Ο λόγος του εκσυγχρονισμού εκφέρεται πάντοτε ως ήδη εκσυγχρονισμένος. Είναι το δικό του παρόν εκείνο στο οποίο η κοινωνία οφείλει να προσβλέπει γιατί μόνον αυτό παρέχει το μέτρο τόσο του κοινωνικού είναι όσο και του πολιτικού δέοντος. Ο εκσυγχρονιστής αυτοσυστήνεται ως απόλυτος άρχοντας του χρόνου.
Οι άρχοντες είναι αλαζόνες και οι απόλυτοι άρχοντες απολύτως αλαζόνες. Ο εκσυγχρονιστής εμπίπτει στην κατηγορία: ο ρόλος που αναθέτει στον εαυτό του είναι να στιγματίζει από το ύψος του τους "καθυστερημένους" που επισημαίνουν την κοινωνική περιπλοκή και προσπαθούν να πράξουν ανάλογα. Μολαταύτα η αποτελεσματικότητά του είναι μικρή. Καθώς ο λόγος του είναι αμετάβλητος με τον χρόνο, δηλαδή λόγος άχρονος, ο ίδιος παραμένει τυφλός απέναντι στο ιστορικό βάθος του παρόντος, δηλαδή στις σχέσεις αιτιότητας που διέπουν την κοινωνία, άρα και τον ίδιο. Μοίρα του είναι η μοίρα κάθε αλαζόνα.
Ο εκσυγχρονισμός κάποιες φορές επικαλείται την πρόοδο. Αλλά ο όρος φαίνεται να έχει περιέλθει στη δικαιοδοσία της Αριστεράς που επισυνάπτει εκεί δικά της αιτούμενα και δικές της προοπτικές. Επιπλέον η Αριστερά συνδέει τον εαυτό της με τις καθοριστικές ιστορικές τομές και εμπνέεται από εκείνες. Αναγνωρίζει ότι βρίσκεται πάντοτε εντός ιστορίας. Αντίθετα, ο εκσυγχρονισμός αδιαφορεί για τέτοιες τομές. Γι' αυτόν η ιστορία ανάγεται σε κατάλοιπα. Είναι αυτά που πρέπει να ξεπεραστούν ώστε να φτάσει επιτέλους η κοινωνία στο δικό του ύψος. Ο εκσυγχρονισμός αυτοτοποθετείται υπεράνω ιστορίας.
Ωστόσο η έννοια της προόδου δεν έχει διαρρήξει πλήρως τις σχέσεις της με τη μορφή χρόνου που υπονοεί ο εκσυγχρονισμός. Η "ιστορική αναγκαιότητα", όπως απορρέει από τις Εγελιανές επιρροές του νεαρού Μαρξ, η υποτίθεται αδήριτη αλληλουχία των τρόπων παραγωγής και η συνεπαγόμενη "θεωρία των σταδίων" υπαινίσσονται μια εξίσου γραμμική και μονότροπη εικόνα. Δηλαδή μορφή χρόνου που αποκλείει τα απρόσμενα συμβάντα, τις ριζικές εκπλήξεις που τέμνουν το ιστορικό συνεχές. Ούτε αποσυνδέεται η έννοια της προόδου από τις καταστροφές που επιφέρει η άνευ ορίων επέκταση των κεφαλαιοκρατικών σχέσεων. Γιατί, βέβαια, ήταν αυτή η διαρκής επέκταση που επέβαλε την έννοια της προόδου και της προσέδωσε τη σημασία που διατηρεί κατ' εξοχήν.
Ιστορία και πρόοδος λοιπόν. Ας ακούσουμε τον Μπένγιαμιν:
"Υπάρχει ένας πίνακας του Κλέε που ονομάζεται Angelus Novus. Απεικονίζει έναν άγγελο που φαίνεται έτοιμος να απομακρυνθεί από κάτι στο οποίο είναι προσηλωμένος. Με μάτια γουρλωμένα, στόμα ανοιχτό, τα φτερά απλωμένα. Έτσι φαντάζεται κανείς τον άγγελο της ιστορίας. Το πρόσωπό του είναι στραμμένο στο παρελθόν. Ό,τι σε μας εμφανίζεται ως αλυσίδα συμβάντων, αυτός το βλέπει ως μια μοναδική καταστροφή που σωρεύει ακατάπαυστα ερείπια επί ερειπίων και του τα ρίχνει στα πόδια. Ο άγγελος θα ήθελε να σταθεί, να αναστήσει τους νεκρούς και να καταστήσει ξανά ολόκληρο ό,τι έχει γίνει συντρίμμια. Αλλά μια καταιγίδα φυσά από τον Παράδεισο. Αυτή έχει παγιδευτεί στα φτερά του με τέτοια δύναμη ώστε ο άγγελος δεν μπορεί πια να τα κλείσει. Η καταιγίδα τον σπρώχνει ασυγκράτητα στο μέλλον, στο οποίο έχει στραμμένα τα νώτα, ενώ μπροστά του ο σωρός των ερειπίων μεγαλώνει ως τον ουρανό. Αυτή η καταιγίδα είναι ό,τι ονομάζουμε πρόοδο."
