνδυασμό με την ολομέτωπη σύγκρουση με την εσωτερική ολιγαρχία της διαπλοκής, της διαφθοράς, της πατρωνείας, του πελατειακού συστήματος, τη φοροδιαφυγή, τις πολυειδείς «γούνες» Λαγκάρντ και της Ελβετίας, τις ριζοσπαστικές τομές, η σπειροειδής πορεία να είναι ανοδική και νικηφόρα. Τα μεγάλα έργα πραγματοποιούνται με σταθερή πολιτική βούληση, συγκεκριμένα σχέδια παραγωγής με το πιο ευρύ περιεχόμενο, οικονομικούς πόρους και κινητοποίηση των παραγωγικών δυνάμεων με πνεύμα κοινωνικής δικαιοσύνης. Η Αριστερά πρέπει να έχει πάντα στο νου της ότι στρατηγικά είναι πάντα υπέρ των υποτελών τάξεων.
Είναι γεγονός ότι μετά το συντριπτικό Όχι του 62%, έκφραση του αντιστασιακού χαρακτήρα της ελληνικής ιστορίας, όπως έχει αποδείξει γι' αυτή τη σταθερά της ο Ν. Σβορώνος, με όρους επιστήμης, ο λαός τώρα «κοντοστάθηκε», αν θέλετε ίσως και να μάς αμφισβητεί -και ορθώς- είδε όμως όλο το προηγούμενο διάστημα και οίδε (γνωρίζει) τώρα ότι η αυτή η κυβέρνηση είναι δική του, είναι ζωντανή, όρθια και αγωνίζεται, ώστε να αντιστρέψει τα πράγματα. Στο χέρι της κυβέρνησης, στο χέρι του ΣΥΡΙΖΑ είναι να περάσει από τα επιχειρήματα του λόγου, που τώρα δεν ακούγονται, στα επιχειρήματα της πράξης, με τις συγκρούσεις εναντίον της ολιγαρχίας, με την καλυτέρευση της ζωής του λαού σε ευθετότερο πολιτικό χρόνο· είναι αυτές οι πράξεις που θα πείσουν τον κόσμο και θα τον σταθεροποιήσουν στο ιστορικό-κοινωνικό μπλοκ της ριζοσπαστικής αλλαγής.
Το διευθυντήριο της Ε.Ε. δεν συνιστά «ευρωπαϊκή οικογένεια»· στην οικογένεια η μάνα φροντίζει τα παιδιά της, εδώ η ευρωπαϊκή τραπεζιτική ολιγαρχία έχει μετατρέψει την Ευρώπη σε Μήδεια· και αυτή η παραγνώριση ήταν κυριαρχικό λάθος στην αρχική πολιτική εκτίμηση του ΣΥΡΙΖΑ και στο χρονικό διάστημα των πρώτων μηνών της διακυβέρνησης. Νομίζαμε ότι είχαμε μια Ευρώπη - «Αθηνά», μια Ευρώπη του λόγου και του διαλόγου, της πολιτικής ωρίμανσης και της σοφίας, ενώ είχαμε μια Ευρώπη - «Μήδεια». Η παρακαταθήκη, ζώσα και διευρυνόμενη, της συμπαράστασης των ευρωπαϊκών λαών και άλλων οντοτήτων, πνευματικών, πολιτικών σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο, επίσης απετέλεσε και αποτελεί πολύτιμο σύμμαχο στο να επαναθεμελιώσουμε μιαν άλλη Ευρώπη, να κατισχύσει η Δημοκρατία απέναντι στον χρηματοπιστωτικό καπιταλισμό, η Δημοκρατία απέναντι στη γερμανική ηγεμονία, η Δημοκρατία απέναντι στη λιτότητα· αυτή τη σύγκρουση ζούμε τώρα και η έκβασή της είναι ανοιχτή.
Οι σύντροφοι, των οποίων η συνείδηση κλονίσθηκε από τη «στατική» αποτίμηση της βαριάς συμφωνίας, ας αναλογισθούν ότι η συνοχή και η αντοχή του ΣΥΡΙΖΑ και της κοινοβουλευτικής μας πλειοψηφίας είναι το δομικό όργανο ριζοσπαστικής αλλαγής εν χρόνω· δεν περισσεύει κανείς. Το μέγα ζήτημα της κυβερνητικής ηγεμονίας, του πολιτικού χρόνου που μας περιμένει, είναι μπροστά μας. Ας σκεφτούμε με όρους μακρύτερης διάρκειας:
«...Αιώνες φαρμάκι· γενιές φαρμάκι».
«Γραμμή!» αντιλάλησε αδιάφορος ο τιμονιέρης. (Γ. Σεφέρη, "Οι γάτες τ' Άϊ-Νικόλα")
Ας μου επιτρέψουν οι αναγνώστες της «Αυγής» να γράψω και κάτι που δεν είναι και τόσο «ορθό» να λέγεται δημόσια: Δεν πρόκειται περί προσωπολατρίας -την έχουμε πληρώσει άλλωστε πολύ ακριβά, ιστορικά και πολιτικά, στο αριστερό κίνημα- αλλά έτσι νιώθω ότι θα εκφρασθώ με ειλικρίνεια: Το καθαρό πρόσωπο του σ. Αλ. Τσίπρα είναι μέρος του προγράμματος της Αριστεράς· και ο ίδιος, βέβαια, το ξέρει ότι χωρίς τη συλλογική σκέψη, χωρίς τη συλλογική προσπάθεια τίποτε δεν γίνεται, άλλωστε αυτές οι αξίες είναι θεμελιώδεις και εκ των ων ουκ άνευ στο ιδρυτικό καταστατικό της Αριστεράς· και αν έγιναν τελευταία λάθη, ο λαός τον εμπιστεύεται και συνέπασχε όλο το προηγούμενο διάστημα μαζί του, διότι εμπνέεται απ' αυτήν του την ηθική καθαρότητα, που δεν αντιστρατεύεται την πολιτική σωφροσύνη και το πολιτικό έρμα που διαθέτει. Χαίρομαι, διότι το ποίημα του Γ. Σεφέρη, απ' το οποίο προέρχονται οι παραπάνω στίχοι, μου είχαν έλθει στο νου μόλις άρχισε η συζήτηση στην Βουλή την Τετάρτη το βράδυ, και άκουσα μερικούς να τους απαγγέλλει μετά ο σ. Ν. Φίλης στην εμπνευσμένη ομιλία του, η οποία και τα μέλη του κοινοβουλίου και εμάς μας άφησε άφωνους. Η Αριστερά είναι μια διαρκής ευαισθησία, έτσι δεν λέγαμε;
* Ο Γιώργος Ν. Δερμάτης είναι δρ Ιστορίας
