Η γειτονική Ιταλία μας τροφοδοτεί συχνά με ειδήσεις. Που τείνουν να σχηματίσουν εικόνες βοηθητικές για μας. Έστω και μόνο γιατί, κατά τη γνωστή υπερβολή, ούνα φάτσα, ούνα ράτσα.
Μία τέτοια εικόνα αφορά το λεγόμενο "οργανωμένο έγκλημα".
Σύμφωνα με τεκμήρια που συσσωρεύουν όλο και περισσότερο μαύρο, η Καμόρρα, η Μαφία, η Ντραγκέτα διεισδύουν παντού όπου υπάρχει πεδίο υψηλής κερδοφορίας οργανώνοντας αδίστακτα τις εθνικές και διεθνικές διασυνδέσεις τους. Συγκροτώντας μια τεράστια παράπλευρη αυτοκρατορία με ασύλληπτα κέρδη.
Το ιταλικό κράτος πολεμά με τον τρόπο του τις οργανώσεις αυτές. Ατελώς, με απώλειες, με διφορούμενα, αναγκασμένο να προβαίνει κατά καιρούς σε επιχειρήσεις αυτοκάθαρσης. Αλλά πολεμά. Με πραγματικά πυρά, με ειδικούς θεσμούς, με εξειδικευμένους λειτουργούς, με δυνάμεις που κερδίζουν μάχες. Στις ιταλικές φυλακές εκτίουν ποινή ισόβιας κάθειρξης αρκετοί "νονοί".
Και ιδού το ερώτημα για μας: Γιατί στην Ελλάδα ακούμε μόνο για "κυκλώματα της νύχτας" ανώνυμα και αδιαφοροποίητα; Ή μόνο για "σεσημασμένους κακοποιούς", κάποιοι από τους οποίους γίνονται διαβόητοι, αν όχι λαϊκοί ήρωες; Επειδή το "οργανωμένο έγκλημα" τύπου Ιταλίας απάδει στις παραδόσεις της φυλής;
Ας ανατρέξουμε σε πτυχές της πρόσφατης ιστορίας μας.
Είναι σχεδόν κοινά αποδεκτό ότι κατά τη διάρκεια του εμφυλίου και μέχρι τη δικτατορία λειτουργούσε ισχυρό "παρακράτος" το οποίο η δικτατορία ανέδειξε στη διακυβέρνηση της χώρας. Υπό την υψηλή εποπτεία του παλατιού, των μυστικών υπηρεσιών και του "ξένου παράγοντα", καθ' όλες τις μεταξύ τους εντάσεις και διαφοροποιήσεις. Παραπέρα, καθώς η δικτατορία θεωρήθηκε αδίκημα "στιγμιαίο", η "αποχουντοποίηση" άγγιξε λίγους τομείς του και αυτούς ατελώς. Το "παρακράτος" αποτραβήχτηκε από την καθαυτό άσκηση πολιτικής εξουσίας και μετασχηματίστηκε σε "βαθύ κράτος" με μελήματα κυρίως οικονομικά. Βοηθούσε άλλωστε και η οικονομική άνθιση...
Όσα μάθαμε στο μεταξύ διδάσκουν ότι οι μεταπολιτευτικές κυβερνήσεις αποκατέστησαν ένα modus vivendi με το "βαθύ κράτος" γιατί οι παγιωμένες δομές και οι πολυδαίδαλες διασυνδέσεις του καθιστά δυσβάσταχτο το κόστος της αναμέτρησης μαζί του. Ταυτόχρονα οι ίδιες δομές και διασυνδέσεις μπορούν να εξασφαλίζουν με το αζημίωτο σταθερά πελατειακά δίκτυα.
Αν αυτά ισχύουν, τότε τα διάφορα "σκάνδαλα" που "αποκαλύφθηκαν", αλλά και εκείνα που αγγίχτηκαν αλλά δεν "αποκαλύφθηκαν", συνδέονται μεταξύ τους. Με τρόπο που μας επιτρέπει να συμπεράνουμε ότι δεν ακούμε εδώ για Μαφία ή Καμόρρα γιατί η καθ' ημάς αντίστοιχη αλλά ανώνυμη "οργάνωση" έχει ήδη καταλάβει σιωπηλά μεγάλο μέρους του κράτους, των θεσμών του και των τρόπων λειτουργίας τους. Είναι γι' αυτό που, παρά τα κατά καιρούς βαρύγδουπα, το κόκκαλο κατορθώνει πάντα να ξεφεύγει από ό,τι παριστάνει το μαχαίρι.
Δεν πρόκειται για "δυσλειτουργίες". Η κρατικοδίαιτη διάσταση του ελληνικού καπιταλισμού τον έχει καταστήσει εκ γενετής συνώνυμο με τη διαπλοκή πολιτικής και οικονομικής εξουσίας, ενώ τα πελατειακά δίκτυα βρίσκουν χώρο να ανθίσουν γιατί, όταν η λεγόμενη "κοινωνία των πολιτών" λάμπει δια της απουσίας της, η επιβίωση τείνει να εθίσει στην ανάγκη άνωθεν προστασίας και στο "όλοι τα ίδια κάνουν".
Το ζήτημα είναι τεράστιο. Η Αριστερά δεν μπορεί να κυβερνήσει αν δεν στρατευθούμε όλοι σε αμείλικτο πόλεμο ενάντια στο "βαθύ κράτος" και τους όρους αναπαραγωγής του. Αλλά η Αριστερά έχει, τουλάχιστον, συνηθίσει στα δύσκολα...
Αριστείδης Μπαλτάς
