ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΜΠΑΝΟΥ*
Τα χειραγωγημένα ΜΜΕ των τελευταίων δεκαετιών έπαιξαν καλά τον ρόλο τους: διαμόρφωσαν τις συνειδήσεις μιας μεγάλης μάζας πολιτών, έτσι ώστε σήμερα να μπορούν να επιβάλλονται οι κυρίαρχες πολιτικές χωρίς σημαντικές αντιστάσεις. Μεγάλη μερίδα των συμπολιτών μας, άνθρωποι της διπλανής πόρτας, είναι βαθύτατα πεπεισμένοι ότι το κυρίαρχο σύστημα πρέπει να διατηρήσει την εξουσία. Ωστόσο και οι ίδιοι αναγνωρίζουν την ακραία επιθετικότητα αυτού του συστήματος, που με συνέπεια στήριξαν μέχρι σήμερα και προτίθενται να συνεχίσουν να το στηρίζουν, όντας κι αυτοί οι ίδιοι θύματα της επιθετικότητάς του. Στην προσπάθειά τους να μετριάσουν αυτή την επιθετικότητα συμπαρατάσσονται πρόσκαιρα με την Αριστερά στους κοινωνικούς αγώνες. Όμως, όταν αυτοί οι αγώνες κινδυνεύουν να προσλάβουν χαρακτηριστικά καθολικής ανατροπής, τότε αποσύρονται, αφήνοντας εμάς, τους συνήθεις αμετανόητους ανατρεπτικούς, μόνους μας, όπως το ξέρουμε από παλιά.
Από την -έστω και πρόσκαιρη- στροφή των μαζών προς την Αριστερά των κοινωνικών αγώνων προκύπτουν σημαντικά οφέλη για το κίνημα. Ένα ολόκληρο σύστημα ιδεών τίθεται σε κίνηση ανάμεσα σε αδρανοποιημένους πολίτες, που με τη σειρά τους αρχίζουν κι αυτοί να κινητοποιούνται. Η Αριστερά φαίνεται να κεφαλαιοποιεί αυτή την αρχική κινητικότητα με προοπτική τον τελικό κινηματικό της μετασχηματισμό. Ως καταλληλότερο μέσο για τον σκοπό αυτό επιλέγει η Αριστερά στην παρούσα συγκυρία τη διατήρηση της κίνησης μέσα από τοπικές δράσεις μικρής εμβέλειας και "χαμηλού προφίλ".
Ωστόσο, κρίσιμο ζήτημα παραμένει το καθολικό περιεχόμενο που επιλέγει η Αριστερά να προσδώσει στις επιμέρους δράσεις. Στο παράδειγμα των κλαδικών κινητοποιήσεων κυριαρχούσε μέχρι χθες η συντεχνιακή λογική, που αποσκοπούσε στη συσπείρωση των μελών τού εκάστοτε κινητοποιούμενου κλάδου. Αυτό όμως περιόριζε την κοινωνική στήριξη που είναι εξίσου αναγκαία για την επιτυχία των στόχων. Κανείς δεν είναι πρόθυμος να υποστηρίξει τον "Αγώνα των Άλλων", ενώ ταυτόχρονα οι περισσότεροι εύκολα αναθέτουν τη διεξαγωγή των δικών τους αγώνων σε "Άλλους" - διάβαζε "συνδικαλιστικές ηγεσίες", "κυβερνητικά κόμματα" ή ακόμη και "Χρυσή Αυγή".
Στη σημερινή συγκυρία το περιεχόμενο του αγώνα δεν μπορεί πια να περιορίζεται από κλαδικά πλαίσια. Ο αγώνας των εργαζομένων πρέπει να είναι Αγώνας για τους Άλλους, για κείνους που απολύθηκαν από τον κλάδο, από τους άλλους κλάδους, για το ενάμισι εκατομμύριο ανέργους. Και όχι μόνο για τους Άλλους που απολύθηκαν, αλλά συνολικά για το δικαίωμα όλων των πολιτών, των σημερινών και των αυριανών, στην εργασία. Και όχι μόνο για το δικαίωμα στην εργασία, αλλά και για το δικαίωμα στη δημόσια Παιδεία, στη δημόσια Υγεία, στο νερό και σε όλα τα κοινωνικά αγαθά, που ανήκουν σε όλους τους ανθρώπους. Και όχι μόνο για το δικαίωμα στα κοινωνικά αγαθά, αλλά και για την κοινωνική πρόνοια, για το κοινωνικό κράτος, την κοινωνική δικαιοσύνη. Σε τελευταία ανάλυση αγωνιζόμαστε για τη Δημοκρατία, που εμπεριέχει όλα τα παραπάνω.
Η κλωστή που συνδέει όλους τους θανάτους των φτωχών από τις αναθυμιάσεις των μαγκαλιών οδηγεί τη συνείδηση του μέσου πολίτη στη γενίκευση και στον εντοπισμό του πραγματικού ενόχου της καθολικής ανθρωπιστικής κρίσης σε πλήρη εξέλιξη: η σημερινή μοίρα του Άλλου -θύματος αναθυμιάσεων, πείνας, καταστολής κ.λπ.- θα είναι αύριο κοινή μας μοίρα, που ήδη από καιρό κατασκευάζεται στο εργαστήρι του κυρίαρχου νεοφιλελευθερισμού.
Έτσι, η κάθε μικρή, τοπική δράση της Αριστεράς αποκτά περιεχόμενο οικουμενικής εμβέλειας με τη διεκδίκηση πανανθρώπινων θεμελιωδών αξιών. Για τη μεγάλη μάζα των αδρανών πολιτών αρχίζει το πέρασμα από την παρατήρηση του "Αγώνα των άλλων" στη διεξαγωγή του δικού της "Αγώνα για τους Άλλους".
* O Βασίλης Μπάνος είναι εκπαιδευτικός
