ΤΟΥ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ ΜΗΤΑΦΙΔΗ
Η επίσημη εκδοχή της Ιστορίας θεωρεί την επτάχρονη τυραννία ως «θλιβερή παρένθεση που έκλεισε οριστικά και αμετάκλητα». Δεν είναι όμως αυτή η αλήθεια. Η δικτατορία δεν ήταν «κεραυνός εν αιθρία» ή απλώς «η ανταρσία μιας ομάδας επίορκων αξιωματικών». Αντίθετα, το καθεστώς των νικητών του εμφυλίου πολέμου (παλάτι - στρατός) ζέσταινε στον κόρφο του το «αυγό του φιδιού» και λειτούργησε, τελικά, ως εκκολαπτική μηχανή της χούντας. Μάλιστα το Σύνταγμα του 1952 προέβλεπε την επιβολή «καταστάσεως πολιορκίας», δηλαδή δικτατορίας με κοινοβουλευτικό μανδύα! Έτσι, «μετά τα Ιουλιανά του 1965, ο διάχυτος φόβος των κυρίαρχων τάξεων τις έκανε αντικειμενικά πρόθυμες να αποδεχτούν την αντικατάσταση του κοινοβουλευτικού καθεστώτος από ένα καθεστώς έκτακτης ανάγκης», όπως έγραψε και ο Αριστόβουλος Μάνεσης.
Το «πράσινο φως» για το πραξικόπημα άναψε στην Ουάσιγκτον τον Φεβρουάριο του 1967, καθώς η χώρα μας αποτέλεσε πειραματικό εργαστήρι του «Ψυχρού Πολέμου» και προγεφύρωμα στρατηγικής σημασίας για τον έλεγχο των πετρελαίων της Μ. Ανατολής και την καταστολή των τότε αντιιμπεριαλιστικών αραβικών κινημάτων. Οι ΗΠΑ δεν τηρούσαν απλώς «μια στάση ανοχής προς τους δικτάτορες», όπως προκλητικά γράφει το βιβλίο Ιστορίας της Γ' Λυκείου 48 χρόνια μετά (!), αλλά επέβαλαν και συνέβαλαν με κάθε τρόπο στην επιβίωση του τυραννικού καθεστώτος.
Η δικτατορία ποτέ δεν κατάφερε να αποκτήσει λαϊκή βάση, γιατί ήταν ένα βάρβαρο, καταπιεστικό καθεστώς, που δολοφόνησε, βασάνισε, έκλεισε στις φυλακές και τα ξερονήσια δεκάδες χιλιάδες δημοκρατικούς πολίτες. Παρέμεινε ένα καθεστώς εξαίρεσης, «βοναπαρτιστικής» υφής, μια καθαρά στρατοκρατική δικτατορία, χωρίς την παραμικρή νομιμοποίηση.
Η Θεσσαλονίκη συνέβαλε σημαντικά στον αγώνα κατά της χούντας. Με την επικράτηση του πραξικοπήματος άρχισαν να συγκροτούνται και να δρουν οι αντιστασιακές οργανώσεις ΠΑΜ, Ρήγας Φεραίος, Δημοκρατική Άμυνα, Σπουδαστική - Λαϊκή Πάλη, Κίνημα 29ης Μαΐου, Αντι-ΕΦΕΕ, ΚΚΕ-ΚΝΕ, OMΛΕ, ΕΚΚΕ-ΑΑΣΠΕ, ΠΑΚ, αλλά και ανένταχτοι αγωνιστές.
Βαρύ το τίμημα: τρεις δολοφονημένοι, ο νεολαίος Γιάννης Χαλκίδης, ο αγωνιστής Βασίλης Μπεκροδημήτρης, ο βουλευτής της ΕΔΑ Γιώργης Τσαρουχάς, εκατοντάδες οι «προληπτικώς εκτοπισμένοι» στα ξερονήσια, πάνω από 100 οι καταδικασμένοι σε βαριές ποινές, 12 σε ισόβια κάθειρξη. Ας μην ξεχνάμε ότι η δολοφονία του Γρ. Λαμπράκη στην πόλη μας στις 22 Μαΐου 1963 ήταν βασικός κρίκος μιας μακράς αλυσίδας συνωμοσιών και εγκλημάτων με στρατηγικό στόχο την επιβολή δικτατορίας. Γιατί «το τρίκυκλο ήταν της χούντας», όπως έγραψαν χαρακτηριστικά ο Γιώργος Μπέρτσος, ο Γιάννης Βούλτεψης και ο Γιώργος Ρωμαίος, που συνέβαλαν αποφασιστικά στη διαλεύκανση του στυγερού αυτού πολιτικού εγκλήματος.
Όταν άρχισε να στερεύει ο «πακτωλός» των αμερικανικών δολαρίων, εξαιτίας της διεθνούς οικονομικής κρίσης, το 1971, η χούντα, για να διατηρήσει την αρπάγη της στην εξουσία, αποπειράθηκε να μεταμφιεστεί, να «πολιτικοποιηθεί» με τη δοτή κυβέρνηση Μαρκεζίνη. Ήδη, όμως, είχε αρχίσει η ανοιχτή αμφισβήτησή της με την κατάληψη της Νομικής τον Φλεβάρη του 1973. Εκεί όπου είχαν «σκάψει» οι αντιδικτατορικές οργανώσεις βλάστησε ένα ανατρεπτικό νεολαιίστικο κίνημα που ενσωμάτωνε τις καλύτερες αγωνιστικές παραδόσεις του λαού μας και εμπνεόταν από το διεθνές κίνημα αμφισβήτησης των νέων. Ήταν η «γενιά» της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Αν και έπνιξε στο αίμα την εξέγερση, η χούντα δεν απέφυγε το μοιραίο. Αντίθετα επιτάχυνε την πτώση της με την ανατροπή του Προέδρου Μακάριου, που οδήγησε στην κατοχή και διχοτόμηση της Κύπρου.
Το κενό εξουσίας που προέκυψε με την πτώση της χούντας καλύφθηκε με έναν παρασκηνιακό συμβιβασμό των αμερικανο-ΝΑΤΟϊκών ηγετικών κύκλων και των συντηρητικών πολιτικών δυνάμεων της χώρας -γεγονός που δεν ικανοποιούσε τη λαϊκή απαίτηση για ριζικές πολιτικές και κοινωνικές αλλαγές. Ακόμα και η λεγόμενη «αποχουντοποίηση» άφησε στο απυρόβλητο πολλούς από τους υπηρέτες της χούντας, που με απύθμενο θράσος εμφανίζονται και σήμερα ως τιμητές ή εθνοσωτήρες. Έτσι, όχι μόνο δεν «έδωσαν τη χούντα στον λαό», αλλά και μετέτρεψαν τα διαρκή εγκλήματά της σε «στιγμιαία», αποφυλάκισαν, λόγω δήθεν «ανηκέστου βλάβης», 11 από τους πραξικοπηματίες, ενώ απέρριψαν ως «εκπρόθεσμες» 100 μηνύσεις εναντίον βασανιστών! Γι'αυτό και οι μεταδικτατορικές δημοκρατικές - κοινωνικές κατακτήσεις δεν αποτελούν παραχωρήσεις των κυβερνήσεων της «μεταπολίτευσης», αλλά είναι καρπός σκληρών κοινωνικών αγώνων.
Αν «ο αγώνας της μνήμης εναντίον της λήθης δεν είναι παρά ο αγώνας της ελευθερίας εναντίον της τυραννίας», τότε οποιαδήποτε αναφορά στον αντιδικτατορικό αγώνα αποκτά νόημα στον βαθμό που αναδεικνύει την αντίσταση, την αγωνιστική - συνειδητή στάση ζωής, σε κινητήρια δύναμη της Ιστορίας.
*Ο Τριαντάφυλλος Μηταφίδης υπήρξε πολιτικός κρατούμενος της χούντας
