Live τώρα    
22°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
22 °C
20.2°C23.8°C
3 BF 42%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
22 °C
19.1°C22.7°C
2 BF 55%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
18.0°C19.9°C
4 BF 60%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
20 °C
18.8°C20.8°C
5 BF 45%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
23 °C
22.9°C22.9°C
3 BF 31%
Το θερμό και το ψυχρό
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Το θερμό και το ψυχρό

Η αριστερή πολιτική είναι υποχρεωμένη να διασχίζει ταυτόχρονα δύο αντίθετα θερμοκρασιακά πεδία.

Το θερμό πεδίο είναι του συναισθήματος και του πάθους. Είναι το πεδίο όπου εκφράζεται η οργή για την αδικία και την προσβολή, εκείνο που συντηρεί τη δίψα της δικαιοσύνης. Είναι το πεδίο που παράγει ενέργεια και οπλίζει με θάρρος, που αγνοεί κόστος και αψηφά κινδύνους. Είναι εκείνο που τροφοδοτεί αγώνες και καλεί σε συμμετοχή, που συνεγείρει συνειδήσεις και ξεσηκώνει σώματα, που ενώνει φωνές και δυνάμεις, που φέρεται από διαδηλώσεις και συλλαλητήρια. Είναι το πεδίο που εξεγείρει. Διεκδικώντας αξίες και προσβλέποντας σε στόχους που υπερβαίνουν την τρέχουσα συνθήκη.

Το ψυχρό πεδίο είναι της ανάλυσης και του ελέγχου. Είναι το πεδίο όπου αποτιμώνται έλλογα προϋποθέσεις και όροι, αναγνωρίζονται νηφάλια δυνατότητες και αδυναμίες, προσμετρώνται ψύχραιμα συσχετισμοί. Είναι το πεδίο όπου αρθρώνονται και ιεραρχούνται στόχοι, κατανέμονται δυνάμεις, σχεδιάζονται κινήσεις, αναλαμβάνονται πρωτοβουλίες, εκπορεύονται αιφνιδιασμοί. Είναι το πεδίο όπου εντοπίζονται οι διαφορετικοί χρόνοι που διέπουν το κοινωνικό γίγνεσθαι και εκτιμώνται τα δεδομένα της συγκυρίας. Είναι το πεδίο όπου προσδιορίζεται η σύνδεση βραχυπρόθεσμου με μακροπρόθεσμο, το πεδίο που διατυπώνει και συναρμόζει τακτική και στρατηγική.

Τα δύο θερμοκρασιακά πεδία δεν αναμειγνύονται. Το θερμό και το ψυχρό δεν ομογενοποιούνται στο χλιαρό. Αντίθετα, συγκροτούν τους πόλους μιας μόνιμης έντασης που ποτέ δεν επιλύεται οριστικά. Οι περιστάσεις είναι πάντοτε μοναδικές, με καθεμιά να απαιτεί τη δική της αναλογία θερμού και ψυχρού προκειμένου να επιτευχθεί το επιδιωκόμενο πολιτικό αποτέλεσμα. Αλλά η αναλογία δεν μπορεί να συνταγογραφηθεί προκαταβολικά, γιατί η κοινωνική ύλη δεν επιδέχεται αλγοριθμικούς υπολογισμούς ή μονοσήμαντες προβλέψεις. Η άσκηση πολιτικής ενέχει πάντα ευαισθησία και διαίσθηση, τύχη και διακινδύνευση. Γι' αυτό μιλάμε για πολιτική διακύβευση, γι' αυτό η άσκηση πολιτικής παρομοιάζεται με τέχνη.

Η ένταση ανάμεσα σε θερμό και ψυχρό δημιουργεί φόβους. Ξέρουμε πως μόνο η συλλογική ενέργεια του πάθους μπορεί να φέρει αποτελέσματα. Έπεται πως το θερμό φοβάται το ψυχρό της έλλογης αποτίμησης, τείνοντας να το προσλάβει ως ψυχρολουσία ή απαισιόδοξη ηττοπάθεια. Ταυτόχρονα, ξέρουμε πως οι συσχετισμοί είναι κατά κανόνα δυσμενείς. Έπεται πως το ψυχρό της έλλογης αποτίμησης φοβάται το θερμό, τείνοντας να το προσλάβει ως τυχοδιωκτισμό ή άλογη αισιοδοξία.

Μολονότι η αριστερή πολιτική είναι υποχρεωμένη να κινείται στα διαφορετικά θερμοκρασιακά πεδία, έχει απόλυτη ανάγκη και τους δύο αντίστοιχους πόλους. Παραφράζοντας τον Καντ, μπορούμε να πούμε πως αριστερή πολιτική χωρίς πάθος είναι κενή: ανάγεται στην άσκηση επαγγέλματος και από εκεί στην υποταγή στο υπάρχον. Ταυτόχρονα, αριστερή πολιτική χωρίς έλλογη αποτίμηση δυνατοτήτων και συσχετισμών είναι τυφλή: ανάγεται στην άκριτη υποταγή στο αυθόρμητο και από εκεί στην άρνηση της πραγματικότητας υπέρ της επιθυμίας.

Γέφυρα ανάμεσα στους δύο πόλους μπορεί να συσταθεί μόνο από αμοιβαία εμπιστοσύνη και αμφίδρομη κριτική. Με στόχο τόσο το να διαπαιδαγωγείται το πάθος με την ψυχρότητα της αποτίμησης όσο και το να ενσταλάζεται στην ψυχρή αποτίμηση το πάθος συστατικών αξιών και μεγάλων στόχων. Για να γίνεται το πάθος έλλογο και οι αποτιμήσεις ένθερμες.

Η αποτελεσματική αριστερή πολιτική που έχει ανάγκη ο τόπος και επιτάσσουν οι καιροί μόνο έτσι μπορεί να ασκηθεί.

Αριστείδης Μπαλτάς

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL