Live τώρα    
24°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
22.2°C26.3°C
2 BF 36%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
24 °C
22.3°C26.0°C
3 BF 36%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
19.4°C24.8°C
2 BF 52%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.8°C21.6°C
2 BF 63%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
23 °C
22.9°C24.0°C
2 BF 38%
Κάποιες σκέψεις για το Κυπριακό
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Κάποιες σκέψεις για το Κυπριακό

Η βασική επιδίωξη της ελληνοκυπριακής και της ελλαδικής πλευράς, που είναι η διατήρηση της ενιαίας πολιτειακής και εδαφικής υπόστασης της Κυπριακής Δημοκρατίας και της αποσόβησης της de jure διχοτόμησης, αφού η de facto έχει ήδη συντελεστεί, μπορεί μεν να εναρμονίζεται με τα ελληνικά εθνικιστικά ιδεολογήματα, γεννά όμως κάποιες απορίες, όχι μόνο ως προς τον ρεαλισμό της, αλλά και ως προς τη σκοπιμότητά της.

Είναι δεδομένο πως η επιστροφή στην πριν από τα γεγονότα που οδήγησαν στην κατάρρευση του ενιαίου κυπριακού κράτους κατάσταση, είναι ανέφικτη. Επομένως, η αναζήτηση λύσης κινείται πέρα από τα πλαίσιο αυτό.

Είναι αυτονόητο ότι το πολιτειακό σχήμα που θα προκύψει από τις διαπραγματεύσεις, όποτε αυτές καταλήξουν, θα στηρίζεται στην ισότιμη συμμετοχή των δυο κοινοτήτων, πράγμα που ισοδυναμεί με την de jure αναγνώριση της πολιτειακής υπόστασης και της τουρκοκυπριακής συνιστώσας και επομένως νομιμοποιεί εκ προοιμίου και το δικαίωμα εξόδου της από το κοινό πολιτειακό σχήμα, εάν και όταν αυτό κριθεί σκόπιμο από την πλευρά της.

Από την άλλη μεριά και εφόσον υπάρξει κατάληξη στις διαπραγματεύσεις και οδηγηθούμε στην ελληνοτουρκοκυπριακή ομοσπονδία ή συνομοσπονδία, θα πρέπει να αναλογισθούμε το ποιες είναι οι πραγματικές προοπτικές βιωσιμότητας, καθώς και οι ενδεχόμενες συνέπειες από τη λειτουργία του κράτους αυτού, ακόμη και στην πιο χαλαρή μορφή της συγκυριαρχίας όπου τα μέρη θα διατηρούν ελευθερίες στις ενδοκοινοτικές πολιτικές τους.

Οι δυο κυπριακές εθνότητες, όχι μόνον ανήκουν σε άλλες πολιτισμικές οικογένειες (γλώσσα, θρησκεία), αλλά έχουν και μια πρόσφατη ιστορία διωγμών, αιματηρών συγκρούσεων, ωμοτήτων και στρατιωτικής εισβολής, που τις έχουν βαθιά διχάσει. Το διχαστικό κλίμα ενισχύουν οι βίαιες μετατοπίσεις πληθυσμών, οι καταπατήσεις περιουσιών, οι εδαφικές προσαρτήσεις. Είναι αρκετή η βούληση των πολιτικών ηγεσιών των δύο μερών για να αναστρέψει αυτό το κλίμα και να δημιουργήσει ένα ασφαλές και σταθερό πλαίσιο φιλικής συμβίωσης; Στην Ευρώπη μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, για να μην ανατρέξουμε στο πριν από αυτόν παρελθόν, σε χώρες όπου συγκατοικούν δύο ή περισσότερες εθνότητες, είτε εμφανίζονται έντονες τάσεις δημιουργίας ανεξάρτητων κρατών (Ισπανία, Βέλγιο) είτε ο διαχωρισμός έχει ήδη πραγματοποιηθεί (συναινετικά στην Τσεχοσλοβακία και με αιματηρό τρόπο στη Γιουγκοσλαβία), ενώ στις μέρες μας παρακολουθούμε τα γεγονότα στην Ουκρανία και την απόσχιση της Κριμαίας. Πώς αποσοβείται η δράση μικρών ανεξέλεγκτων ομάδων που θα προέρχονται από τους εθνικιστικούς κύκλους κάποιας από τις δυο πλευρές; Η προοπτική αυτή δεν είναι εκτός πραγματικότητας, ενώ οι επιπτώσεις από το συγκρουσιακό κλίμα στην εσωτερική -και όχι μόνο- ειρήνη της Κύπρου και τη σταθερότητα του ενιαίου κράτους, είναι μάλλον προβλέψιμες. Ας μη λησμονούμε ότι το κυπριακό πρόβλημα στη σημερινή του μορφή, δημιουργήθηκε ακριβώς από τη δράση τέτοιων ομάδων.

Δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι στο κράτος που θα προκύψει δεν θα αλλάξουν οι πληθυσμιακοί συσχετισμοί στο μέλλον, με τουρκικό εποικισμό και στην ελληνοκυπριακή περιοχή -ακόμη και αν υπάρξει σχετική αποτρεπτική πρόβλεψη στον συνταγματικό χάρτη- πράγμα άλλωστε απίθανο στα πλαίσια των κανόνων της Ε.Ε., που επιτρέπουν την ελεύθερη εγκατάσταση των πολιτών της σε οποιαδήποτε χώρα της επιλέξουν.

(Σημ.: Τον κίνδυνο της εθνοτικής αλλοίωσης διατρέχουν και ελλαδικές περιοχές, εφόσον τελεσφορήσει η επιδίωξη και των ελληνικών κυβερνήσεων για ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση).

Μήπως είναι προτιμότερο, αφού στην πραγματικότητα η εξουσία θα ασκείται και από τα δύο συνιστώντα μέρη -που εκείνο που θα «εισφέρουν» στη «σύμπραξη» αυτή θα είναι η διαφορετικότητα των στόχων τους, με όσα αυτό συνεπάγεται στο πεδίο της κυβερνησιμότητας,- αντί να επιδιωχθεί η δημιουργία ενός επίπλαστου ενωτικού πολιτειακού σχήματος, να καταλήξουμε στη δημιουργία δυο ανεξάρτητων κρατών;

Είναι προφανές ότι η λύση αυτή θα προέλθει από διαπραγμάτευση όπου η ελληνοκυπριακή πλευρά θα πρέπει να διεκδικήσει την αποκατάσταση των οικονομικών ζημιών (περιουσιακό), αλλά κυρίως την επιστροφή εδαφών ώστε η κατανομή τους να αποτυπώνει αναλογικά το πληθυσμιακό μέγεθος των δύο κοινοτήτων κατά τη στιγμή της τουρκικής εισβολής. Είναι επίσης προφανές ότι η διαπραγμάτευση πρέπει να γίνει σε περίοδο που δεν ασκείται εξωτερική πίεση στην ελληνοκυπριακή πλευρά και όπου η λύση δεν αποσπάται αλλά εκχωρείται από αυτήν. Έχω τη γνώμη ότι με τον τρόπο αυτόν προστατεύεται η εθνική και πολιτισμική φυσιογνωμία της κάθε πλευράς, που πλέον ως ανεξάρτητη πολιτική οντότητα θα μπορεί να ασκεί τόσο στο εσωτερικό της όσο και στο εξωτερικό, χωρίς περισπασμούς και αρνησικυρίες, τα κυριαρχικά της δικαιώματα.

Μακροπρόθεσμα, σε μεταγενέστερη φάση, και εξαιτίας της γεωγραφικής ιδιαιτερότητας της Κύπρου που δεν έχει χερσαία σύνορα με άλλες χώρες, πράγμα που καθιστά αναπόφευκτη την εξεύρεση ενός τρόπου ειρηνικής συμβίωσης των δυο κοινοτήτων, θα προκύψουν, πιθανότατα, μορφές στενότερης και ισότιμης συνεργασίας.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL