Με λιγοστές εξαιρέσεις, η συζήτηση για τον Μεταναστευτικό Κώδικα, που ξεκίνησε στη Βουλή από τις 20 Φεβρουαρίου, ελάχιστα απασχόλησε τα μέσα ενημέρωσης. Δεν είναι τυχαίο. Όταν έρχεται επιτέλους η ώρα να δοθούν συγκεκριμένες λύσεις σε συγκεκριμένα προβλήματα, τα περιθώρια μικροπολιτικής εκμετάλλευσης του μεταναστευτικού στενεύουν - ακόμα και για την κυβέρνηση του "Ξένιου Δία", των άθλιων στρατοπέδων κράτησης και του Φαρμακονησιού.
Μια κυβέρνηση που θέλει ξένους επενδυτές και τουρίστες, ίσως και κάποιους "εγκεφάλους", επ' ουδενί όμως ξένους εργάτες και επιστήμονες - γι' αυτό και επενδύει στην παρανοϊκή ξενοφοβία, διεκδικεί τις ψήφους της Χρυσής Αυγής, δηλώνει αδιάφορη για τα ανθρώπινα δικαιώματα, κομπάζει για τις παράνομες πρακτικές αποτροπής της μετανάστευσης και προκαλεί τη δριμύτατη κριτική ανθρωπιστικών οργανώσεων και Ευρωπαίων επιτρόπων ντροπιάζοντάς μας διεθνώς.
Το νομοσχέδιο "Μεταναστευτικός Κώδικας και Κοινωνική Ένταξη" δεν αλλάζει ουσιωδώς τον κανόνα. Αντίθετα, όπως επισημάναμε στη μέχρι τώρα συζήτηση στη Βουλή, χρησιμοποιεί τον θεσμό των πενταετών αδειών επί μακρόν διαμένοντος ως μοχλό για να παρακάμψει δύο κεφαλαιώδη ζητήματα: α) τα ζητήματα της ιθαγένειας, που άφησε εκκρεμή η ακύρωση του Ν. 3838/2010 από το ΣτΕ, και β) τη νομική τακτοποίηση μεταναστών που βρίσκονται στην Ελλάδα από το 2005, τη χρονιά δηλαδή που έγινε η τελευταία νομιμοποίηση.
Είναι όμως αδιανόητο να μιλάμε για "δεύτερη γενιά μεταναστών", και όχι για ιθαγένεια, αναφερόμενοι σε παιδιά που γεννήθηκαν στην Ελλάδα και δεν ξέρουν άλλη πατρίδα από αυτήν. Είναι καταφανώς παράλογο να ζητάμε από τα παιδιά αυτά πιστοποιητικό ελληνομάθειας για να τους δώσουμε μια άδεια να φύγουν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Και είναι επιεικώς αντιφατικό να μιλάμε για κοινωνική ένταξη, τη στιγμή που λόγω ανεργίας αποκλείονται από τη νομιμότητα δεκάδες χιλιάδες μετανάστες που ζουν εδώ και αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της παραγωγικής διαδικασίας και της κοινωνικής λειτουργίας.
Ακόμα και οι θετικές ρυθμίσεις του Κώδικα, και υπάρχουν τέτοιες, υπονομεύονται σε ολόκληρο το νομοσχέδιο με την πρόβλεψη εξαιρέσεων "για λόγους δημόσιας τάξης". Και είναι πραγματικά αποκαρδιωτικό, παρά τις θετικές μέριμνες, το γεγονός ότι τρεις υπηρεσίες σε ολόκληρη την Αττική θα κληθούν να διεκπεραιώσουν αιτήματα 200.000 περίπου μεταναστών και μεταναστριών, ευρισκόμενες οι ίδιες ήδη υπό κατάρρευση λόγω υποστελέχωσης -και προφανούς αναντιστοιχίας με τον πληθυσμό...
Καθηλωμένη στη "λαθρολογία", η Δεξιά δεν έχει ιδέες για την κοινωνική ένταξη των μεταναστών. Θα ήταν όμως ανεύθυνο για τον ΣΥΡΙΖΑ να μείνει απλώς στην "αποκάλυψη" των ορίων της, σ' ένα κατεξοχήν ανοίκειο γι' αυτήν πεδίο όπως το μεταναστευτικό. Με τη σκέψη αυτή, λοιπόν, μέχρι την ψήφιση του νομοσχεδίου ο ΣΥΡΙΖΑ θα προσπαθήσει να μην αχρηστευθούν, αλλά να διευρυνθούν, τα έστω λειψά θετικά βήματα. Ανάμεσα σε άλλα, λοιπόν:
* Να απαλειφθεί ως προϋπόθεση για τη χορήγηση άδειας επί μακρόν διαμένοντα η προ τριών ετών θεώρηση εισόδου. Κι αυτό διότι διαφορετικά τίθεται εκτός ρύθμισης η πλειοψηφία των ενδιαφερόμενων, ενώ οι ίδιοι προβλέπεται να προσκομίζουν έγγραφα που στοιχειοθετούν τους ιδιαίτερους δεσμούς τους με τη χώρα.
* Να απαλειφθεί η προϋπόθεση της συνδρομής των όρων της δημόσιας τάξης και ασφάλειας για όσες και όσους δικαιούνται άδεια διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους. Είναι απλώς αδύνατο να είσαι π.χ. θύμα ρατσιστικής βίας ή εργατικού ατυχήματος και ταυτόχρονα κίνδυνος για τη δημόσια τάξη.
* Η ανανέωση της άδειας διαμονής με βιβλιάριο υγείας σε ισχύ να ισχύσει για όλα απορριφθέντα αιτήματα, χωρίς χρονικό περιορισμό, ακόμα κι αν ο δικαιούχος δεν είχε τη δυνατότητα να ασκήσει δικαστική προσφυγή εναντίον της απόρριψης του αιτήματός του.
* Τα παιδιά μεταναστών που γεννιούνται και συνεχίζουν να ζουν στην Ελλάδα από γονείς που μένουν μόνιμα και νόμιμα στη χώρα επί επτά τουλάχιστον συνεχή χρόνια να παίρνουν την ελληνική ιθαγένεια με τη γέννησή τους και κοινή σχετική δήλωση / αίτηση εγγραφής των γονιών. Και να ισχύσει το ίδιο για παιδιά που έχουν ολοκληρώσει έξι χρόνια παρακολούθησης ελληνικού σχολείου στην Ελλάδα και έχουν απολυτήριο υποχρεωτικής εκπαίδευσης ελληνικού σχολείου στην Ελλάδα ή έχουν ολοκληρώσει εννιά χρόνια παρακολούθησης ελληνικού σχολείου στην Ελλάδα και κατοικούν μόνιμα και νόμιμα στη χώρα.
Η συγκυρία της κοινωνικής κρίσης απαιτεί πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και την υπεράσπιση της δημοκρατίας. Απέναντι στον ρατσισμό που διαιρεί, ο ΣΥΡΙΖΑ θα υπερασπιστεί με συγκεκριμένο τρόπο, όχι απλώς προπαγανδιστικά, την αλληλεγγύη που ενώνει.
* Η Αφροδίτη Μπαμπάση και ο Δημοσθένης Παπαδάτος - Αναγνωστόπουλος είναι μέλη του Τμήματος Δικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ
