Όλοι μπορούμε να περιμένουμε ότι θα γίνουμε μέτοχοι ή μάρτυρες τουλάχιστον ενός «θαύματος» κάθε μήνα ή για την ακρίβεια κάθε τριάντα πέντε μέρες. Αυτό ισχυρίστηκε και τεκμηρίωσε με λογικο-μαθηματικά επιχειρήματα ο Τζων Λίτλγουντ, καθηγητής του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ, πριν από αρκετά χρόνια, προσπαθώντας να απομυθοποιήσει -μεταξύ άλλων- τα υποτιθέμενα υπερφυσικά φαινόμενα. Ο ισχυρισμός αυτός, που καταγράφεται στη μαθηματική φιλολογία ως «νόμος του Λίτλγουντ», βασίζεται κυρίως στον «Νόμο των πραγματικά μεγάλων αριθμών», μια παραδοχή της στατιστικής σύμφωνα με την οποία, όταν το μέγεθος ενός δείγματος είναι αρκετά μεγάλο, τότε ένα εξαιρετικά απίθανο ενδεχόμενο είναι πιθανόν να συμβεί.
Στην επιχειρηματολογία του Λίτλγουντ, ως «θαύμα» ορίζεται ένα εξαιρετικό "γεγονός", ξεχωριστής σημασίας γι' αυτόν που το βιώνει ή το παρατηρεί, το οποίο μπορεί να συμβεί με συχνότητα μία στο ένα εκατομμύριο. «Θαύμα», δηλαδή, μπορεί να θεωρηθεί κάθε στατιστικά απίθανο γεγονός. Αν υποθέσουμε πως κάθε άνθρωπος παραμένει ξύπνιος τουλάχιστον οκτώ ώρες κάθε μέρα, τότε κάθε δευτερόλεπτο βιώνει ένα "γεγονός", το οποίο μπορεί να είναι είτε σημαντικό είτε όχι, όπως για παράδειγμα να δει έναν γνωστό του στον δρόμο ή μια εικόνα στην τηλεόραση ή το πρωτοσέλιδο της Αυγής. Με τις παραδοχές αυτές δεδομένες και απλούς πολλαπλασιασμούς αριθμών, ένας άνθρωπος μέσα σε μια μέρα θα έχει βιώσει ή θα έχει γίνει μάρτυρας τριάντα χιλιάδων και μέσα σε 35 μέρες ενός εκατομμυρίου γεγονότων, σημαντικών ή ασήμαντων. Επειδή, όμως, υποτέθηκε ότι ένα θαύμα μπορεί να συμβεί με συχνότητα μία φορά στο ένα εκατομμύριο, τότε κάθε άνθρωπος αναμένεται να έχει βιώσει ή να έχει παρατηρήσει τουλάχιστον ένα «απίθανο» με τους κανόνες της στατιστικής γεγονός, δηλαδή ένα θαύμα, μέσα σε ένα χρονικό διάστημα τριάντα πέντε συνεχόμενων ημερών. Παραβλέποντας βέβαια τα 999.999 γεγονότα τα οποία συνέβησαν στο ίδιο χρονικό διάστημα. Άρα, υποστηρίζει ο Λίτλγουντ, γεγονότα τα οποία θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως «θαύματα» και τα οποία αποτελούν απλώς συμπτώσεις ή συγκυρίες μπορεί τελικά να εμφανιστούν σχετικά συχνά και εδώ βασίζεται η πίστη όλων των παικτών των τυχερών παιχνιδιών ότι, παίζοντας συνέχεια, κάποτε θα κερδίσουν.
Ο «νόμος του Λίτλγουντ», ο οποίος όπως και άλλοι λογικοί και μαθηματικοί συλλογισμοί παρόμοιου τύπου, αποτελεί αντικείμενο νοητικών παιχνιδιών βασισμένων σε αληθοφανείς, αλλά αυθαίρετες παραδοχές, οι οποίες οδηγούν σε φαινομενικά ορθά συμπεράσματα, φαίνεται ότι αποτελεί πλέον την καθοδηγητική γραμμή της κυβερνητικής πολιτικής. Ξεφυλλίζοντας το ημερολόγιο, αναμένεται μέρα με την ημέρα ένα «θαύμα», το οποίο θα επικυρώσει τις κυβερνητικές επιλογές και θα διασώσει πολιτικά τους εμπνευστές τους. Άλλωστε, όπως μας διαβεβαίωσε σε δημόσια ομιλία του ένας γνωστός, μεταξύ άλλων, και για την αριστερή πολιτική οπτική του καθηγητής πανεπιστημίου, «αν δεν μπορεί να γίνει θαύμα στην πολιτική, πού μπορεί να γίνει;».
Σύμφωνα με την ετυμολογία της, η λέξη "θαύμα" προέρχεται από τη λέξη "θαυμάσιο" και θαυμάσιο είναι αυτό το οποίο προκαλεί θαυμασμό και κατάπληξη, ένα γεγονός έκτακτο και με κανόνες που δεν μπορεί να έχουν γενική εφαρμογή, ένα γεγονός "ανεξήγητο", με τα καθιερωμένα ορθολογικά και επιστημονικά αποδεκτά κριτήρια. Όλες οι μεταφυσικές πεποιθήσεις έχουν ως κοινό γνώρισμα την πίστη σε «θαύματα», των οποίων οι ερμηνείες ποικίλλουν ανάλογα με το ιστορικό, κοινωνικό και πολιτισμικό πλαίσιο μέσα στο οποίο διατυπώνονται. Φαίνεται ότι αυτή η οπτική των πραγμάτων εισάγεται πλέον και στην πολιτική διά των Σαμαρά-Βενιζέλου, οπότε, όπως οι ίδιοι ελπίζουν, όλα τα «θαύματα» είναι πιθανά, αφού έστω και ανεξήγητα, μπορεί να αποβούν σωτήρια για τον βίο της κυβέρνησής τους, έστω και με μηνιαίες παρατάσεις ή για την ακρίβεια παρατάσεις τριάντα πέντε ημερών.
Από την οπτική της Αριστεράς και άρα από θέσεις ιδεολογικής και πολιτικής αντίθεσης με μεταφυσικές απόψεις και πολιτικά θαύματα διεκδικούμε να απο-θαυματοποιούμε, ή αλλιώς να προσγειώνουμε στην πραγματικότητα, τις ψευδαισθήσεις αναμενόμενων θαυμάτων που καλλιεργεί η δεξιά συγκυβέρνηση. Και αυτό τουλάχιστον το κάνουμε καλά.
* Ο Δημήτρης Χασάπης διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
