Με τα Μνημόνια και τα Μεσοπρόθεσμα Προγράμματα κατασκευάζονται οικονομικά και θεσμικά δεδομένα που θεμελιώνουν ένα μοντέλο ανάπτυξης το οποίο χαρακτηρίζεται από δραματική επιδείνωση των όρων συμμετοχής των εργαζομένων στην παραγωγική διαδικασία και στη διανομή του πλούτου. Είναι εύλογο, λοιπόν, να επιχειρείται από τη συγκυβέρνηση, ΝΔ και εναπομείναντος ΠΑΣΟΚ, η διάδοση της ψευδούς εικόνας ότι τα Μνημόνια τελειώνουν, και μάλιστα τον Μάιο!
Το υποτιθέμενο «τέλος των Μνημονίων», μαζί με το, κατά παραχώρησιν από την τρόικα, «πρωτογενές πλεόνασμα» και την επίπλαστη «έξοδο στις αγορές», συγκαταλέγεται στα βασικά επικοινωνιακά-προεκλογικά επιχειρήματα της συγκυβέρνησης. Στο ίδιο μήκος κύματος και οι αυτοπροσδιοριζόμενοι ως ανεξάρτητοι, πλην όμως, πρόδηλα, κρυπτο-μνημονιακοί. Η άποψη περί τέλους των Μνημονίων, μαζί με τη δήθεν ανακουφιστική διαπίστωση ότι «αναγκαίο κακό ήτανε και πέρασε», συνιστά κραυγαλέο ψέμα με σκοπό την εξαπάτηση όσον αφορά το ουσιαστικό περιεχόμενό τους.
Τα οικονομικά δεδομένα, μεταξύ άλλων, αφορούν την κατασκευή μιας οικονομίας ακόμη πιο χρεωμένης, με περιοριζόμενη και αποδιαρθρωνόμενη παραγωγική βάση, με χαμηλά αμειβόμενη εργασία, με στρατιές ανέργων, η οποία θα συνιστά συγχρόνως προορισμό εισαγωγών και αφετηρία ξένων επενδύσεων με εξαγωγικό προσανατολισμό. Είναι πασίδηλο, ότι η όποια ανάπτυξη μιας τέτοιας οικονομίας θα αφορά ορισμένους οικονομικούς δείκτες και τους ολίγους εκλεκτούς, όχι όμως τη συντριπτική πλειονότητα της κοινωνίας.
Τα δυσμενή οικονομικά αποτελέσματα της κατασκευασμένης ύφεσης (μείωση ΑΕΠ, μείωση δημοσίων εσόδων) ανακυκλώνονται και επαναχρησιμοποιούνται ως επιχείρημα για τον περαιτέρω περιορισμό των οικονομικών απολαβών (μείωση μισθών, επιδομάτων). η διαδικασία αυτή σχεδιάζεται να ολοκληρωθεί με τη χρήση τους ως μοχλών για μείζονες δομικές αλλαγές (συρρίκνωση Δημοσίου προς όφελος επιλεκτικών συμφερόντων του ιδιωτικού τομέα) αλλά και τη θεσμική παραγραφή δικαιωμάτων ακόμη και από το Σύνταγμα.
Η διαδικασία αυτή ήδη έχει αρχίσει και έχει παράξει θεσμικά δεδομένα. Πρόκειται για την απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, τον περιορισμό των εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων, τη δραματική συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους. Αυτά, και πλήθος άλλων, περιέχονται στους 400 και πλέον εφαρμοστικούς νόμους και στις σχεδόν 40 πράξεις νομοθετικού περιεχομένου. Θα έλεγε κανείς σκωπτικά, αφού τελειώνουν τα Μνημόνια, τότε ας καταργηθούν και οι νόμοι τους!
Το παραπλανητικό επιχείρημα περί «τέλους του Μνημονίου», διανθίζεται από το δήθεν αφοπλιστικό ερώτημα: «Τι θα κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ χωρίς Μνημόνιο;». Με βάση τα παραπάνω είναι προφανές ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, είτε ως αξιωματική αντιπολίτευση είτε ως κορμός μιας νέας κυβέρνησης, έχει να αγωνιστεί σκληρά, ενάντια στα καταστροφικά οικονομικά και θεσμικά δεδομένα που έχουν παραχθεί. Σε περίπτωση ανάληψης της κυβέρνησης από τον ΣΥΡΙΖΑ, η αποκαθήλωση των μνημονιακών ρυθμίσεων θα συνοδευτεί από την έναρξη του τιτάνιου έργου οικοδόμησης ενός εντελώς διαφορετικού μοντέλου ανάπτυξης με τη συμμετοχή τής κοινωνίας και επίκεντρο τις ανάγκες της.
Σε μία προσπάθεια για την αποτροπή μιας τέτοιας εξέλιξης, διατυπώνεται το επιχείρημα ότι «η αλλαγή πορείας θα συνιστά απώλεια των θυσιών του ελληνικού λαού». Κατ' αρχάς είναι θρασύτατη απρέπεια τα τερατώδη μέτρα, οι εκβιασμοί και οι θεσμικές εκτροπές να βαφτίζονται θυσίες του λαού. Η ανατροπή των μνημονιακών ρυθμίσεων όχι μόνο δεν συνιστά «απώλεια των θυσιών» αλλά είναι εκ των ων ουκ άνευ προϋπόθεση για την έναρξη της διαδικασίας παραγωγικής ανασυγκρότησης, μείωσης της ανεργίας και αποκατάστασης του βιοτικού επιπέδου.
Η άποψη περί «τέλους των Μνημονίων», όχι μόνο δεν σημαίνει το τέλος της λιτότητας και την έναρξη της ανάπτυξης, αλλά υποκρύπτει ότι σε μεγάλο βαθμό έχει ολοκληρωθεί η δημιουργία των οικονομικών και θεσμικών προϋποθέσεων για την εμπέδωση μιας «τριτοκοσμικού τύπου» ανάπτυξης.
Ο μοναδικός τρόπος για την αναίρεση των ανωτέρω δυσμενών οικονομικών και θεσμικών δεδομένων, και για την έναρξη μιας αναπτυξιακής διαδικασίας προς όφελος του λαού, είναι στις 18 και 25 Μαΐου να αλλάξουν τα πολιτικά δεδομένα με δυναμική ενίσχυση των ριζοσπαστικών δυνάμεων της αυτοδιοίκησης και του ΣΥΡΙΖΑ.
*Ο Ευάγγελος Νικολαΐδης διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Κρήτης.
