Live τώρα    
24°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
23.0°C25.9°C
3 BF 34%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
25 °C
23.4°C26.5°C
2 BF 33%
ΠΑΤΡΑ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.0°C24.4°C
2 BF 51%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
19.7°C21.0°C
2 BF 71%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
24.0°C24.0°C
1 BF 40%
Ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός... και στις δημοτικές εκλογές
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός... και στις δημοτικές εκλογές

Διαθέτει ιδεολογικά στοιχεία τούτη η εποχή που έρχονται να καταρρίψουν τα στερεότυπα της Aριστεράς, όπως τα ξέραμε και όπως βολευόμασταν με αυτά. Κι όχι μονάχα στην Ελλάδα. Παντού οι σύγχρονες κοινωνίες μοιάζουν κατακερματισμένες, πράγμα που σημαίνει και κατακερματισμένες ανθρώπινες συνειδήσεις. Και αυτό, με τη σειρά του, υψώνει δυσκολίες, βάζει νέα καθήκοντα στην Αριστερά και προπάντων στους αριστερούς. Δεν έχουμε πια να κάνουμε με τις συνειδήσεις του εργάτη, του αφεντικού, του μικροαστού, τις οποίες η Αριστερά αποκωδικοποιούσε εύκολα κι έτσι ο λόγος της, αν και μειοψηφικός, διέθετε στιβαρότητα.

Τούτες οι σιγουριές χάθηκαν. Καθώς οι παραγωγικές δυνάμεις μεταλλάσσονται ιλιγγιωδώς, η πληροφορική, η βιοτεχνολογία, η νανοτεχνολογία, η τεχνολογία των υλικών κλπ. παρασέρνουν στην ξέφρενη κίνησή τους και την κοινωνία. Νέες ταξικές συγκροτήσεις αναδύονται, νέες ταξικές συνειδήσεις γεννιούνται και διαπλέκονται με τις παλιές. Η ανθρώπινη ταυτότητα δεν καθορίζεται πια σε τόσο μεγάλο βαθμό από τη θέση του υποκειμένου στην αλυσίδα της παραγωγής, καθώς η αλυσίδα αυτή βρίσκεται υπό συνεχή αναδιαμόρφωση και ολόκληρη η κοινωνία υπό διαρκή εκκρεμότητα. Τούτες τις μέρες του Μνημονίου, όπως έχει πει πολλές φορές ο ΣΥΡΙΖΑ, καταστρέφεται η μεσαία τάξη και μεγάλες μάζες προλεταριοποιούνται, ακόμα και πέφτουν στην κατηγορία των λούμπεν. Ας θυμηθούμε τις αναλύσεις του Μαρξ, τον καιρό της πρώιμης εκβιομηχάνισης, για τις συνέπειες της ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων και της απλοποίησης της κοινωνικής δομής.

Στην καθημερινή κοινωνική πράξη, έχουμε μια αντιφατική συνύπαρξη πολλαπλών και ετερόκλητων ταυτοτήτων. Είμαι άντρας, εργαζόμενος που βλέπει τη θέση του να απειλείται και τον μισθό του να συρρικνώνεται διαρκώς, την ώρα που άλλοι γύρω μου πλούτισαν ανεξέλεγκτα. Δεν έχω θρησκευτικές δεσμεύσεις· έχω ισχυρές οικογενειακές δεσμεύσεις, και είμαι δεσμευμένος στην Αριστερά και τη μυθολογία της. Ταυτόχρονα, προβάλω στον «Ηρακλή» τις παιδικές μου φαντασιώσεις και το ξέρω, ωστόσο θυμώνω στ' αλήθεια επειδή λαθρέμποροι και λαμόγια υποβίβασαν την ομάδα μου. Απαξιώνω την τηλεόραση των ολιγαρχών και ενημερώνομαι από το διαδίκτυο, ξέρω όμως ότι κι αυτού η αξιοπιστία ελέγχεται. Διαβάζω αστυνομική παραλογοτεχνία, με ενδιαφέρει όμως και η πρωτοποριακή θεατρική σκηνή της πόλης. Όλα αυτά και άλλα πολλά, αντιφατικά και ασύμμετρα, συγκροτούν την ταυτότητά μου. Όλα φύρδην μείγδην στο μυαλό μου – κι ευτυχώς που μερικά από αυτά αναλαμβάνουν να συναρθρώσουν τα υπόλοιπα και να φτιάξουν ταυτότητα. Κατά τεκμήριο, τα κομβικά αυτά στοιχεία έχουν να κάνουν με την επαγγελματική μου ηθική, καθώς και με την ισχυρή μου δέσμευση στον βολονταρισμό της συγκεκριμένης Αριστεράς, κατασκευάζοντας μια ταυτότητα κατά βάση ταξική και ριζοσπαστική, όχι όμως απόλυτα.

Την ώρα που η κοινωνία μοιάζει να ακούει τον λόγο της ριζοσπαστικής Αριστεράς, ο λόγος του αντίπαλου εμφανίζει σαφή σημεία εξάρθρωσης. Τα σύμβολα του συντηρητικού εκσυγχρονισμού (αξιοκρατία, ισότητα ευκαιριών, ελευθερία των επιλογών, κοινωνική αναγνώριση και επιτυχία κ.ο.κ.) απομυθοποιούνται ένα-ένα και δεν μπορούν πια να συναρθρώσουν και να κάνουν ηγεμονική τη συντηρητική ταυτότητα. Ωστόσο, πάμπολλα απ' αυτά αποδεικνύονται σκληροτράχηλα και επιβιώνουν, εμποδίζοντας σαν ζιζάνια τις νέες ιδέες να συγκροτηθούν. Οι παλιές καλές βεβαιότητες χάνονται, οι παλιές συναινέσεις ανατρέπονται, οι άνθρωποι δεν ξέρουν πού στέκονται και πού πατάνε.

Και εδώ αρχίζουν τα πολύ δύσκολα για εκείνη την Αριστερά που θέλει να πάρει την κυβέρνηση και την εξουσία. Τα κόμματα του δεξιού εκσυγχρονισμού έχουν πλήρως απαξιωθεί, η κοινωνία στέκει αδιάφορη απέναντι στον κατά βάση παρηγορητικό λόγο της συντηρητικής αριστεράς, ενώ ακούει τον ΣΥΡΙΖΑ. Κάποτε ψιλοπείθεται, άλλοτε τον αντιμετωπίζει ως αναγκαίο κακό, αλλά πάντως όχι όπως θα έπρεπε: ως την αυτονόητη επόμενη λύση. Και αν ο λόγος του ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορέσει να παράγει αυτονόητα, δεν θα μπορέσει να γίνει ηγεμονικός.

Πάνω στις αντιφάσεις και τη σύγχυση πρέπει να δουλέψει η ριζοσπαστική Αριστερά, να κατασκευάσει συνεκτικές αριστερές ταυτότητες και αυτονόητα. Αυτό το νόημα θα έδινα στη διαπίστωση του ΣΥΡΙΖΑ όταν μιλάει για αποσάθρωση του κοινωνικού ιστού και το καθήκον της κοινωνικής ανασυγκρότησης. Έχει μπροστά του το σπουδαίο και συνάμα απίστευτα δύσκολο καθήκον να καταστήσει τον λόγο του ηγεμονικό. Οι δημοτικές εκλογές απαιτούν να το πράξει αμέσως: στο επίπεδο των τοπικών κοινωνιών μπορεί να προβληθούν με τη μορφή αντι-παραδείγματος και να εμπεδωθούν στις συνειδήσεις στοιχεία της προγραμματικής πρότασης, να αναδειχθεί η κοινωνική της διάσταση, η κινηματικότητα της ριζοσπαστικής Αριστεράς, το ήθος και το ύφος της. Η ενίσχυση, ακόμα και η ένταξη στο πλαίσιο της τοπικής διακυβέρνησης δομών εκπαίδευσης και αλληλεγγύης, χώρων ελεύθερης δημιουργίας, οικολογικών πρωτοβουλιών και πολλών άλλων αυτοοργανούμενων συλλογικοτήτων οφείλουν να γίνουν προγραμματικά στοιχεία των υποψηφίων.

Κοντολογίς, η εξειδίκευση της πολιτικής πρόταση στο τοπικό επίπεδο θα κάνει πρόδηλο ότι ο άλλος κόσμος που επαγγελλόμαστε είναι συγκεκριμένος και γι' αυτό εφικτός. Όσο όμως εύκολο αν ακούγεται τόσο δύσκολο θα αποδειχθεί στην καθημερινή πράξη, με δεδομένη την επιμονή των ιδεολογικών επιβιώσεων και των παλαιών στερεότυπων που παρεισφρέουν απρόσκλητα. Αν το κατορθώσουν αυτό οι υποψήφιοι του ΣΥΡΙΖΑ έχουν καλές πιθανότητες νίκης· αν δεν το κατορθώσουν, έχουν βεβαιότητα ήττας. Με άλλα λόγια, πιστεύω ότι το παιχνίδι των δημοτικών εκλογών θα κριθεί στο επίπεδο των πολιτικών προτάσεων, ενώ τα επώνυμα και οι παραγοντισμοί μικρό ρόλο θα παίξουν. Ευτυχώς.

Γ. Π. Στάμου διδάσκει οικολογία στο ΑΠΘ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL