ΤΟΥ ΜΑΝΟΛΗ Γ. ΔΡΕΤΤΑΚΗ*
Το βασικό πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας είναι το υψηλό δημόσιο χρέος σε ευρώ σε τρέχουσες τιμές και το ακόμη πιο υψηλό ποσοστό που αντιπροσωπεύει στο ΑΕΠ της χώρας. Το ποσοστό αυτό είναι το υψηλότερο ανάμεσα στα κράτη - μέλη της Ε.Ε. και ένα από τα υψηλότερα του κόσμου.
Η επίπτωση της αύξησης του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ στον ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ σε σταθερές τιμές (δηλαδή την ανάπτυξη ή την ύφεση) έχει προκαλέσει πολλές συζητήσεις και άρθρα εξαιτίας μιας εργασίας των καθηγητών των Πανεπιστημίων της Οξφόρδης και του Χάρβαρντ Κένεθ Ρογκόφ και Κάρμεν Ράινχαρτ, οι οποίοι, χρησιμοποιώντας στοιχεία πολλών χωρών για μακρά σειρά ετών, υποστήριξαν το 2010 ότι, όταν το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ ξεπεράσει το 90%, αντί για ανάπτυξη 2,2% προκαλείται ύφεση 0,1%. Ένας μεταπτυχιακός φοιτητής, ο Τόμας Χέρντον του Πανεπιστημίου Άμχερστ της Μασσαχουσέτης, εξετάζοντας τα στοιχεία που χρησιμοποίησαν οι δύο καθηγητές, παρατήρησε ότι σ' αυτά δεν περιλαμβάνονταν στοιχεία από ορισμένες χώρες, τα οποία, αν συνεξετάζονταν, αντί για ύφεση, υπήρχε ανάπτυξη. Οι καθηγητές απάντησαν με τεχνικούς όρους, στους οποίους δεν θα αναφερθούμε εδώ.
Η θέση που υποστηρίζουν οι καθηγητές Ρογκόφ - Ράινχαρτ, όπως θα δείξουμε στο άρθρο, φαίνεται να επιβεβαιώνεται την περίοδο 2009-2013 στα 15 κράτη - πρώτα μέλη Ε.Ε. (Ε.Ε. 15) αν τα κράτη αυτά τα ομαδοποιήσουμε σε Βόρεια και Νότια. Πιο συγκεκριμένα η ομάδα:
* Των Βόρειων κρατών περιλαμβάνει το Βέλγιο, τη Δανία, τη Γερμανία, τη Γαλλία, το Λουξεμβούργο, την Ολλανδία, την Αυστρία, τη Φινλανδία, τη Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
* Των Νότιων κρατών την Ελλάδα, την Ισπανία, την Ιταλία, την Πορτογαλία και την Ιρλανδία (περιλαμβάνουμε την Ιρλανδία στην ομάδα αυτή λόγω του Μνημονίου).
Τα στοιχεία που δίνονται στον Πίνακα είναι από τη βάση δεδομένων της Στατιστικής Υπηρεσίας της Ε.Ε., της Eurostat. Ο Πίνακας χωρίζεται σε 3 μέρη. Στην 1η στήλη της 1ης γραμμής του πρώτου μέρους του Πίνακα δίνεται το ΑΕΠ των Βόρειων κρατών σε εκατομμύρια ευρώ σε τρέχουσες τιμές το 2009, στη 2η το 2013 και στην 3η η ποσοστιαία μεταβολή του.
Στις αντίστοιχες στήλες της 2ης γραμμής του μέρους αυτού δίνονται τα στοιχεία για το δημόσιο χρέος της ομάδας αυτής κρατών σε εκατομμύρια ευρώ σε τρέχουσες τιμές και στην 3η γραμμή το ποσοστό που το δημόσιο χρέος αντιπροσωπεύει στο ΑΕΠ τους. Στην 4η γραμμή δίνεται το ΑΕΠ τους σε σταθερές τιμές του 2005 τα έτη 2009 και 2013 και η ποσοστιαία μεταβολή του. Στο δεύτερο μέρος του Πίνακα δίνονται τα αντίστοιχα στοιχεία για την ομάδα των 5 Νότιων κρατών και στο τρίτο το κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε σταθερές τιμές των Βόρειων και των Νότιων κρατών.
Από τη σύγκριση του πρώτου με το δεύτερο μέρος του Πίνακα φαίνεται ότι το 2013 σε σχέση με το 2009:
* Το ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές αυξήθηκε στα Βόρεια κράτη και μειώθηκε στα Νότια.
* Η αύξηση του Δημόσιου Χρέους σε τρέχουσες τιμές ήταν η ίδια στις δύο ομάδες κρατών.
* Το ποσοστό που το Δημόσιο Χρέος αντιπροσωπεύει στο ΑΕΠ μειώθηκε στα Βόρεια και αυξήθηκε στα Νότια. Αποτέλεσμα της διαφοράς αυτής ήταν το εκείνο των Νότιων κρατών να ξεπεράσει το 100% του ΑΕΠ, ενώ εκείνο των Βόρειων παρέμεινε πολύ κάτω από το 100%.
* Το συνολικό και το κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε σταθερές τιμές αυξήθηκε στα Βόρεια κράτη και μειώθηκε στα Νότια.
Από τα συγκρίσεις αυτές φαίνεται ότι η θέση των καθηγητών των Πανεπιστημίων της Οξφόρδης και του Χάρβαρντ, στην οποία αναφερθήκαμε στην αρχή του άρθρου αυτού, επιβεβαιώνεται, δεδομένου ότι στα Βόρεια κράτη το Δημόσιο Χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ παρέμεινε σε επίπεδα πολύ χαμηλότερα από το 90% του ΑΕΠ και σημειώθηκε ανάπτυξη, ενώ στα Νότια κράτη ξεπέρασε κατά πολύ το 90% και σημειώθηκε ύφεση. Οι διαφορές αυτές, όπως φαίνεται από το τρίτο μέρος του Πίνακα, διεύρυναν το χάσμα ανάμεσα στις δύο αυτές ομάδες κρατών αυξάνοντας τη διαφορά του κατά κεφαλήν ΑΕΠ τους σε σταθερές τιμές
Είναι σαφές από την ανάλυση αυτή ότι το πολύ υψηλό ποσοστό που το Δημόσιο Χρέος αντιπροσωπεύει στο ΑΕΠ της χώρας μας αποτελεί τροχοπέδη για την έξοδό της από τον φαύλο κύκλο ύφεσης - Δημόσιου Χρέους. Μόνο αν, με οποιονδήποτε τρόπο, μειωθεί το δημόσιο χρέος σε ευρώ («κούρεμα» ή μια ελάφρυνσή του που θα ισοδυναμεί με «κούρεμα»), το ποσοστό αυτό θα μειωθεί και θα δώσει τη δυνατότητα (με τη διάθεση των πόρων που θα απελευθερωθούν) να ξεκινήσει η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, ανακούφιση του λαού και παραπέρα μείωση του ποσοστού αυτού. Αυτός πρέπει να είναι ο στόχος της συμφωνίας στα τέλη Ιουνίου που διαπραγματεύεται η κυβέρνηση με τους δανειστές μας.
* Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι τέως αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ
