«Όλος ο κόσμος είναι μια σκηνή, κι οι άνθρωποι, κι οι άντρες, κι οι γυναίκες όλοι παίζουν: βγαίνουν και μπαίνουν... Η τελευταία σκηνή, που κλείνει την αλλόκοτη, γιομάτη επεισόδια ιστορία τούτη, είναι το ξαναμώραμα κι η πλέρια λησμονιά, ούτε δόντια, ούτε μάτια, ούτε αίστηση, ούτε τίποτα». Ουίλλιαμ Σαίξπηρ, Όπως Αγαπάτε, Πράξη Β', Σκηνή 7, μτφρ. Βασίλη Ρώτα. Έτσι έγραψε για τη σκηνή ο Σαίξπηρ. Στο παρασκήνιο, όμως, αναφέρεται ο επικεφαλής της κυβερνητικής οικονομικής πολιτικής στην πρόσφατη συνέντευξή του στους NY Times (29.8.14) και εκτιμά «...πως η μεταρρυθμιστική προσπάθεια θα είναι πιο αποτελεσματική στο μέλλον, ακριβώς επειδή η τρόικα δεν είναι καταπάνω στον λαιμό μας. Θα παραμένει στο παρασκήνιο».
Περί θεάτρου και θεατρίνων λοιπόν ο λόγος. Ο κατάλογος των παιζόμενων έργων στα οποία πρωταγωνιστούσαν/ούν τα μέλη των μνημονιακών κυβερνήσεων, ως τάχατες ιεροφάντες της τέχνης αλλά στην πραγματικότητα ως άθλιοι καμποτίνοι, συνιστούσε ένα ρεπερτόριο άλλοτε βαριετέ/θεάτρου ποικιλιών, άλλοτε θεάτρου σκιών/καραγκιόζ-μπερντέ κι άλλοτε τσίρκου με άφθονες ακροβατικές κωλοτούμπες, αλλά που παρέμενε πάντα θέατρο ανδρείκελων με θίασο από μαριονέτες. Μαζί με τους πρωταγωνιστές και οι θιασάρχες, οι σκηνοθέτες, οι σκηνογράφοι, οι διακοσμητές, οι χορηγοί, οι κλακαδόροι, οι κομπάρσοι, οι βοηθοί, οι τεχνικοί και όλος ο συνοδεύων συρφετός. Όλοι είχαν ως μέλημά τους το τσάκισμα και τη συντριβή της ελληνικής κοινωνίας και την εξασφάλιση της παραμονής τους στην εξουσία είτε ως αφεντικά είτε ως υπηρετικό προσωπικό. Υποκριτικές συμπεριφορές, σοβαροφανείς, αλλά προσποιητές διακηρύξεις, τεχνάσματα, πλαστά διλήμματα και απατηλά ψευδολογήματα αποτελούσαν τον κύριο κορμό των σκηνικών δηλώσεών τους και χαρακτήριζαν τις βανδαλικές πράξεις τους. Τώρα ομολογείται ότι οι (ψευδεπίγραφες) μεταρρυθμίσεις, οι (ταξικές) διαρθρωτικές αλλαγές, οι (σοφιστικοί) εξορθολογισμοί και οι (μικροκομματικές) εκλογικεύσεις δεν πήγαν και τόσο καλά και δεν έφεραν τα αναμενόμενα αποτελέσματα, γιατί η τρόικα είχε κολλήσει σαν βδέλλα «καταπάνω στομ λαιμό μας».
Τα προτεινόμενα μέτρα ήταν τα ενδεδειγμένα, η πίεση όμως που ασκούνταν δεν μας άφηνε να αναπνεύσουμε! Ενώ από εδώ και πέρα, που η τρόικα θα εγκαταλείψει το προσκήνιο και θα μετακομίσει στο παρασκήνιο, η αποτελεσματικότητα θα αναδειχθεί απρόσκοπτα και αδιατάραχτα. Τι μωρόπιστη αφέλεια! Ωσάν από το παρασκήνιο θα πάψουν να κινούνται τα νήματα και ωσάν οι υποβολείς θα σιωπήσουν. Αντίθετα, όντας στο παρασκήνιο, γίνεται κάποιος πιο αποτελεσματικός. Δεν είναι πια ορατός, δεν εκτίθεται στο φως της ημέρας και στην κοινή θέα, ασκεί τις πιέσεις χωρίς δισταγμούς, διαθέτει περισσότερο βαθμό ελευθερίας για να δρα με λιγότερους περιορισμούς, μακριά από αδιάκριτα βλέμματα και δεν γίνεται βορά των ΜΜΕ και αντικείμενο σχολίων και ανοιχτής κριτικής. Μπορεί πιο εύκολα να στρίψει το λαρύγγι, να συγκαλύψει τα γεγονότα, να στραγγαλίσει την αλήθεια και να κατανείμει ρόλους. Οι απ' έξω δύσκολα πια το αντιλαμβάνονται.
Μπορεί κάποιες συναντήσεις θεατρινίστικα να γίνονται στο Παρίσι ή οπουδήποτε αλλού αλλά η «πολεμική» μηχανή (τεχνικά κλιμάκια αποκαλούνται ευφημιστικά) έχει εγκατασταθεί και παραμένει αναπτυγμένη στην ελληνική επικράτεια που έχει μεταβληθεί σ' ένα θέατρο ταξικού πολέμου. Το έργο που έχει προγραμματιστεί να παίζεται έχει γραφτεί από άλλα χέρια και μεταφράζεται στη γλώσσα μας την τελευταία στιγμή, για να μεταφερθεί στους νεοδίδακτους. Μόνο σε απλές διασκευές και δευτερεύουσας σημασίας προσαρμογές επιτρέπεται στον εγχώριο θίασο να καταφεύγει στις παραστάσεις του, χωρίς βέβαια να αμφισβητείται στο ελάχιστο η πίστη στην κεντρική γραμμή του μηνύματος που μεταφέρει το έργο. Οι τοπικές ιδιότητες περιγράφουν τους πρωταγωνιστές, αλλά είναι η διεθνής καπιταλιστική οικονομία που διαμορφώνει την αφήγηση (Gary Younge), η οποία αποδεικνύεται οδυνηρή τραγωδία για τους ασύγκριτα πιο πολλούς και ευφραντική φαρσοκομεντί για τους πολύ πιο λίγους. Τα δε συγγραφικά/θεατρικά δικαιώματα θα καταβάλλονται ανελλιπώς και ολοσχερώς όσο θα υπάρχει επαρκές φιλοθεάμον κοινό που θα χειροκροτεί την παράσταση και θα καταθέτει το ανάλογο εισιτήριο στο ταμείο και το αντίστοιχο ψηφοδέλτιο στην κάλπη.
Τι κρίμα που όλο αυτό το έργο είναι στ' αλήθεια η πραγματικότητα. Όμως η αποχαιρετιστήρια παράσταση δεν αργεί να έρθει. Σύντομα θα πέσει και η τελική αυλαία. Σε λίγο ανάβουν τα φώτα της πόλης.
