Του Λευτέρη Καπώνη
Ο γέρος πλησιάζει τα ογδόντα. Κάθεται υπομονετικά στα ΑΤΜ. Ξαφνικά αρχίζει να μιλάει στους άλλους: "Εγώ δεν θα ψηφίσω Όχι. Όταν ήμουνα μικρός πήγαινα με κατσαρολάκι για συσσίτιο. Και τώρα, στα γεράματα, ξαναβλέπω συσσίτια. Δεν το δέχεται η ψυχή μου".
Μια πιτσιρίκα μιλάει με τη διπλανή της. Η εμφάνιση παραπέμπει σε χαζογκόμενα. Πλησιάζω ν' ακούσω. "Ψηφίζουμε Όχι, γιατί δεν γουστάρουμε τα μέτρα, ρε παιδί μου". "Βγαίνουμε από την Ευρωζώνη;". Τη ρωτάει η άλλη. "Όχι, ποιος θα μας βγάλει;. Αλλά, να σου πω, αν ψηφίσουμε Ναι, θα βγούμε από την Ελλάδα".
Αλήθεια, με εκπλήσσουν οι άνθρωποι. Ένα κοριτσάκι λέει το εξής απλό: με το Ναι θα βγούμε από την Ελλάδα. Με εκπλήσσουν αρνητικά και κάποιοι που λύγισαν με το πρώτο κόλπο. Οι τράπεζες κλειστές και αμέσως κατέρρευσαν. Σαν τα πρεζάκια για τη δόση τους. Ο φόβος κατέβαλε την ψυχή τους. Το εύδαιμον το ελεύθερον, το δε ελεύθερον το εύψυχον, λέει ο Θουκυδίδης. Θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία. Τα ανοιχτά πελάγη θέλουν θάρρος.
Σκέφτηκα τον μανάβη, που φωνάζει στο μαγαζί του: "Όχι, όλοι μαζί για την ψυχική μας υγεία". Κατάγεται από το Ξηρόμερο της Ακαρνανίας, όπου έζησαν γενιές ανυπότακτων. Δεν ξέρω τι θα βγάλει η κάλπη. Θέλω να πιστεύω ότι το Όχι θα νικήσει τον φόβο. Όμως σκέφτομαι τον πατέρα μου και τους παππούδες παλιότερα, που, μέσα στη φτώχεια και την ψείρα, στάθηκαν εκεί όπου η Ιστορία τούς έταξε.
Δεν θέλω να σκέφτομαι το Ναι, όχι για τις πολιτικές συνέπειες που θα παράξει όσο για την εγγραφή του στην Ιστορία. Ένα Ναι στη συνέχιση της δουλείας θα είναι μια κατάμαυρη στιγμή στην Ιστορία μας. Και θα είναι κατάμαυρη, επειδή θα είναι προϊόν του φόβου.
Ξέρω ότι τα πράγματα είναι ζόρικα, όμως, εδώ σε θέλω, κάβουρα, να περπατάς στα κάρβουνα. Εδώ, στα δύσκολα, πρέπει να δείξουμε από τι μέταλλο είμαστε φτιαγμένοι. Στα δύσκολα θα πρέπει να αντλήσουμε από τις παραδόσεις κι από την Ιστορία. Δεν θέλω, σήμερα, να μιλήσω λογικά και με επιχειρήματα. Θέλω να μιλήσω βαθιά, από την ψυχή μου. Όταν κάποιοι ισχυροί στέλνουν τελεσίγραφα υποταγής, τότε η μόνη απάντηση είναι Όχι.
Όλη αυτή την εβδομάδα τρέχουμε, καλοί στρατιώτες στην υπηρεσία του λαού και της πατρίδας. Αυτό έχουμε μάθει να κάνουμε μια ζωή, αυτό θα κάνουμε και τώρα. Ελπίζω τη Δευτέρα, που θα γιορτάσουμε τη νίκη, να είμαστε τόσοι πολλοί που να περισσεύουν οι αγκαλιές για τους φοβισμένους. Θα τους χωρέσουμε κι αυτούς στη γιορτή μας.
