ΤΟΥ ΜΑΝΟΛΗ Γ. ΔΡΕΤΤΑΚΗ*
Είναι γνωστό ότι ο αριθμός των κατοίκων της χώρας μας που βρίσκονται στο όριο της φτώχειας στο διάστημα 2009-2013 σημείωσε τη μεγαλύτερη αύξηση ανάμεσα στα 15 κράτη - παλαιά μέλη της Ε.Ε. και πλησίασε τα 4.000.000 ή το 35,7%, δηλαδή πάνω από το 1/3 του πληθυσμού. Λιγότερο γνωστό είναι το μεγάλο τμήμα των ανθρώπων αυτών που έχουν σοβαρή στέρηση βασικών αγαθών.
Η Στατιστική Υπηρεσία της Ε.Ε. (η Eurostat) έχει καταρτίσει ένα κατάλογο 9 βασικών αγαθών. Αυτά είναι: (I) εξόφληση ληξιπρόθεσμων οφειλών για ενοίκιο, στεγαστικό δάνειο, λογαριασμούς τηλεφώνου, ηλεκτρικό ρεύμα κ.λπ., (II) ανεπαρκής θέρμανση κατοικίας, (III) απρόβλεπτες δαπάνες, (IV) διατροφή με κρέας, ψάρι, κοτόπουλο ή κάτι αντίστοιχο για χορτοφάγους κάθε δεύτερη μέρα, (V) τηλέφωνο ή κινητό τηλέφωνο, (VI) πλυντήριο ρούχων, (VII) αυτοκίνητο, (VII) έγχρωμη τηλεόραση, (IX) διακοπές μιας εβδομάδας. Ο πληθυσμός εκείνος που στερείται τέσσερα ή πάνω από τέσσερα από τα αγαθά αυτά θεωρείται ότι βρίσκεται σε σοβαρή στέρηση υλικών. Σοβαρότερη, φυσικά, στέρηση έχουν εκείνοι που στερούνται έξι από τα αγαθά αυτά.
Στη βάση δεδομένων της Eurostat υπάρχουν στοιχεία για τον αριθμό των κατοίκων και τα ποσοστά που αντιπροσωπεύουν στον πληθυσμό εκείνοι που έχουν σοβαρή στέρηση τεσσάρων και άνω ή έξι υλικών αγαθών για τα 15 κράτη - παλαιά μέλη της Ε.Ε. μέχρι και το 2013. Με βάση τα στοιχεία για τα έτη 2009 και 2013 καταρτίσαμε τον σχετικό Πίνακα.
Στην 1η στήλη του Πίνακα δίνεται σε χιλιάδες ο αριθμός των κατοίκων των 15 κρατών - πρώτων μελών της Ε.Ε. που στερούνταν τέσσερα και άνω βασικά αγαθά το έτος 2009, στη 2η το 2013 και στην 3η η ποσοστιαία μεταβολή τους. Στις τρεις επόμενες στήλες του Πίνακα δίνονται τα ποσοστά που αντιπροσωπεύουν στον πληθυσμό των κρατών αυτών οι κάτοικοι που στερούνται τα αγαθά αυτά και η ποσοστιαία μεταβολή τους. Στην 7η στήλη δίνεται σε χιλιάδες ο αριθμός των κατοίκων που στερούνταν έξι αγαθά το 2013 και στην τελευταία το ποσοστό που αντιπροσωπεύουν στον πληθυσμό. Τα 15 αυτά κράτη τα χωρίζουμε σε δύο ομάδες: τα βόρεια (Βέλγιο, Δανία, Γερμανία, Γαλλία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Αυστρία, Φινλανδία, Σουηδία και Ηνωμένο Βασίλειο) και τα νότια (Ελλάδα, Πορτογαλία, Ιταλία, Ισπανία και Ιρλανδία). Περιλαμβάνουμε την Ιρλανδία στα νότια λόγω Μνημονίου. Τα στοιχεία για τις δύο αυτές ομάδες και το σύνολο των 15 κρατών (Ε.Ε. 15) δίνονται στις τρεις τελευταίες γραμμές του Πίνακα.
Από την 3η στήλη του Πίνακα φαίνεται ότι το 2013 σε σχέση με το 2009:
* Ο αριθμός των κατοίκων που στερούνταν τέσσερα και άνω υλικά αγαθά το 2013 σε σχέση με το 2009 αυξήθηκε σε 10 κράτη και μειώθηκε στα υπόλοιπά 5. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις σημειώθηκαν στο Ην. Βασίλειο, στην Ελλάδα και στην Ιταλία και η μεγαλύτερη μείωση στη Φινλανδία και στη Γαλλία. Η αύξηση στα νότια κράτη ήταν υπερδιπλάσια εκείνης στα βόρεια.
* Το ποσοστό που αντιπροσωπεύουν οι κάτοικοι που στερούνται τέσσερα και άνω αγαθά στον πληθυσμό αυξήθηκαν σε 9 κράτη, παρέμεινε αμετάβλητο σε 1 και μειώθηκε σε 5. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις σημειώθηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο, στην Ελλάδα και στην Ολλανδία και η μεγαλύτερη μείωση στη Σουηδία και τη Φινλανδία. Το ποσοστό της χώρας μας το 2013 ήταν σχεδόν διπλάσιο εκείνου του 2009 και υπερδιπλάσιο του μέσου όρου των 15. Το ποσοστό των νότιων κρατών το 2009 ήταν μιάμιση φορά μεγαλύτερο εκείνου των βόρειων και το 2013 διπλάσιο.
* Αποτέλεσμα των μεγάλων διαφορών στη μεταβολή των ποσοστών που αντιπροσωπεύουν αυτοί που στερούνται τέσσερα και άνω αγαθά το 2013 σε σχέση με το 2009 ήταν να σημειωθούν ανακατατάξεις σε ό, τι αφορά στη σειρά τους το ύψος του ποσοστού αυτού. Οι σημαντικότερες από αυτές ήταν η βελτίωση της θέσης της Γαλλίας από την 5η θέση το 2009 στην 8η το 2013, του Βελγίου από την 7η στην 9η και της Αυστρίας από την 8η στη 10η και η μεγαλύτερη χειροτέρευση του Ηνωμένου Βασίλειου από τη 10η στην 5η και της Ισπανίας από την 9η στην 6η. Την 1η θέση, με το μεγαλύτερο ποσοστό, κατείχε, δυστυχώς, η χώρα μας και τα δύο έτη, ενώ τις τρεις επόμενες, με διαφορετική σειρά, η Ιταλία, η Πορτογαλία και η Ιρλανδία.
* Μικρότερο, σε σύγκριση με εκείνο της χώρας μας, ήταν το ποσοστό αύξησης στην Ιρλανδία και στα 3 άλλα νότια κράτη, τα ποσοστά όμως, που αντιπροσώπευαν στον πληθυσμό τους το 2013, και στα 4 κράτη, ήταν πολύ υψηλά.
Από την τελευταία στήλη του Πίνακα φαίνεται ότι ή Ελλάδα είχε το μεγαλύτερο ποσοστό εκείνων που στερούνταν έξι υλικά αγαθά και το ποσοστό αυτό ήταν 5 (!) φορές μεγαλύτερο από τον μέσο όρο των 15 κρατών. Τη 2η και την 3η θέση κατείχαν το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιρλανδία. Το μικρότερο ποσοστό είχαν η Φινλανδία, το Λουξεμβούργο και η Σουηδία. Το ποσοστό των νότιων κρατών ήταν μεγαλύτερο από εκείνο των βόρειων.
Από την ανάλυση που έγινε στο άρθρο αυτό φάνηκε ότι τα Μνημόνια σχεδόν διπλασίασαν στη χώρα μας τον αριθμό των κατοίκων της που στερούνταν τέσσερα και άνω βασικά αγαθά, οι οποίοι από 1.198.000 το 2009 έφτασαν τα 2.223.000 το 2013, δηλαδή πάνω από το 1/5 του πληθυσμού της χώρας. Από αυτούς οι 268.000 στερούνταν έξι αγαθά.
Η δημοσιονομική πολιτική που έχουν επιβάλει οι δανειστές μας, με τον δραστικό περιορισμό μισθών και συντάξεων, την αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης των νοικοκυριών, το κλείσιμο εκατοντάδων χιλιάδων επιχειρήσεων και την εκτίναξη των ανέργων στο 1.300.000 είχε αποτέλεσμα να ξεπεράσουν τα 2.000.000 οι συνάνθρωποί μας που στερούνται πολλά βασικά αγαθά (δυστυχώς δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία εκείνων που στερούνται βασικά είδη διατροφής). Παρ' όλα αυτά, οι δανειστές μας, με πρωτοστατούσα τη Γερμανία, όπως δείχνει η στάση τους στις διαπραγματεύσεις που γίνονται επί τρεις μήνες, πιέζουν για να συνεχιστεί απαρέγκλιτα η απάνθρωπη αυτή πολιτική.
Μπορεί, όμως, η κυβέρνηση να υποκύψει στις πιέσεις αυτές; Κατά τη γνώμη μου η απάντηση στο ερώτημα αυτό δεν μπορεί να είναι παρά ένα κατηγορηματικό όχι. Μετά, όμως, από μια τέτοια απευκταία κατάληξη των διαπραγματεύσεων, η κυβέρνηση δεν έχει εξουσιοδότηση από τον λαό να λάβει καμιά απόφαση για το μέλλον της χώρας και οφείλει να παραιτηθεί. Ο μόνος αρμόδιος να αποφασίσει την από εκεί και μετά πορεία της χώρας είναι ο κυρίαρχος λαός.
* Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι πρώην: αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ
