Live τώρα    
15°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
10.6°C16.5°C
1 BF 70%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
13 °C
11.1°C14.9°C
2 BF 67%
ΠΑΤΡΑ
Αραιές νεφώσεις
14 °C
8.0°C14.4°C
2 BF 65%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
13 °C
12.8°C14.1°C
2 BF 82%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
5 °C
4.9°C11.8°C
0 BF 100%
Ενιαίος Ευρωπαϊκός Ουρανός
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Ενιαίος Ευρωπαϊκός Ουρανός

Η «ενοποίηση» έχει προκαλέσει σοβαρό αντίλογο στον επίγειο ευρωπαϊκό χώρο, όμως στον επουράνιο τα πράγματα φαίνονται πιο ειδυλλιακά: Ο "ενιαίος ευρωπαϊκός ουρανός" (ΕΕΟ) και η εξειδίκευσή του ως Blue Med, ενεργοποιημένη πλέον από τον Οκτώβριο του 2012 (Λεμεσός Κύπρου), αποτελεί «σύζευξη» εθνικών υπηρεσιών ελέγχου της εναέριας κυκλοφορίας και υπηρετεί τις βασικές αρχές πάνω στις οποίες οικοδομείται η πολιτική αεροπορία. Οι αρχές αυτές είναι τρεις -ασφάλεια, οικονομία, ομαλότητα («άνεση»)- κι από κοντά έρχεται η προστασία του (ατμοσφαιρικού) περιβάλλοντος, κατά τον τρόπο με τον οποίο η γλάστρα ποτίζεται «μαζί με τον βασιλικό»...

Στην παρούσα φάση το ξεκίνημα της ενοποιητικής διαδικασίας αναφέρεται στη «συναρμολόγηση» των όμορων εναέριων χώρων (FIR). Έτσι η Eλλάδα, η Ιταλία, η Μάλτα και η Κύπρος συγκροτούν ένα «Λειτουργικό Τμήμα Εναέριου Χώρου» (FAB), μέσα στο οποίο πρόκειται να υλοποιηθούν οι αρχές του νέου συστήματος.

Οι καινοτομίες του συστήματος ενιαιοποίησης του ευρωπαϊκού εναέριου χώρου ακολουθούν κατά βάση παρελθούσες τάσεις, ενώ επίσης συνδέονται με βελτιώσεις που πραγματοποιήθηκαν από άλλες διαδρομές και διαδικασίες. Η ασφάλεια των πτήσεων αποτελεί βασικό μέλημα, όμως του ΕΕΟ έχει προηγηθεί, από τελείως διαφορετικές διαδρομές και «ερεθίσματα», η ανάπτυξη όλο και πιο σύνθετων και πολυλειτουργικών συστημάτων αποφυγής συγκρούσεων (TCAS). Τελευταίο «ερέθισμα» αποτέλεσε η σύγκρουση δύο αεροπλάνων το 2002 πάνω από τη λίμνη Κονστάνς της Ελβετίας, με αποτέλεσμα 71 νεκρούς: Και τα δύο αεροπλάνα διέθεταν TCAS και ήσαν εν γνώσει της αντίθετης τροχιάς του άλλου, όμως βασίστηκαν στη λανθασμένη υπόδειξη του ελεγκτή εναέριας κυκλοφορίας και παραγνώρισαν την υπόδειξη του συστήματος αποφυγής συγκρούσεων!

Η παραπέρα ανάπτυξη των TCAS παγίωσε τη λειτουργία αυτόματου διαχωρισμού σε περιπτώσεις επικίνδυνης προσέγγισης αεροσκαφών, έτσι ώστε σήμερα η συμβολή ενός ενιαίου ουρανού αναφέρεται κυρίως στην οικονομία, στην αποφυγή καθυστερήσεων και στην «ομαλότητα» της αεροπορικής μεταφοράς.

Οι αεροπορικές οδεύσεις του παρελθόντος ακολουθούσαν τεθλασμένες γραμμές, συμμορφούμενες με τις υποδείξεις επίγειων ραδιοβοηθημάτων, που δεν ήταν δυνατό να «παραταχθούν» σε ευθεία γραμμή στον μείζονα γεωγραφικό χώρο... Με τον ΕΕΟ στο νέο τοπίο τεχνολογικών δυνατοτήτων -ιδιαίτερα με τη δορυφορική λήψη πληροφοριών θέσης-, η αεροπορία έρχεται να αποδείξει ότι στον ευκλείδειο χώρο η ευθεία είναι οικονομικότερη πάσης άλλης γραμμής!

Και εδώ όμως δεν παύουν να υπάρχουν προβλήματα που σχετίζονται με τη διαχείριση του εναέριου χώρου από τις εθνικές «συνιστώσες»: Οι στρατιωτικές ανάγκες των κρατών συνδέονται με τη λειτουργία περιοχών ασκήσεων, βολών, εκπαιδεύσεων, επειγουσών αποστολών, που είναι εξαιρετικά δύσκολο να «χωροθετηθούν» διαφορετικά. Η δυσκολία αυτή δεν αναφέρεται μόνο στην ελληνική περίπτωση, καθώς μια πτήση, π.χ. από το Βερολίνο ώς τη Μαδρίτη, υποχρεώνεται να κάνει μεγάλες και ενεργειοβόρες παρακάμψεις για να αποφύγει στρατιωτικές περιοχές στη Γερμανία και τη Γαλλία.

Ο ΕΕΟ ενοποιεί τα «όμορα» συστήματα ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας, περιορίζοντας την επικοινωνιακή υπερφόρτωση των συχνοτήτων και αφήνοντας χρόνο σε πιλότους και επίγειους ελεγκτές για σοβαρότερα προβλήματα. Με τις νέες γενιές αεροσκαφών, σε συνδυασμό με το (παγιωμένο πλέον) σύστημα διεύρυνσης του ελεγχόμενου εναέριου χώρου (RVSM) και με την πιθανή αξιοποίηση νέων υψών μέχρι και τα 46.000 πόδια, αναμένεται να αντιμετωπιστεί η αυξανόμενη αεροπορική ζήτηση. Όμως, η εξέλιξη αυτή δεν παύει να υπόκειται σε περιορισμούς: Αφενός, η χρήση «υψηλοτέρων υψών» αυξάνει την έκθεση πιλότων και επιβατών στην υπεριώδη ακτινοβολία, αφετέρου οι αεροπορικοί ρύποι διαχέονται σε κρίσιμες περιοχές της τροπόσφαιρας και είναι ικανοί να επηρεάσουν την ολότητα της βιόσφαιρας.

Εννοείται ότι η ευθυγράμμιση των οδεύσεων και η μεγαλύτερη διαθεσιμότητα «άριστων (οικονομικά) υψών» για τα αεροπλάνα δεν καταλήγει πουθενά, αν δεν συνδυάζεται με την αντιμετώπιση των καθυστερήσεων - στην προσγείωση και την απογείωση... Σ' αυτό το «μέτωπο του χρόνου» θα κριθεί το μέλλον του κόστους της αεροπορικής μεταφοράς...

* Ο Γιάννης Σχίζας είναι συγγραφέας του βιβλίου «Κατά φαντασίαν ιπτάμενος»

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL