Live τώρα    
24°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
23.0°C25.9°C
3 BF 34%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
25 °C
23.4°C26.5°C
2 BF 33%
ΠΑΤΡΑ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.0°C24.4°C
2 BF 51%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
19.7°C21.0°C
2 BF 71%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
24.0°C24.0°C
1 BF 40%
Δεκέμβρης 2008: Αναζητώντας απαντήσεις σε ένα ερώτημα που δεν λέει (και δεν πρέπει) να κλείσει
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Δεκέμβρης 2008: Αναζητώντας απαντήσεις σε ένα ερώτημα που δεν λέει (και δεν πρέπει) να κλείσει

Της Αναστασίας Ματσούκα*

Τα τελευταία πέντε χρόνια κάθε ανάλυση, σκέψη ή πολιτική τοποθέτηση από την πλευρά της Αριστεράς, ακόμη και αν δεν εκκινεί από την εξέγερση εκείνη, που έχει σημαδέψει μια ολόκληρη γενιά, σίγουρα έχει αναφορές ή προσπαθεί να απαντήσει σε ερωτήματα και πτυχές που άνοιξαν βίαια το βράδυ εκείνο της 6ης Δεκέμβρη με τη δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου.

Για το κομμάτι της Αριστεράς που αρνήθηκε τις μέρες εκείνες να καταδικάσει την κοινωνική έκρηξη, ανταλλάσσοντας την πολιτική του ησυχία και νοικοκυροσύνη με την ενστικτώδη σε ένα βαθμό επιλογή να σταθεί στο πλευρό των εξεγερμένων νέων, προσπαθώντας παράλληλα να καταλάβει τα εσωτερικά αίτια της αντίδρασής τους, ο Δεκέμβρης παραμένει ένα διαρκές ερώτημα. Ερώτημα που μοιραία αγγίζει και την πολιτική συζήτηση εντός των Νέων ΣΥΡΙΖΑ, δύο εβδομάδες πριν από την ιδρυτική διαδικασία της καινούργιας οργάνωσης.

Πώς λοιπόν ο Δεκέμβης και οι ρωγμές που άνοιξε εμπλέκονται στη συζήτηση που διεξάγουμε αυτό το διάστημα;

Ο Δεκέμβρης ως κοινωνική έκρηξη, σίγουρα δεν είχε ιστορικούς γονείς, λόγω της αδυναμίας ή ίσως καλύτερα της αδιαφορίας του να αποτελέσει συνέχεια κάποιου προηγούμενου εξεγερσιακού γεγονότος, όπως το διατύπωσε ο Αριστείδης Μπαλτάς το 2009*. Ίσως όμως να έχει αποκτήσει έκτοτε κάποιους συγγενείς, σε ευθεία ή πλάγια γραμμή, οι οποίοι συνέχισαν το νήμα που εκείνος πρωτόπιασε, θυμίζοντάς τον τόσο ως προς το περιεχόμενο όσο και ως προς τη μορφή της αντίδρασης απέναντι στο κράτος και τους μηχανισμούς του. Ο Δεκέμβρης, λίγο πιο μετά η Κερατέα και το Σύνταγμα, και πιο πρόσφατα οι Σκουριές, με τον τρόπο που ξεδιπλώθηκαν και αναπτύχθηκαν ως κοινωνικά κινήματα μας έβαλαν απέναντι σε δύο οιονεί κενά που χρειάζονται προσπάθεια για συνεχή πλήρωση -τουλάχιστον αν έχουμε επιλέξει να βλέπουμε τα πράγματα υπό αριστερό πρίσμα.

Το πρώτο είναι το πολιτικό κενό, το οποίο πρωτοεμφανίστηκε σε όλο του το μεγαλείο τον Δεκέμβρη του '08 και έκτοτε είναι διαρκώς παρόν στη βαθιά κρίση πολιτικής εκπροσώπησης. Βέβαια, το πολιτικό αυτό κενό, σαν μια γνήσια μορφή έλλειψης, συνοδεύεται και από την αντίστοιχη επιθυμία για πλήρωσή του, με αρνητικές κάποιες φορές απολήξεις, όπως η στροφή σε ακροδεξιούς χώρους και λογικές. Το δεύτερο είναι το κενό στο πεδίο του κοινωνικού, το οποίο απομένει μετά την απόσυρση του κινήματος, μετά την απομάκρυνση της κατάπληξης** μιας έκρηξης και την επιστροφή στον εφησυχασμό και την κανονικότητα.

Δουλειά της νέας οργάνωσης, με αρχή την ιδρυτική συνδιάσκεψη, είναι επομένως να λάβει υπόψη τα δυο αυτά κενά και να δουλέψει όπως αρμόζει σε μια οργάνωση της Ριζοσπαστικής Αριστεράς στην κατεύθυνση της πλήρωσής τους, όσο αυτό είναι δυνατό. Το πολιτικό κενό πρέπει να καλυφθεί τόσο ως προς την πολιτική εκπροσώπηση όσο και, πολύ περισσότερο, την ενίσχυση της πολιτικής συμμετοχής και πράξης. Αφετέρου είναι στοίχημα η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη κινητικότητα στο κοινωνικό, ώστε όσα αναδύονται σε μια κοινωνική έκρηξη να μην καταπνίγονται από τις δυνάμεις του εφησυχασμού και της κανονικότητας, αλλά να παραμένουν ενεργά και να συντελούν στον μετασχηματισμό του παρόντος.

Και βέβαια όλα τα παραπάνω προϋποθέτουν από την πλευρά μας τη συνεχή προσπάθεια, συζήτηση και προβληματισμό ως προς το κομμάτι της ιδεολογίας προκειμένου να μπορέσουμε με σιγουριά, και χωρίς να έχουμε κάνει κάποια επικίνδυνη έκπτωση, να συμβάλουμε στην απάντηση των ερωτημάτων που έχουν ανοίξει από το Δεκέμβρη του '08 και είναι ακόμη υπό διακύβευση, αλλά και στην πλήρωση των υπαρχόντων κενών. Οι απαντήσεις οφείλουν να έχουν ως βάση ιδεολογικές και αξιακές σταθερές της Αριστεράς, όπως η συλλογικότητα, η ισότητα, η αλληλεγγύη, η συμμετοχή, αξίες που με ποικίλους τρόπους και εκφάνσεις υπήρχαν και στη γραμμή κινημάτων που εγκαινίασε ο Δεκέμβρης και εμείς θέλουμε να συνεχίσουμε. Και είναι σαφές ότι το ιδεολογικό στοιχείο θα πρέπει να εμπλέκεται από την πλευρά μας και με την αντίστοιχη πολιτική στοχοθεσία, που θα μας επιτρέπει να συντελέσουμε όντως στον ριζικό κοινωνικό μετασχηματισμό σε εντελώς διαφορετικές βάσεις και έτσι να συμπληρώσουμε το νόημα της εξέγερσης του 2008 και των κατοπινών αγώνων. Ένα νόημα που όσο αγωνιζόμαστε τόσο αποκτά μορφή και περιεχόμενο σπάζοντας την κανονικότητα όσων παλεύουν έκτοτε να αποδείξουν πως η δύναμη που εκείνη η έκρηξη παρήγαγε εξαφανίστηκε με το πέρασμα του Δεκέμβρη.

*Αριστείδης Μπαλτάς, Κοινωνική έκρηξη και Πολιτικό κενό. Δύο δοκίμια «εφαρμοσμένης» θεωρίας, Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς, 2009, σ. 10-11

** ό.π., σ. 5 επ

* Η Αναστασία Ματσούκα είναι μέλος των Νέων ΣΥΡΙΖΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL