Του Φίλιππου Νικολόπουλου*
Όπως είναι γνωστό, ο ΣΥΡΙΖΑ είναι (ή τουλάχιστον προσπαθεί να είναι) ένα κόμμα μη μονολιθικό της Αριστεράς, όπου υπάρχει πάντα η δυνατότητα έκφρασης της άλλης άποψης, πέρα από την πλειοψηφούσα, στο πλαίσιο του εσωκομματικού δημοκρατικού διαλόγου του. Δεν υπάρχουν πια «συνιστώσες», όπως ψευδώς και κακόβουλα αναφέρει επανειλημμένα ο κυβερνητικός συνασπισμός, αλλά τάσεις με τη δική τους συνεισφορά θέσεων και ιδεών σε επιμέρους ζητήματα πέρα από τον κορμό των κεντρικών θέσεων, που όλους τους ενώνουν και αποτελούν την ιδεολογική ραχοκοκαλιά του κόμματος.
Σ' αυτό το πλαίσιο αντιθέσεις μεταξύ των τάσεων μπορεί να υπάρχουν, αλλά τα σημεία εκείνα στα οποία οι τάσεις τελικά «συναντώνται» και από κοινού αποτελούν ενιαίο μέτωπο είναι περισσότερα (τουλάχιστον μέχρι τώρα). Π.χ., η Αριστερή Πλατφόρμα αποτελεί μια τάση με επιρροή, που πρεσβεύει, κατά κάποιον τρόπο, πιο προωθημένες θέσεις τόσο ως προς την αποτίναξη του ζυγού των μνημονιακών πολιτικών και το άνοιγμα ενός εφικτού αναπτυξιακού δρόμου που να είναι συνδεδεμένος με τη σοσιαλιστική προοπτική, όσο και ως προς τα λεγόμενα εθνικά θέματα.
Ορισμένα, μάλιστα, μέλη και στελέχη του κόμματος μπορεί να πιστεύουν ότι αποτελεί το πιο γνήσιο και συνεπές τμήμα του. Η κριτική που ασκεί πολλές φορές (οξεία σε ορισμένες περιπτώσεις) είναι εποικοδομητική και επαναφέρει, όταν κρίνει αναγκαίο, στην εσωκομματική συζήτηση τον προβληματισμό τού πώς το κόμμα πρέπει να αντιλαμβάνεται τον κίνδυνο της βαθμιαίας διολίσθησης στη «συστημική ενσωμάτωση» και πώς πρέπει να τον αποφεύγει... Και πολύ σωστά βάζει κόκκινες γραμμές που δεν πρέπει να παραβιαστούν!
Ωστόσο, αυτή η στάση της Αριστερής Πλατφόρμας δεν πρέπει να προσληφθεί ως υπονομευτική της ενότητας και της ενιαίας «προς τα έξω» γραμμής του κόμματος, όπως θα ήθελαν να συμβαίνει τα «παπαγαλάκια» του πολιτικού συντηρητικού κατεστημένου της χώρας. Μάλιστα, τον τελευταίο καιρό είναι αρκετά προσεκτική και αποφεύγει να δώσει λαβές ότι ενδεχομένως θέσεις της μπορεί να προκαλέσουν ιδεολογικά και προγραμματικά ρήγματα ή να θεωρηθούν αμφισβήτηση της πολιτικής του προέδρου του κόμματος (δυστυχώς, υπάρχουν και κακόπιστοι, και κακόβουλοι). Δεν αρνείται τη δυναμική των συγκλίσεων και μέσα από την ανάδειξη των υπαρκτών αντιθέσεων πιστεύει ότι φωτίζει καλύτερα τον δρόμο για ριζοσπαστικές οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές.
Αλλά και άλλες μικρότερες τάσεις ή στελέχη που δεν ανήκουν στην πλειοψηφία της Κ.Ε. φαίνεται ότι δεν αγνοούν τη δυνατότητα εσωκομματικών συγκλίσεων μέσα από τίμιες αντιπαραθέσεις γνωμών και συγκροτημένων απόψεων και δεν οξύνουν χωρίς λόγο κάποιες διαφορές προς την ηγετική ομάδα. Βέβαια, όπως είπαμε και παραπάνω, υπάρχουν κόκκινες γραμμές, γραμμές αξεπέραστες.
Δεν θα ήταν ανακριβές να πούμε ότι όσα ελέχθησαν παραπάνω (σχετικά με τη δυναμική των συγκλίσεων) αποτυπώθηκαν στην τελευταία Κ.Ε. του κόμματος (18-19.10), έως έναν βαθμό τουλάχιστον. Σ' αυτήν την Κ.Ε. είδαμε πράγματι πάνω στη βάση ενός ενιαίου μετώπου θέσεων, τις τάσεις (Αριστερή Ενότητα, Αριστερή Πλατφόρμα κ.ά.) να κατανοούν την ανάγκη συγκλίσεων παρά τις κάποιες διαφωνίες σε επιμέρους ζητήματα. Αυτό φάνηκε από την κοινή απόφαση της Κ.Ε. που πέρασε ομόφωνα.
Το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης (με τους τέσσερις πυλώνες του), η θέση για τη διαγραφή ενός μεγάλου μέρους του δημόσιου χρέους, η άμεση αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, η ανάγκη διαμόρφωσης μιας εθνικής πολιτικής σε ζητήματα που ανακύπτουν από εντάσεις και συγκρούσεις στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή γύρω από τη χώρα, η όρθωση αντιστάσεων στην τουρκική αδιαλλαξία στο Κυπριακό, το οργανωτικό ζωντάνεμα και προχώρημα του κόμματος ήταν τα βασικότερα σημεία, στα οποία όλοι και όλες «συναντήθηκαν» και συμφώνησαν. Υπήρξαν και τροπολογίες που προτάθηκαν, από τις οποίες άλλες ψηφίστηκαν και άλλες όχι.
Αυτή η στάση της Κ.Ε. μπορεί να θεωρηθεί ώριμη και συνετή, μπροστά μάλιστα στο ενδεχόμενο ο ΣΥΡΙΖΑ σχετικά σύντομα να αναλάβει κυβερνητικές ευθύνες. Βέβαια, το δίλημμα «ρήξη ή ενσωμάτωση» πάντα παραμένει, όπως και ο κίνδυνος μιας βαθμιαίας διολίσθησης σε «συστημική» πολιτική τροχιά. Γι' αυτό και όλοι οι γνήσιοι αγωνιστές του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει πάντα να είναι έτοιμοι για μάχες είτε το κόμμα πάρει την εξουσία είτε όχι.
* Ο Φίλιππος Νικολόπουλος είναι δρ. Κοινωνιολογίας, μέλος του διδακτικού προσωπικού του Παν/μίου Webster και μέλος της γραμματείας του Τμήματος Οικολογίας του ΣΥΡΙΖΑ
