Του Αλέξανδρου Μπίστη*
Η Μαφία, ως γνωστόν, έκανε προτάσεις που οι αποδέκτες τους δεν μπορούσαν να αρνηθούν. Οι ευρωπαϊκοί Θεσμοί, αντίθετα, κάνουν προτάσεις που οι αποδέκτες τους δεν μπορούν να αποδεχθούν. Το τελεσίγραφο των Θεσμών δεν άφηνε περιθώρια στην ελληνική πλευρά να συμφωνήσει σε μια ταπεινωτική συνθηκολόγηση που θα εξόντωνε τον ελληνικό λαό και θα ισοδυναμούσε με πολιτική αυτοκτονία της κυβέρνησης. Η αποφασιστική απόρριψή του είναι η μόνη επιλογή που μπορεί να κρατήσει ζωντανή την προοπτική μιας έντιμης και βιώσιμης συμφωνίας εντός της Ευρωζώνης.
Το δημοψήφισμα είναι η πλέον δημοκρατική διέξοδος για τη δυνατότητα όλων των ευρωπαϊκών λαών να αποφασίσουν για το μέλλον τους, πράγμα που οι σημερινές ηγεσίες της Ευρώπης φαίνεται να ξεχνούν, παρά το γεγονός πως δημοψηφίσματα διεξάγονται συστηματικά στις χώρες - μέλη της.1 Η απόρριψη του Ευρωπαϊκού Συντάγματος το 2005 από τον γαλλικό και τον ολλανδικό λαό, χωρίς φυσικά κανείς να αμφισβητήσει την παραμονή των χωρών αυτών στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το ευρώ, είναι το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα.2 Επιπλέον, ανόητες απόψεις που χαρακτηρίζουν το δημοψήφισμα πραξικόπημα παραβλέπουν σκοπίμως πως τα πραξικοπήματα δεν γίνονται διά των λαών, αλλά εναντίον τους.
Ήδη, από την πρώτη στιγμή της αναγγελίας του δημοψηφίσματος, οι εκπρόσωποι των δανειστών εμφανίζονται διαλλακτικότεροι, κάνοντας λόγο για συνέχιση των διαπραγματεύσεων, διαψεύδοντας το «Game over» του Ντ. Τουσκ και τον τελεσιγραφικό χαρακτήρα της πρότασής τους,3 ενώ η διαρκής κινητικότητα των τελευταίων ημερών μαρτυρά τον φόβο που προξενεί στους Θεσμούς η Δημοκρατία. Επιπλέον, μόνο στην αναγγελία του δημοψηφίσματος, οι διεθνείς αγορές αντιδρούν με πτώση του ευρώ, ενώ πτωτικά κινούνται τα διεθνή και ευρωπαϊκά χρηματιστήρια.4 Ταυτόχρονα, τα spread Ισπανίας, Πορτογαλίας και Ιταλίας ανεβαίνουν, ενώ ισχυρές πιέσεις δέχονται τα ομόλογα των ευρωπαϊκών κρατών.5
Ένα μαζικό «Όχι» την ερχόμενη Κυριακή είναι σίγουρο ότι θα ισχυροποιήσει ακόμη περισσότερο την ελληνική διαπραγματευτική θέση, δεδομένου ότι οι εκτιμήσεις για το κόστος ενός Grexit ανέρχονται σε ύψος 1 τρισ. ευρώ,6 ποσό πολλαπλάσιο από αυτό που θα απαιτούνταν για μια βιώσιμη λύση στο ελληνικό μέτωπο.
Το «Όχι» στο τελεσίγραφο των θεσμών είναι αυτό που κρατάει ανοιχτή την πόρτα των διαπραγματεύσεων και δίνει τη δυνατότητα στην Ευρώπη να συνεχίσει να υπάρχει, σε μια ιστορική συγκυρία όπου, αν κοιτάξει κανείς τον χάρτη από την Πορτογαλία και ανατολικά, μέχρι τα βάθη της Μέσης Ανατολής, αλλά και από τη Ρωσία και την Ουκρανία, μέχρι τις χώρες της βόρειας Αφρικής, θα δει σχεδόν το σύνολο των τοπικών και διεθνών σχέσεων που εγκαθιδρύθηκαν στην περιοχή μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο να βρίσκονται σε πλήρη αποσταθεροποίηση και διαδικασία επανακαθορισμού.
Μια γραμμική ανάγνωση της Ιστορίας θα οδηγούσε αβίαστα στο συμπέρασμα πως, όπως πάντα μετά από μεγάλες οικονομικές κρίσεις του καπιταλισμού, ακολουθούν εμπόλεμες συρράξεις. H Ελλάδα σήμερα, δίνοντας τη μάχη για αλλαγή πορείας στην Ευρώπη, επιχειρεί να αφυπνίσει τους ευρωπαϊκούς λαούς και τις ηγεσίες τους, προκειμένου να αποτρέψουν αυτή την εξέλιξη. Η ελληνική πρόταση παρέχει στην Ευρώπη την ευκαιρία να θυμηθεί τον ρόλο της ως δύναμης ειρήνης, δημοκρατίας, σταθερότητας και προόδου στην περιοχή και να επαναφέρει στο προσκήνιο την πολιτική, ως μέσο διασφάλισης της αρμονικής συνύπαρξης των λαών.
Η γερασμένη γραφειοκρατεία της Ε.Ε., εγκλωβισμένη στον αδιέξοδο νεοφιλελεύθερο δογματισμό της που ενισχύει τον ευρωσκεπτικισμό, προσπαθεί απεγνωσμένα να σώσει το ευρωπαϊκό οικοδόμημα που καταρρέει υπό το βάρος των ανεύθυνων και επικίνδυνων πολιτικών επιλογών της. Αν οι ελίτ της Ευρωζώνης έχουν επιλέξει να ρισκάρουν τη συνοχή του ενιαίου νομίσματος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την παγκόσμια οικονομία και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, αντί να επανεξετάσουν την πολιτική της λιτότητας, αυτό υπερβαίνει τη χώρα μας και την κυβέρνηση. Ο ελληνικός λαός γνωρίζει απολύτως τι σημαίνει το Ναι στο δημοψήφισμα, τα νερά του Ναι είναι απολύτως χαρτογραφημένα και τις συνέπειές του τις πληρώνει στο πετσί του τα τελευταία πέντε χρόνια.
Με τα λόγια του Paul Mason, «όσοι λένε 'Μένουμε στην Ευρώπη' αυτό που εννοούν είναι: θέλουμε η Ευρώπη να συνεχίσει να αγνοεί τη διαπλοκή, τη φοροδιαφυγή και την οικονομική ολιγαρχία και να συνεχίσει να τσακίζει την οικονομία μας εις βάρος των φτωχών».7 Με τα λόγια του Paul Krugman, οι Έλληνες «δεν πρέπει να φοβούνται για τρεις λόγους. Πρώτον, γνωρίζουμε τώρα ότι ακόμη πιο σκληρή λιτότητα είναι αδιέξοδο: μετά από πέντε χρόνια η Ελλάδα είναι σε χειρότερη κατάσταση από ποτέ. Δεύτερον, το μεγαλύτερο χάος που φοβούνταν οι περισσότεροι έχει ήδη συμβεί. Τέλος, η αποδοχή του τελεσίγραφου της τρόικας θα αποτελέσει την τελική εγκατάλειψη της ελληνικής ανεξαρτησίας. Οι υποτιθέμενοι τεχνοκράτες είναι στην πραγματικότητα παραπλανημένοι που έχουν αγνοήσει ό,τι γνωρίζουμε για μακροοικονομία και έχουν κάνει λάθος σε κάθε τους βήμα».8
Ωστόσο, η εικόνα παρακμής των συνεκτικών στοιχείων, των στόχων και των αξιών του οράματος της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης αντισταθμίζεται από τις μαζικές εκδηλώσεις αλληλεγγύης σε ολόκληρη την Ευρώπη, από τον κόσμο που αναγνωρίζει πως δεν υπάρχει τίποτα πιο χειραφετητικό για τους λαούς από το να τους δίνεις τον λόγο για να αποφασίσουν το μέλλον τους. Η γενναία απόφαση της κυβέρνησης να απευθυνθεί στον ελληνικό λαό, αντί να τον αγνοήσει όπως την καλούν οι μνημονιακές δυνάμεις εντός και εκτός χώρας, είναι το φιλί της ζωής στη δημοκρατική Ευρώπη. Το περήφανο Όχι» στο τελεσίγραφο των θεσμών ισοδυναμεί με Ναι στην Ευρώπη των λαών, της ειρήνης και της αξιοπρέπειας.
Μετά από πέντε χρόνια "ναι σε όλα", την Κυριακή 5 Ιουλίου φτάνει η στιγμή του μεγάλου Όχι!
1 http://goo.gl/DPmxsf
2 http://goo.gl/ep4RUW
3 http://goo.gl/WiDzEa
4 http://goo.gl/FP6AMu
5 http://goo.gl/qI6uSq
6 http://goo.gl/FxYodl
7 Paul Mason, Μήπως το Ευρώ πέθανε στις 4 το απόγευμα;, http://goo.gl/TLpeqv
8 Paul Krugman, Η Ελλάδα στο χείλος του γκρεμού, http://goo.gl/rAs2wU
* O Αλέξανδρος Μπίστης είναι πολιτικός επιστήμονας και μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ
