Live τώρα    
23°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
23 °C
21.3°C24.2°C
3 BF 38%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
24 °C
22.3°C24.7°C
4 BF 37%
ΠΑΤΡΑ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.0°C23.8°C
2 BF 58%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
19 °C
18.6°C21.0°C
2 BF 75%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
22 °C
21.9°C23.4°C
3 BF 35%
Οικονομικοί δείκτες a la carte
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Οικονομικοί δείκτες a la carte

Η à la carte χρήση των οικονομικών δεικτών αφορά τόσο την επιλεκτική χρήση ανάμεσα σε εναλλακτικούς δείκτες όσο και τη μη ορθή χρησιμοποίησή τους. Μπορεί, βέβαια, να συμβαίνουν και τα δύο ταυτόχρονα. Η επικαιρότητα βρίθει παραδειγμάτων για το δεύτερο, καθώς το φαντασιακό success story της μνημονιακής πολιτικής χρειάζεται υποστηρικτική σκηνοθεσία.

Οι δείκτες γενικώς, και εν προκειμένω οι οικονομικοί δείκτες, επινοούνται για μια σειρά λόγους. Την απλούστευση, κατανόηση, αποτύπωση, περιγραφή, μέτρηση, σύγκριση της πολύπλοκης πραγματικότητας, τη διευκόλυνση της χρήσης των μαθηματικών κ.λπ. Ουσιαστικά πρόκειται για μία προσπάθεια απλής αριθμητικής - συμβολικής έκφρασης οικονομικών μεγεθών, φαινομένων, διαδικασιών και σχέσεων.

Εκ κατασκευής οι δείκτες βασίζονται σε περιοριστικές παραδοχές και υποθέσεις. Συνεπώς η χρήση τους έχει νόημα όταν ο χρήστης έχει επίγνωση, σέβεται και λαμβάνει υπόψιν τούς εν λόγω περιορισμούς. Η ορθή χρήση των οικονομικών δεικτών δικαιώνει την προσπάθεια για τη συγκρότησή τους και την εκούσια παραίτηση από τη λεπτομέρεια της φωτογραφικής απεικόνισης της πολυπλοκότητας. Άλλωστε η λεπτομέρεια δεν προσφέρει πάντα σημαντικές πληροφορίες για τα υπό εξέταση θέματα. Ωστόσο, η ορθή χρήση των δεικτών ίσως και να μην είναι ο κανόνας, καθώς παραβιάζεται τόσο ακούσια όσο και από σκόπιμες πρακτικές.

Η αθέλητα λανθασμένη χρησιμοποίησή τους πηγάζει, βέβαια, από την ελλιπή γνώση. Το πλεονέκτημα ενός απλού, εύληπτου και εύχρηστου δείκτη τον καθιστά θύμα της μαζικής - εκλαϊκευμένης και πιθανώς λανθασμένης χρήσης.

Ωστόσο η αθέλητα λανθασμένη χρήση προέρχεται και από ένα χαρακτηριστικό των δεικτών, το οποίο θα μπορούσε να ονομασθεί «αυτονόμηση των δεικτών». Αρχικώς η αποστολή ενός δείκτη είναι να εκφράσει μία έννοια, ένα μέγεθος κ.λπ. Η διαδικασία συγκρότησης ενός δείκτη συνιστά μία διαδικασία αφαίρεσης και συμπύκνωσης της πραγματικότητας, η οποία στο εξής εκφράζεται και συμβολικά υποκαθίσταται από αυτόν. Στην πορεία η επί μακρόν χρήση του δείκτη τού προσδίδει μία σχετική αυτονομία από την αρχική έννοια για την έκφραση της οποίας συγκροτήθηκε. Εάν συμβεί αυτό, τότε ο δείκτης απομακρύνεται από το πραγματικό του περιεχόμενο και απεμπολείται η αρχική του αποστολή. Η χρήση του καθίσταται μηχανιστική, τυπική και καταλήγει να μην εκφράζει τίποτε άλλο, παρά μόνο έναν αριθμό.

Το ζήτημα της σκοπίμως μη ορθής χρήσης των οικονομικών δεικτών είναι διαφορετικό θέμα και παρατηρείται στις περιπτώσεις που συνειδητά περιλαμβάνουν: την παράβλεψη των υποθέσεων και των περιορισμών που συνοδεύουν την κατασκευή τους??? την αποδοχή της αυτονομημένης φυσιογνωμίας τους??? τη χρήση τους ως αριθμού - αυτοσκοπού. την αποσιώπηση των οικονομικών και κοινωνικών συμφραζομένων.

Ο συνδυασμός της επιλεκτικής χρήσης ανάμεσα σε εναλλακτικούς δείκτες και της σκοπίμως μη ορθής χρήσης συνιστά το αποκορύφωμα της προσπάθειας για την κατασκευή εικονικής πραγματικότητας. Το φαινόμενο παρατηρείται έντονα στις μέρες μας, καθώς η κυβέρνηση έχει ανάγκη από «αποδεικτικά» στοιχεία του success story και προσφεύγει στην κακομεταχείριση δεικτών που σχετίζονται με αντίστοιχες βασικές επιλογές τής ακολουθούμενης πολιτικής.

Για τον σκοπό αυτόν επιλέγονται, και τους αποδίδεται υπέρμετρη σημασία, οι ονομαζόμενοι «πρόδρομοι δείκτες» (δείκτης οικονομικού κλίματος κ.ά.) αντί αυτών οι οποίοι αποτυπώνουν την πραγματική κατάσταση της οικονομίας.

Η επίτευξη μιας τιμής στόχου ορισμένων δεικτών τίθεται ως αυτοσκοπός, ο οποίος επιδιώκεται ανεξαρτήτως κόστους από τις απώλειες σε οικονομικά και κοινωνικά μεγέθη που θυσιάζονται γι' αυτόν: π.χ. επιδιώκεται το πρωτογενές πλεόνασμα ανεξαρτήτως των επιπτώσεων από τη μείωση των δημοσίων δαπανών και από την κατάρρευση του κοινωνικού κράτους??? διατυμπανίζεται η βελτίωση στο εμπορικό ισοζύγιο, χωρίς την αύξηση των εξαγωγών, με εξίσωση του φόρου θέρμανσης-κίνησης, ώστε να μειωθούν οι εισαγωγές καυσίμων, αδιαφορώντας για τη μείωση των δημοσίων εσόδων, την αδυναμία θέρμανσης του πληθυσμού και την περιβαλλοντική ρύπανση.

Είναι προφανές ότι η επιλεκτική και σκοπίμως μεροληπτική και στρεβλή χρήση των οικονομικών δεικτών δεν προσφέρει στη διάγνωση και διόρθωση της πορείας μιας οικονομίας που βρίσκεται σε βαθιά και παρατεταμένη κρίση. Στο μόνο που μπορούν να ελπίζουν όσοι την υιοθετούν, είναι η εφήμερη επικοινωνιακή υποστύλωση μιας καταστροφικής οικονομικής πολιτικής.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL