Του Γιάννη Σχίζα
Στα νιάτα μου ήμουν πυγμάχος* και κάποτε έτυχε να πέσω σε έναν σκληρό αντίπαλο. Από τον πρώτο γύρο είχα φάει πολύ ξύλο, ενώ στο πέρας του δεύτερου ακούμπαγα αποσβολωμένος στα σκοινιά. Τότε ήρθε ο προπονητής και άρχισε να μου ψιθυρίζει στο αυτί: «Να τρως πάντα ψωμί ολικής αλέσεως. Να αποφεύγεις το κόκκινο κρέας, να προτιμάς ψάρια, λαχανικά, τρεις μερίδες φρούτα την ημέρα και άφθονο ελαιόλαδο». Τον κοίταξα κατάπληκτος και του είπα: «Τώρα όμως τι γίνεται;».
Πρόσφατα το Πολιτικό Εργαστήρι «Ευημερία χωρίς Ανάπτυξη» πραγματοποίησε εκδήλωση τριήμερης διάρκειας στις 20-22 Φεβρουαρίου, αποβλέποντας στη «δημιουργία... συγκεκριμένων και εφαρμόσιμων προτάσεων, για τη δημιουργία μιας άλλης κοινωνικής, πολιτικής και οικονομικής πραγματικότητας, εδώ και τώρα». Η «αποανάπτυξη» βέβαια είναι μια συμπαθής ιδέα, όμως η πιθανότητα μιας συντεταγμένης οικονομικής αναδίπλωσης μέσα σε ένα σκηνικό όπου ζητείται επειγόντως ανάπτυξη, και μάλιστα σε εξωφρενικά μεγέθη για την εξυπηρέτηση του χρέους , φαίνεται εκτός τόπου και χρόνου.
Οι προβληματισμοί για μια άλλη οικονομία με όλα τα συστημικά επακόλουθά της στην εκπαίδευση, στη θεραπευτική, στη διαχείριση του χώρου κ.λπ. είναι φυσικά ωφέλιμοι, καθ' ότι ανοίγουν τον δρόμο σε ένα αντισυμβατικό πνεύμα. Όμως δεν μπορούν να παρακάμπτουν τα τρέχοντα υπαρξιακά προβλήματα της χώρας αλλά και την αριστερή σημειολογία, που κάνει ιδιαίτερη και πολλαπλή χρήση του σημαίνοντος «ανάπτυξη». Κι ακόμη δεν μπορούν να παραγνωρίζουν το διεθνές πλαίσιο της Νέας Τάξης Πραγμάτων, που μεθίσταται σαν καρκίνος σε βασικούς τομείς της οικονομίας.
Σήμερα οι όποιοι θύλακοι οικοανάπτυξης, αποανάπτυξης, οικονομικής της ευημερίας, δεν μπορούν παρά να είναι μαχόμενοι θύλακοι. Σήμερα τα μέτωπα των λαών με τη Νέα Τάξη έχουν προσλάβει απίθανες διαστάσεις και ελάχιστα εκφράζονται από την παραδοσιακή αντιιμπεριαλιστική ρητορική. Υπάρχει ήδη αρκετή αρθρογραφία για ζητήματα όπως οι περιβόητες συμφωνίες ΤΤΙΡ* που απορρυθμίζουν τους κανόνες ασφαλείας τροφίμων, προωθούν τα μεταλλαγμένα προϊόντα και απεργάζονται την κατεδάφιση της «Αρχής της Προφύλαξης» - γνωστής κορωνίδας των ευρωπαϊκών θεσμίσεων για την προστασία του καταναλωτή και του πολίτη.
Κι από κοντά έρχεται η προσπάθεια ελέγχου του γενετικού υλικού και των σπόρων.
Το οικολογικό κίνημα ήταν ανέκαθεν αντίθετο στον οικονομισμό, ενώ ιστορικά αποτέλεσε το πρώτο ρεύμα αμφισβήτησης της ποσοτικής θεώρησης των παραγωγικών δυνάμεων. Ήταν το κίνημα που αμφισβήτησε τη λογική των τεχνολογικών μονόδρομων και την αποθέωση των «επιχρυσωμένων» νεωτερισμών, αναδεικνύοντας την έννοια της «προσαρμοσμένης τεχνολογίας».
Σήμερα αυτό το κίνημα, ανεξάρτητα από το πώς αυτοπροσδιορίζεται, είναι υποχρεωμένο να εποπτεύει το ευρύτερο κοινωνικοπολιτικό τοπίο. Και φυσικά να γειώνει τις προτάσεις του.
* Η ιστορία περί πυγμαχίας είναι «κατασκευή» του Γιάγκου Ράπτη (Ιστότοπος oikoniki)
(Transatlantic Trade and Investment Partnership)
