Διαβάζοντας το νέο βιβλίο της Ναόμι Κλάιν Αυτό τα αλλάζει όλα, έπεσα πάνω σε μια διάσημη φράση του αμερικάνου συγγραφέα και ακτιβιστή Άπτον Σίνκλαιρ: "Είναι δύσκολο να δώσεις σε κάποιον να καταλάβει κάτι, αν ο μισθός του εξαρτάται από το να μην καταλαβαίνει". Έτσι και οι εργαζόμενοι στο χρυσωρυχείο στις Σκουριές. Αμφισβητούν τα αναμφισβήτητα στοιχεία για την περιβαλλοντική καταστροφή που έχουν προκαλέσει οι εξορύξεις - επιφανειακές για οικονομία. Και όμως τα στοιχεία αυτά προέρχονται από τις πιο σοβαρές και έγκυρες πηγές (επιθεωρητές περιβάλλοντος κ.λπ.). Είναι ολοφάνερο, ο μισθός τους εξαρτάται από αυτήν την άρνηση. Δεν μπορώ όμως παρά να δείξω κατανόηση και δεν μπορώ να ξεμπερδέψω απλώς λέγοντας "το δικαίωμα στην εργασία είναι ιερό, το δικαίωμα στη ζωή είναι ιερότερο", όπως λένε οι κάτοικοι, που ωστόσο χρόνια τώρα δίνουν ένα αγώνα - παράδειγμα για όλους μας. Γιατί; Γιατί πρέπει να σεβαστούμε και το δικαίωμα στην εργασία που στο κάτω - κάτω είναι κι αυτό -μέρος έστω- του δικαιώματος στη ζωή. Μέρος όμως θεμελιώδες, βασικό.
Τι πρέπει λοιπόν να γίνει;
Κατά τη γνώμη μου, δύο πράγματα:
1. Να σταματήσουν αμέσως οι εργασίες της "Εldorado".
Έτσι κι αλλιώς το χρυσάφι δεν είναι απαραίτητο για τη ζωή, το νερό είναι. Κι όμως η επένδυση το μολύνει. Ας θυμηθούμε τον σοφό αρχαίο μύθο του Μίδα.
2. Να βρεθεί παράλληλα, ταυτόχρονα δηλαδή με την ακύρωση της βέβηλης επένδυσης, μια άλλη επένδυση που θα δώσει δουλειά στους εργαζομένους χωρίς να βλάπτει το περιβάλλον και χωρίς να απειλεί την υγεία κατοίκων και εργαζομένων.
Πρόταση: Μια τέτοια επένδυση θα μπορούσε να είναι η εγκατάσταση φωτοβολταϊκού και/ή αιολικού πάρκου -σε συνδυασμό ίσως και με μερική αναδάσωση- στο ξέφωτο που προέκυψε από τη βέβηλη καταστροφή του υπερχιλιόχρονου δάσους. Να ενθαρρυνθούν, με κίνητρα, οι εργαζόμενοι να ιδρύσουν συνεταιρισμό που θα κατασκευάσει, θα συντηρεί και γενικά θα διαχειρίζεται τη σχετική επένδυση. Και φυσικά θα ζουν από αυτήν.
Iδού μια αλλιώτικη, θεάρεστη ιδιωτικοποίηση.
Δεν ξέρω τι μπορεί να εμποδίσει την υλοποίηση ενός τέτοιου σχεδίου, ξέρω όμως ότι μια νίκη στον δίκαιο και αξιοθαύμαστο αγώνα των κατοίκων δεν θα είναι πλήρης και ανέφελη αν αφήσει πίσω της 2.000-3.000 ανέργους. Επομένως και οι δυο πλευρές έχουν συμφέρον να υποστηρίξουν μια τέτοια πρόταση.
Ανδρέας Δάνος, αρχιτέκτονας
