«Δημοσκόπηση είναι η έρευνα της κοινής γνώμης που διενεργείται με επιστημονική μεθοδολογία από εξειδικευμένο προσωπικό και σκοπό έχει τη στατιστική καταγραφή της πραγματικότητας αναφορικά με τις απόψεις ή τις προθέσεις πάνω σε συγκεκριμένα ζητήματα, τα οποία τίθενται με τη μορφή ερωτημάτων σε επιλεγμένο στατιστικό δείγμα ανθρώπων».
Διενεργούνται καθ' όλη τη διάρκεια του έτους, αλλά με ιδιαίτερη ένταση κατά τις προεκλογικές περιόδους, σε στατιστικά σταθμισμένα, τυχαία επιλεγμένα τμήματα του εκλογικού σώματος. Για τη διεξαγωγή τους χρησιμοποιείται συνήθως η μέθοδος της «κάλπης» (στατιστικό σφάλμα ±2%) ή η μέθοδος των τηλεφωνικών μετρήσεων (στατιστικό σφάλμα ±5%).
Βασικό στόχο έχουν να προβλέψουν, εφαρμόζοντας τις επιστημονικές μεθόδους της στατιστικής ανάλυσης, το εκλογικό αποτέλεσμα, να προβλέψουν, δηλαδή, με ισχυρή πιθανότητα (όχι βεβαιότητα, αφού έτσι προσβάλλεται η ίδια η εκλογική διαδικασία που αποτελεί και τον σκοπό της ύπαρξής τους), σχετικά με το «τι θα βγάλει η κάλπη». Βασικό, μεταξύ άλλων.
Και έτσι συνέβαινε, μέχρις πρότινος. Οι δημοσιοποιήσεις «πετύχαιναν» το αποτέλεσμα των εκλογών με απόκλιση σχεδόν μηδενική, ώστε η επιστημονική εγκυρότητα των στατιστικών μεθόδων ανάλυσης επιβεβαιωνόταν και εκ του αποτελέσματος.
* Είναι όμως το αποτέλεσμα των εκλογών αυτό το οποίο επιβεβαιώνει την εγκυρότητα των επιστημονικών μεθόδων διενέργειας των δημοσκοπήσεων ή είναι η εγκυρότητα των επιστημονικών μεθόδων των δημοσκοπήσεων αυτή που επιβεβαιώνει το αποτέλεσμα των εκλογών;
Σε μια ευνομούμενη δημοκρατική πολιτεία, ο λαός κυριαρχεί και οι πολιτικές παρατάξεις (για λόγους αρχής δεν θα χρησιμοποιήσουμε τον μειωτικό και απαξιωμένο όρο «κόμματα», ήτοι σύνολα καθοδηγούμενων ψηφοφόρων) ασκούν πολιτική υπέρ του λαού και για τον λαό, η απάντηση είναι αυτονόητη. Το εκλογικό αποτέλεσμα επιβεβαιώνει την επιστημονική εγκυρότητα των δημοσκοπήσεων.
* Θα συμβεί το ίδιο και στις επερχόμενες εκλογές για την ανάδειξη των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου;
Με βάση τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις, Ν.Δ. vs ΣΥΡΙΖΑ: Σημειώσατε: «Χ». Δηλαδή, σε ελεύθερη μετάφραση: «Ασκούμενη πολιτική vs ανατροπή ασκούμενης πολιτικής» σημειώσατε «Χ». Όπου, βεβαίως, υφίσταται ισοπαλία, την μπάλα έχει ο έχων την εξουσία στο χέρι, πόσο δε μάλιστα όταν έχει ένα ολόκληρο πρωτογενές πλεόνασμα για να διεξαγάγει προεκλογικό αγώνα, χρηματοδοτώντας κατά προτεραιότητα τα κόμματα των συμφερόντων του και μοιράζοντας «καθρεφτάκια» στους ιθαγενείς.
*Ανταποκρίνεται, όμως, η δημοσκοπική αποτύπωση της «ελληνικής πραγματικότητας» στην ελληνική πραγματικότητα;
Όλοι μας βλέπουμε καθημερινά την εξαθλίωση, στην οποία έχει οδηγήσει η δικομματική πλέον κυβέρνηση τον ελληνικό λαό. Όλοι μας βλέπουμε ότι οι δυνάμεις που αντιπαλεύουν την ασκούμενη πολιτική, είναι αριθμητικά ισχυρότερες. Δεν θα ήταν υπερβολή να ισχυριστούμε ότι ο συσχετισμός είναι 75% κατά της ασκούμενης πολιτικής και 25% υπέρ της. Πιο απλά: Η Ν.Δ. έχει τους ανθρώπους που την ψήφισαν και όχι όλους, το ΠΑΣΟΚ με «νύχια και με δόντια» κρατιέται στα όρια του 3% και η τραγική ΔΗΜ.ΑΡ. διατρανώνει την απροθυμία της να συγκυβερνήσει με τον Σαμαρά, αλλά δεν θα είχε αντίρρηση να συμμετάσχει σε κυβέρνηση συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ που δεν έχει πρόβλημα να στηρίξει και στο μέλλον τη Ν.Δ. Απλά και κατανοητά.
* Γιατί όμως η εικόνα της εξαθλίωσης δεν αποτυπώνεται και στις δημοσιευμένες (υπάρχουν και οι αδημοσίευτες ή κρυφές για λογαριασμό ξένων κέντρων) δημοσκοπήσεις;
Η απάντηση, φρονούμε, απλή. Κάτι τέτοιο δεν εξυπηρετεί τα «μεγάλα συμφέροντα», που καμία σχέση δεν έχουν με τα «μικρά συμφέροντα» του ελληνικού λαού.
Οι δημοσκοπήσεις, εκπληρώνοντας την αποστολή τους για στήριξη και ενίσχυση της αντεθνικής, μνημονιακής, δωσιλογικής πολιτικής που ακολουθείται, μετατρέπουν την λαϊκή δυσαρέσκεια που αποτελεί ποιοτικό χαρακτηριστικό μιας έρευνας σε ντέρμπι μεταξύ δύο κομμάτων, σε ντέρμπι μεταξύ δύο πολιτικών, αλλοιώνοντας συνειδητά και επί σκοπώ την ουσία του προβλήματος.
Δεν είναι μόνο ο ΣΥΡΙΖΑ και οι υποστηρικτές του εκφραστές της αντίθεσης στην ασκούμενη μνημονιακή πολιτική. Πλείστες όσες άλλες πολιτικές δυνάμεις, εντός και εκτός κοινοβουλίου εκφράζουν την ίδια αντίθεση.
Από την άλλη, υπάρχει μόνο η Ν.Δ. και τα δεκανίκια της που υποστηρίζουν την ασκούμενη πολιτική.
Με το να μην παρουσιάζουν οι δημοσκοπήσεις (με τέτοιον μάλιστα τρόπο που να λέει κανείς ότι τα αξίζουν τα λεφτά τους) αυτή την πραγματικότητα, όχι απλώς αλλοιώνουν την ελληνική κοινωνική πραγματικότητα, αλλά -πολύ περισσότερο- μετατρέπονται σε εργαλείο χειραγώγησης ενός ολόκληρου δοκιμαζόμενου λαού, εξυπηρετώντας τα συμφέροντα όλων εκείνων που κερδίζουν από τη μετατροπή της χώρας μας σε αποικία χρέους, σε γερμανικό προτεκτοράτο.
* Τι θα ήταν όμως οι δημοσκοπήσεις χωρίς τα ΜΜΕ;
Ένα τίποτα. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι όλες τους διενεργούνται κατά παραγγελία μέσων επικοινωνίας και ενημέρωσης.
Η αναπαραγωγή τους από «έγκυρους» και «έγκριτους», «ανεξάρτητους» δημοσιογράφους τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών σταθμών είναι αυτή που ολοκληρώνει το έγκλημα.
Η συνεχής και κατά συρροή επιλεκτική αναπαραγωγή συγκεκριμένων ποσοτικών στοιχείων μετατρέπει στη συνείδηση του διωκόμενου πολίτη το ποιοτικό σε ποσοτικό, το ανούσιο σε μείζον, το μη πραγματικό σε πραγματικό, το απευκταίο σε αναπόφευκτο, το εναλλακτικό σε αδιέξοδο. Εξασφαλίζει, με τον επιστημονικό μανδύα που περιβάλλονται, την αντιστροφή της πραγματικότητας.
«Το λένε και οι αριθμοί, άρα κάπως έτσι θα είναι», είναι το υποσυνείδητο μήνυμα που περνάνε - και τούτο εντυπώνεται στο νου όλων.
Δεν είναι όμως καθόλου έτσι, κι ας ισχυρίζονται οι ειδικοί των δημοσκοπήσεων ότι η διεξαγωγή τους ακολουθεί συγκεκριμένους κανόνες μεθοδολογίας, ευρέως παραδεκτούς και επιστημονικά επαληθεύσιμους, κάτι το οποίο εν μέρει μόνο είναι σωστό. Αλήθεια μισοειπωμένη, αλήθεια δεν είναι.
Αυτό που δεν μας λένε, ενώ το ξέρουν πολύ καλά οι ειδικοί των δημοσκοπήσεων, είναι η μεθοδολογία που κρύβεται πίσω από τη διατύπωση των συγκεκριμένων ερωτημάτων που αποτελούν το περιεχόμενο της δημοσκόπησης.
Η επιλογή του θέματος, η επιλογή των λέξεων, η σειρά των ερωτήσεων, η επιλογή των προτεινόμενων, αλλά συγκεκριμένων, απαντήσεων, παίζουν καθοριστικό ρόλο στο αποτέλεσμα κάθε δημοσκόπησης. Ανάλογα με τον επιδιωκόμενο στόχο, ανάλογα με το επιθυμητό αποτέλεσμα καθορίζονται και οι κατάλληλες ερωτήσεις. Ανάλογα, δηλαδή, με το ποιος πληρώνει και για ποιον σκοπό.
Και όλα αυτά εξυπηρετώντας έναν και μόνο στόχο. Την ποσοτική νομιμοποίηση των ποιοτικών στοιχείων της εξαθλίωσης ενός ολόκληρου λαού, προκειμένου να συνεχιστεί η προαποφασισμένη και επιβαλλόμενη από το εξωτερικό αντεθνική πολιτική της διά παντός υποδούλωσής μας μέσω της επερχόμενης συνταγματικής αναθεώρησης.
Δεν ξεχνώ. Δεν συγχωρώ. Δεν σιωπώ.
* Ο Θάνος Αθανασιάδης είναι νομικός και ο Κωνσταντίνος Νάκκας κοινωνιολόγος
