Live τώρα    
17°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
14.5°C18.7°C
2 BF 61%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
16 °C
12.4°C18.0°C
1 BF 66%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
13.7°C16.0°C
2 BF 65%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
16 °C
14.3°C18.0°C
0 BF 57%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
15.7°C15.7°C
1 BF 69%
Ορισμένες επισημάνσεις γύρω από τις τελευταίες φυσικές καταστροφές / Να φροντίσουμε τη γεωργική παραγωγή... για να έχουμε!
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Ορισμένες επισημάνσεις γύρω από τις τελευταίες φυσικές καταστροφές / Να φροντίσουμε τη γεωργική παραγωγή... για να έχουμε!

ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΣΤΟΥΠΗ*

Α. Γίναμε μάρτυρες τον τελευταίο χειμώνα καιρικών φαινομένων ιδιαίτερης έντασης και έκτασης -πολλοί επιστήμονες λένε ότι τα φαινόμενα θα διατηρηθούν και θα ενισχυθούν σε βάθος χρόνου εξ αιτίας των κλιματικών αλλαγών- που έπληξαν το μεγαλύτερο μέρος της χώρας, επιφέροντας τεράστιες καταστροφές σε υποδομές και περιουσίες, με ιδιαίτερη έμφαση στον αγροτικό χώρο..

Πολλά από τα φαινόμενα βρίσκονται σε εξέλιξη και οφείλουμε να αναμένουμε πριν οριστικοποιήσουμε συμπεράσματα και πολιτικές.

Πολλές συνέπειες φαινομένων που έχουν προηγηθεί γίνονται εμφανείς τώρα και άλλες θα εμφανισθούν στο εγγύς και απώτερο μέλλον τόσο στο γεωργικό κεφάλαιο (φυτικό - ζωικό) όσο και στις υποδομές εξυπηρέτησης αγροτικών αναγκών (αγροτική οδοποιία όλων των δήμων της υπαίθρου, εύφλεκτη ύλη για τις πυρκαγιές του καλοκαιριού από τη γιγάντωση της βλάστησης λόγω βροχοπτώσεων κ.λπ.) .

Αναμένονται σοβαρές έμμεσες συνέπειες που θα επηρεάσουν την ίδια την γεωργία (εμφάνιση ακατάλληλων εδαφών προς συνέχιση καλλιέργειας, καταστροφές επί μονίμων φυτειών, γεωργικών κατασκευών, υποδομών, μηχανολογικού εξοπλισμού) Πρόβλημα όμως αναδεικνύεται με τις άμεσες κοινωνικές επιπτώσεις, είτε με την έννοια βαθέματος της υπάρχουσας ανθρωπιστικής κρίσης (γεωργικό εισόδημα, στοιχειώδης ανθρώπινη διαβίωση, παραμονή στην ύπαιθρο) είτε ακόμα και με την έννοια της κρίσης παραγωγής αγροτικών προϊόντων, π.χ. πιθανότητα επισιτιστικών ελλείψεων λόγω μη καλλιέργειας συγκεκριμένων προϊόντων, υπερπαραγωγή - υπερπροσφορά συγκεκριμένων προϊόντων μια δεδομένη στιγμή λόγω συνένωσης καλλιεργητικών σεζόν (πρώιμα - μεσοπρώιμα ταυτόχρονα σε παραγωγή), επιδείνωση ισοζυγίου εισαγωγών-εξαγωγών αγροτικών προϊόντων.

Β. Ζήτημα πρωταρχικό αποτελεί το να μπορέσει να συνεχιστεί και φέτος, στις αντίξοες συνθήκες, η γεωργική παραγωγή και όχι το «τελειώσαμε», να δοθούν αποζημιώσεις και να απαλυνθεί ο «πόνος».

Απαιτείται κινητοποίηση όλου του μηχανισμού, πρώτιστα «να σώσουμε ό,τι σώζεται», και κυρίως άμεσες παρεμβάσεις χαμηλού κόστους που θα μπορέσουν να διασφαλίσουν τη συνέχιση της παραγωγής έστω σε ένα μέρος των πληττόμενων περιοχών (απαντλήσεις υδάτων, εναλλακτικά τεχνικά έργα, καλλιέργειες με ποικιλίες μικρότερου βιολογικού κύκλου ή με χαρακτηριστικά αντοχής στις υπάρχουσες συνθήκες εδαφικής ανάπτυξης, αντοχής στις νέες κλιματολογικές συνθήκες ανάπτυξής τους λόγω οψίμισης, εναλλακτικές καλλιέργειες αντικατάστασης παρόμοιας ή και μικρότερης προσόδου κ.λπ.).

Κάτι τέτοιο προϋποθέτει κινητοποίηση, όχι μόνο του ΕΛΓΑ, όλου του κρατικού μηχανισμού και ιδιαίτερα των υπηρεσιών Αγροτικής Ανάπτυξης στις Περιφέρειες και τις Νομαρχιακές Ενότητες, που πρέπει να δράσουν άμεσα ως τα παλιά γραφεία Γεωργικών Εφαρμογών (καταγραφή, ενημερώσεις, οδηγίες, παρουσία επιτόπια στο πεδίο, παρακολούθηση, αξιολόγηση, διαδοχικές συστάσεις - παρεμβάσεις κ.λπ). Προϋποθέτει εμπλοκή των πολιτικών οργάνων των Περιφερειών και των φορέων συμβούλων της πολιτείας (ΤΕΕ - ΓΕΩΤΕΕ).

Σημαντικά θα συμβάλει η συστράτευση των φορέων του ιδιωτικού τομέα που ελέγχουν τις εισροές και τη χρηματοδότηση. Στην κατεύθυνση αυτή μια σύσκεψη υπό την αιγίδα του ΥΠΑΠΕ και της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου με τους συνδέσμους Φυτοπροστασίας (φυτοφάρμακα), Πολλαπλασιαστικού Υλικού (σπόροι) και Λιπασμάτων, τους εκπροσώπους των διανομέων (μαγαζιά αγροτικών εφοδίων), τις τράπεζες, τη ΔΕΗ και τις εταιρείες Πετρελαιοειδών (ενέργεια) θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα σύμφωνο κοινωνικής εταιρικής ευθύνης υποστήριξης συνέχισης της γεωργικής παραγωγής στις πληττόμενες περιοχές. Το σύμφωνο αυτό θα μπορούσε να προβλέπει: επιπλέον ποσοτική έκπτωση στα προσφερόμενα προϊόντα, επιπλέον παράταση στις αποπληρωμές των προϊόντων, μείωση των επιτοκίων δανεισμού στους εμπλεκόμενους φορείς των εισροών, μειώσεις στα τιμολόγια ενέργειας, για καθορισμένο και σαφώς προσδιορισμένο χρονικό διάστημα στα όρια μιας καλλιεργητικής σεζόν, π.χ. 6 μήνες. Κάτι τέτοιο θα διευκόλυνε την παροχή εφοδίων στους αγρότες, οι οποίοι γνωρίζοντας το σύμφωνο θα απαιτούσαν και την άμεση ωφέλειά τους.

Γ. Πρωτεύον και κρίσιμο θέμα εξακολουθεί να παραμένει η αντιμετώπιση της «οικονομικής καταστροφής» των παραγωγών στις συγκεκριμένες περιοχές.

Προφανώς και οι διαδικασίες που προβλέπει το θεσμικό πλαίσιο του ΕΛΓΑ πρέπει να τρέξουν άμεσα και αποτελεσματικά (άμεσες αποζημιώσεις , ΠΣΕΑ) και κυρίως να φτάσει έγκαιρα «ζεστό χρήμα» στις τσέπες των θιγμένων. Ίσως η εξέταση της διαδικασίας χορήγησης μικρής προκαταβολής, όπως συνέβη με το μοντέλο των πυρκαγιών του 2007, αλλά με αυστηρότερες δικλίδες, θα διευκόλυνε το πρόβλημα.

Ταυτόχρονα όμως πρέπει εξατομικευμένα και αυστηρά να αντιμετωπιστούν περιπτώσεις «οικονομικών απαιτήσεων» από τους υπόχρεους προς το κράτος και άλλους φορείς:

* Ρυθμίσεις όσον αφορά φόρους, τέλη και εισφορές που αναμένεται να προκύψουν στο επόμενο εξάμηνο και διευκολύνσεις όσον αφορά ήδη καταλογισμένα αντίστοιχα ποσά στην τρέχουσα περίοδο.

* Πάγωμα πάσης φύσεως χρεών προς τραπεζικά ιδρύματα για καθορισμένο διάστημα

* Καταβολή κοινωνικού επιδόματος πρώτων αναγκών με το μοντέλο των σεισμοπαθών και με θέσπιση αυστηρών κριτηρίων όσον αφορά τους δικαιούχους.

Δ. Σε κάθε περίπτωση, παραμένει ανοιχτό το θέμα του μεσοπρόθεσμου και μακροπρόθεσμου σχεδιασμού όσον αφορά την αντιμετώπιση κυρίως των αιτιών -λαμβάνοντας υπόψη τις κλιματολογικές αλλαγές που ήδη βιώνουμε-, αλλά και των συνεπειών από τη σημερινή κατάσταση.

Αυτό που ίσως θα είχε άμεση πρακτική σημασία είναι να ληφθεί υπόψη στις επεξεργασίες του ΠΑΑ της επόμενης προγραμματικής περιόδου όσον αφορά πράξεις και μέτρα επενδυτικού χαρακτήρα, ώστε να «πριμοδοτηθούν» βαθμολογικά αλλά και όσον αφορά την χρηματοδοτική κατανομή οι πληγείσες περιοχές, ταυτόχρονα με την ενίσχυση συγκεκριμένων επιλέξιμων δαπανών που σχετίζονται με τις συνέπειες των καταστροφών (μικρά εγγειοβελτιωτικά, μικρού κόστους εξοπλισμός αντικατάστασης κ.λπ.). Η εξέταση της άμεσης προκήρυξης, από τα πρώτα, ενός οριζόντιου μέτρου σαν τα Μικρά Σχέδια Βελτίωσης με ανάλογο περιεχόμενο για τις συγκεκριμένες περιοχές, ίσως θα έπρεπε να αποτελέσει άμεσο μέλημα του νέου γενικού γραμματέα Κοινοτικών Πόρων.

Ε. Η άμεση προβολή και διεθνοποίηση του προβλήματος των πρωτόγνωρων φυσικών καταστροφών στη χώρα, στο υψηλότερο επίπεδο, αυτό του πρωθυπουργού της χώρας, και η ένταξή του στο συνολικό διαπραγματευτικό πλαίσιο, ίσως να συνιστούσε μια σωστή για τη συγκυρία επιλογή, η οποία θα ισχυροποιούσε τη διαπραγματευτική μας θέση, αλλά και θα αποτελούσε τον καλύτερο δρόμο κατοχύρωσης επωφελών για την χώρα, τον λαό και τους αγρότες λύσεων στο πρόβλημα.

* Ο Νίκος Στουπής είναι γεωπόνος, περιφερειακός σύμβουλος Στερεάς Ελλάδας

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL