Η πολυποίκιλη προεκλογική περίοδος που διανύουμε επαναφέρει στην ελληνική επικαιρότητα εκείνο το ζήτημα δημοκρατίας και πολιτισμού που δυστυχώς το σύνολο του πολιτικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένης και της Αριστεράς, αρνείται να το αναγνωρίσει ως τέτοιο και να προχωρήσει στην αντιμετώπιση και τη λύση του. Πρόκειται για το γεγονός ότι ενώ η ισότητα των φύλων, και ειδικότερα η ισόρροπη συμμετοχή γυναικών και ανδρών στα κέντρα λήψης πολιτικών και όχι μόνον αποφάσεων, εξακολουθεί να αποτελεί προσδοκία και διεκδίκηση σημαντικής μερίδας γυναικών με συνείδηση του φύλου, όπως και πολλών φωτισμένων ανδρών άλλωστε, η προσπάθεια υλοποίησής της μέσω «θετικών» δράσεων και μέτρων εξακολουθεί να συναντάει έντονη αντίδραση, υποτίμηση και περιθωριοποίηση. Παρά το διεθνές και δεσμευτικό για την Ελλάδα θεσμικό πλαίσιο ( για παράδειγμα, η Συνθήκη για την Εξάλειψη Όλων των Μορφών Διακρίσεων κατά των Γυναικών (CEDAW), του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών ήδη από το 1979, στα άρθρα της 2-4 καλεί τα κράτη-μέλη να επιδιώξουν με τρόπο ενεργό την εξάλειψη των διακρίσεων κατά των γυναικών αναφορικά με τη συμμετοχή τους στην πολιτική, μέσω νομικών μέτρων και θετικών δράσεων, ενώ η Κοινοτική Οδηγία 96/694 αναφέρει ρητά την αναγκαιότητα της προώθησης της ισόρροπης συμμετοχής ανδρών και γυναικών σε όλα τα επίπεδα (δια)κυβέρνησης), το πρόβλημα παραμένει και θα έλεγα ότι οξύνεται.
Το γιατί τα αστικά κόμματα, παρά τις άτολμες κατά καιρούς διακηρύξεις τους, αρνούνται να εφαρμόσουν στην πράξη το υφιστάμενο διεθνές πλαίσιο για την έμφυλη ισότητα είναι κατανοητό, καθώς όχι μόνο συνδέεται με ιδεολογικούς, ιστορικούς, και κοινωνικούς παράγοντες, με βαθιές ρίζες, οι οποίοι έχουν διαμορφώσει και παγιώσει πρότυπα, αντιλήψεις και προκαταλήψεις με ισχυρές αντιστάσεις, που εμποδίζουν τον περιορισμό των διακρίσεων, πολύ περισσότερο την εξάλειψη τους, αλλά και γιατί συνδέεται άμεσα με το καπιταλιστικό κέρδος, θέμα που, αν και δεν είναι του παρόντος, αξίζει να το ξανασυζητήσουμε. Όπως εύστοχα επεσήμαναν η Επίτροπος Διοίκησης Κύπρου και το Μεσογειακό Ινστιτούτο Μελετών Κοινωνικού Φύλου με βάση δεδομένα, «τα πολιτικά κόμματα δεν υποστηρίζουν, ούτε ενθαρρύνουν τις προσπάθειες των γυναικών να εμπλακούν στην πολιτική ζωή», τονίζοντας μάλιστα πως «η περιθωριοποίηση των γυναικών στην πολιτική και δημόσια ζωή δεν είναι απλώς ένα θέμα στατιστικών, αλλά αποτελεί ένα καίριο ζήτημα ανάπτυξης δημοκρατικών αρχών και προτύπων».
Το γιατί όμως ένα κόμμα της Αριστεράς όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, που επαγγέλλεται ριζική αλλαγή στην πολιτική και κοινωνική ζωή της χώρας μας, με κέντρο την/τον άνθρωπο, γεγονός που συνεπάγεται, μεταξύ των άλλων, αλλαγή νοοτροπιών και αντιλήψεων, εμφανίζεται απρόθυμο να δεσμευτεί, ξεκινώντας από το εσωτερικό του, τις εσωκομματικές διαδικασίες του και τη σχετική διαπαιδαγώγηση των μελών του, για την ισόρροπη συμμετοχή γυναικών και ανδρών στα κέντρα λήψης αποφάσεων, και να αναγγείλει εκείνα τα απαραίτητα κυρίως πρακτικά μέτρα, που σταδιακά θα επενεργούν στις γενεσιουργές αιτίες των διακρίσεων, θα διαφοροποιούν την κοινωνική συνείδηση έναντι των δυο φύλων και θα εμπεδώνουν τη σημασία, της πραγμάτωσης της αρχής της ισότητας, παραμένει ανεξήγητο. Όπως ανεξήγητη παραμένει η επιλεκτική του στάση έναντι του καταστατικού του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, το οποίο, ως γνωστόν, υιοθετεί ρητά στο άρθρο 8 την ισόρροπη συμμετοχή («…σεβόμενοι τις αξίες της δημοκρατίας φύλου, η συμμετοχή γυναικών σε όλα τα όργανα (εκτός του Συμβουλίου των Προέδρων) πρέπει να είναι 50%.»). Πως είναι δυνατό να μη γίνεται αντιληπτό από αριστερούς/ές ανθρώπους αυτό που τονίζει το 2011 η Κύπρια Επίτροπος στον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας, πως δηλαδή η εξισορρόπηση της συμμετοχής των δυο φύλων στις πολιτικές διαδικασίες θα είναι εξέλιξη με προοπτική την ποιοτική αλλαγή στο τρόπο άσκησης της πολιτικής εξουσίας, τόσο στο κεντρικό όσο και στο τοπικό επίπεδο και η βάση για την περαιτέρω ενδυνάμωση του δημοκρατικού πολιτικού συστήματος, της λειτουργικότητας και της ανάπτυξης εκείνων των μηχανισμών του που θα συμβάλλουν στη διαρκή κοινωνική πρόοδο και ευημερία;
Έτσι, καθώς για πολλές γυναίκες που, αν και παλεύουν με όλες τους τις δυνάμεις για τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις 25 Μαΐου και την ανάληψη εκ μέρους του της κυβερνητικής εξουσίας, βλέπουν ωστόσο την περιθωριοποίηση των έμφυλων διεκδικήσεών τους και τη μη κατανόηση του ότι η πολιτική υποαντιπροσώπευση των γυναικών αποτελεί «σοβαρό δημοκρατικό έλλειμμα, υπονομεύει, εξάλλου, κάθε προσπάθεια για προώθηση μιας συμμετοχικής δημοκρατίας χωρίς αποκλεισμούς», η λύση είναι να αναλάβουν οι ίδιοι οι ψηφοφόροι του, άνδρες και γυναίκες, να κάνουν πράξη τη Δημοκρατία των Κοινωνικών Φύλων από τα κάτω, να κάνουν πράξη την Ισόρροπη Συμμετοχή, ψηφίζοντας πρώτα στις ευρωεκλογές δύο γυναίκες και δύο άντρες, στέλνοντας το μήνυμα σε όλη την ελληνική κοινωνία πως το νέο που υπόσχεται ο ΣΥΡΙΖΑ θα βασίζεται και στην έμπρακτη υπέρβαση των αναχρονιστικών προκαταλήψεων που συνδέονται με τα κοινωνικά φύλα, υπέρβαση που θα έχει άμεση συνέπεια στην δική μας Ανάπτυξη και Κοινωνική Συνοχή και, κυρίως, στη δική μας Δημοκρατία!
*Η Μαρία Γκασούκα είναι Κοινωνική Λαογράφος και διδάσκει στο Πανεπιστήμιο
