ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ ΖΗΣΗ*
Οι καταιγιστικές, πολύπλευρες, πολυμέτωπες και πυκνές πολιτικές εξελίξεις, οι οποίες εγκαινιάστηκαν από την πρώτη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου της αριστερής πλειοψηφικής κυβέρνησης και την ομιλία του νέου πρωθυπουργού Αλ. Τσίπρα και όλες τις συμβολικές κινήσεις που την πλαισίωσαν, σηματοδοτούν μια ιστορική αλλαγή του πολιτικού και κοινωνικού γίγνεσθαι που θεμελιώνεται σε έναν νέο ορίζοντα αξιών, νέα πολιτικά πρότυπα και μια νέα γλώσσα που συνδέεται με έννοιες και σημασιολογικά πεδία τα οποία θέτουν στο επίκεντρό τους την ανάκτηση της σχέσης κράτους και κοινωνίας ως σχέση αμοιβαία θετικής αναγνώρισης και εμπιστοσύνης.
Οι έννοιες της συμφιλίωσης, της ανθρωπινότητας, της ανακούφισης, της καθολικής πρόσβασης, του αισθήματος της δικαιοσύνης είναι μόνο ενδεικτικές αυτών που αξιοποίησαν οι νέοι υπουργοί και αναπληρωτές υπουργοί της αριστερής πλειοψηφίας για να επικοινωνήσουν όχι απλά τις μετατοπίσεις και το νέο στίγμα τους, αλλά ρήξεις, βαθιές τομές και ανατροπές που συνεπάγονται την αναγέννηση της πολιτικής πράξης, την παραγωγή του πολιτικού έργου σε αντίστιξη μιας διαχειριστικής στάσης και πρακτικής.
Μαζί με αυτά τα διανοητικά εργαλεία, η αριστερή πλειοψηφία της κυβέρνησης υπήρξε διδακτική του πολιτικού της ήθους τηρώντας τις προεκλογικές της δεσμεύσεις και εξαγγελίες μέσα από την επαναφορά του κατώτατου μισθού στα 751 ευρώ, την αποκατάσταση των συλλογικών διαδικασιών στις συμβάσεις εργασίας, την ανάκληση των μνημονιακών απολύσεων, την επανασύσταση του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας, την επαναφορά της καθολικής κοινωνικής ασφάλισης.
Στο επίκεντρο αυτών των πολιτικών πράξεων είναι οι φτωχοί, οι ανασφάλιστοι, οι οικονομικά ανυπεράσπιστοι και αδύναμοι, οι νέοπτωχοι και οι νέοι, δηλαδή τα μεγαλύτερα πληθυσμιακά τμήματα της ελληνικής κοινωνίας που βρέθηκαν, από τον κυκλώνα της κρίσης χρέους, κοινωνικά και εργασιακά εκτοπισμένοι ως άνεργοι, απολυμένοι, άστεγοι και επισφαλείς.
Οι νέες μορφές κοινωνικής οδύνης που εκδηλώνονται ως απειλή απόλυσης, χρεοκοπίας, απειλή κατάργησης, εργασιακής επισφάλειας, εισοδηματικής αποστέρησης και πρόσβασης σε βασικά κοινωνικά αγαθά και δικαιώματα, όπως το δικαίωμα στην εργασία, είναι η ανθρωπιστική κρίση που αντιμετωπίζει η χώρα μας τα τελευταία πέντε χρόνια.
Σ' αυτή τη βάση ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας εισήγαγε τον όρο της κοινωνικής σωτηρίας αντί της εθνικής προτάσσοντας τις αξίες της ανθρωπινότητας και της συμπόνιας ως τα θεμέλια μιας κοινωνίας.
Το ήθος, το σύστημα αξιών, η γλώσσα και οι έννοιες είναι τα συγκροτητικά στοιχεία του πολιτισμού, πολιτικού, και ταυτόχρονα οι ιμάντες μεταβίβασης νέων προτύπων κοινωνικοποίησης για τα παιδιά, τους εφήβους και τους νέους. Πρακτικές που προάγουν τη συμμετοχή στην κοινή ζωή και το συλλογικό γίγνεσθαι ως πολιτικά υποκείμενα απελευθερωμένα της ασφυκτικής μοναξιάς την οποία σιωπηρά καλλιέργησαν τα φιλελεύθερα πρότυπα της πολιτικής διαχείρισης.
Αυτή η νέα θέαση και στάση μπορεί να αποδειχθεί ακόμη και ισχυρότερη των οικονομικών δεικτών καθώς θεμελιακά προαπαιτούμενα μιας κοινωνίας είναι η καθολική διασφάλιση ενός βασικού επιπέδου διαβίωσης και οι σχέσεις αμοιβαίας αναγνώρισης που αποδίδουν στους πολίτες κοινωνική υπόληψη, ως ισότιμα συμβαλλόμενα μέρη ενός δημοκρατικού κοινωνικού συμβολαίου.
* Η Αναστασία Ζήση είναι αν. καθηγήτρια στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου
