ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΣΑΚΕΛΛΙΩΝ
Πριν από λίγους μήνες ο πρωθυπουργός πανηγύριζε για τη συμφωνία με τους Αζέρους για τη διέλευση του αγωγού φυσικού αερίου (TAP) από το έδαφος της Ελλάδας. Ο αγωγός αυτός θα έχει μήκος 860 χιλιόμετρα, εκ των οποίων τα 564 θα περνούν από ελληνικό έδαφος. Επίσης ο αγωγός αυτός θα είναι αγωγός διέλευσης και τούτο πρακτικά σημαίνει ότι η χώρα μας λίγα έχει να περιμένει. Στη μετοχική σύνθεση της εταιρείας δεν υπάρχει καμία ελληνική συμμετοχή ούτε του ιδιωτικού ούτε του δημόσιου τομέα, την ίδια στιγμή που η Τουρκία μετέχει διά της κρατικής εταιρείας της και το ίδιο πιέζει και η Αλβανία.
Ο Αλέξης Τσίπρας, έχοντας στον νου του όλα αυτά, σημείωνε πως ο αγωγός δεν είναι πανάκεια για την ανάπτυξη της χώρας και πως ο συγκεκριμένος αγωγός δεν υπόκειται σε έναν συγκεκριμένο ενεργειακό σχεδιασμό. Οι εξελίξεις μάλλον τον δικαιώνουν. Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Θανάσης Πετράκος σημειώνει ότι «οι μόνες κερδισμένες από τον αγωγό είναι οι ΗΠΑ».
Σύμφωνα με την ΜΠΕ της εταιρείας ο αγωγός θα περάσει από αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας σε όλη την περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και θα πλήξει ακόμη περισσότερο το ήδη υποβαθμισμένο αγροτικό εισόδημα. Θα περάσει επίσης από 11 ποτάμια με τη μέθοδο της οριζόντιας διάτρησης, αλλά και από εθνικά πάρκα, περιοχές δηλαδή προστατευμένες. Γι' αυτό και η ίδια η μελέτη θέτει 'κάποια ζητήματα νομιμότητας'. Να σημειωθεί επίσης ότι από τις ίδιες περιοχές περνούν ήδη τόσο η Εγνατία οδός όσο και ο αγωγός του ΔΕΣΦΑ. Είναι πρόδηλο ότι η εταιρεία επέλεξε τη συγκεκριμένη όδευση γιατί έχει χαμηλότερο κόστος.
Παρέμβαση του ΣΥΡΙΖΑ
Στις 26 Σεπτεμβρίου του 2013 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ καταθέτουν ερώτηση προς τους υπουργούς ΥΠΕΚΑ και Οικονομικών και θέτουν όλα τα ζητήματα που αφορούν το σύνολο των επιπτώσεων από τη συγκεκριμένη διέλευση του αγωγού. Στις 3 Οκτωβρίου του 2013 το ΥΠΕΚΑ απαντά με μια απάντηση τεχνικού χαρακτήρα, που παραπέμπει στα περιφερειακά συμβούλια και τις γνωμοδοτήσεις τους. Σημειώνει όμως πως οι τυχόν παρατηρήσεις των οργάνων αυτών θα ληφθούν υπόψιν εφόσον είναι εφικτό. Το δε υπουργείο Οικονομικών διά του κυρίου Σταϊκούρα «ξεπετά» την ερώτηση παραπέμποντας τους βουλευτές στο ΥΠΕΚΑ.
Αντιδράσεις φορέων
Τόσο το ΓΕΩΤΕΕ Ανατολικής Μακεδονίας όσο και το ΤΕΕ Θράκης, με εκθέσεις τους, θέτουν καίρια ζητήματα. Παρ' όλο που αναγνωρίζουν την κομβική σημασία του έργου, εντούτοις σημειώνουν ότι υπάρχουν πολλά ανοιχτά θέματα. Πιο συγκεκριμένα, όπως τονίζουν, υπάρχουν δυσμενείς συνέπειες οι οποίες είναι οι ακόλουθες: Απώλεια καλλιεργούμενης γης υψηλής παραγωγικότητας, υποχρεωτική ακαλλιέργεια πάνω και πλησίον του αγωγού, περιορισμός στις καλλιέργειες πλησίον του αγωγού, ο οποίος -να σημειωθεί- θα είναι ένα μέτρο κάτω από τη γη, μείωση της αξίας της γης λόγω τεμαχισμού της, περιορισμός δόμησης αγροτικών εγκαταστάσεων, χαμηλές αποζημιώσεις, αύξηση του κόστους παραγωγής πρωτογενών προϊόντων, άσκοπες ή και δυσχερείς μετακινήσεις στην αγροτική περιοχή με ό,τι αυτό συνεπάγεται, δυσκολία υπάρδευσης στα Τενάγη Φιλίππων και ακύρωση των εγγειοβελτιωτικών έργων.
Το ΓΕΩΤΕΕ θέτει και το ζήτημα του σοβαρού ενδεχόμενου πρόκλησης ατυχήματος στην συγκεκριμένη περιοχή που τα εδάφη της είναι ιδιαίτερα παραγωγικά λόγω της ασταθούς και οργανικής δομής των συγκεκριμένων εδαφών. Επίσης πρόβλημα υπάρχει και στον ποταμό Στρυμόνα αλλά και στην πεδιάδα της Καρβάλης. Επίσης το ΤΕΕ Θράκης συν τοις άλλοις θέτει τα ζητήματα των αποζημιώσεων. Πιο συγκεκριμένα ο πρόεδρος του ΤΕΕ Νίκος Παπαθανασίου, σχολιάζοντας την άποψη της εταιρείας ότι θα τρέξει πιο γρήγορα τις αποζημιώσεις γιατί είναι ιδιωτικός τομέας, σημειώνει ότι, στην περίπτωση που υπάρξει διαφωνία ανάμεσα στον ιδιώτη και την εταιρεία για το ποσό, τότε ο ιδιώτης είναι υποχρεωμένος να προσφύγει στη Δικαιοσύνη επωμιζόμενος και το κόστος σε καιρούς δυσπραγίας.
Παράλληλα το ΤΕΕ θέτει το ερώτημα γιατί η εταιρεία δεν προέκρινε τη ζώνη απαλλοτριώσεων της Εγνατίας Οδού ώστε να αποφύγει και το κόστος των αποζημιώσεων. Παράλληλα η Αρχαιολογική Υπηρεσία Ξάνθης και πιο συγκεκριμένα η Εφορία Κλασσικών και Προκλασσικών Αρχαιοτήτων έθεσε κατά την διάρκεια της συγκεκριμένης διαβούλευσης το ζήτημα της ολοσχερούς καταστροφής προϊστορικών τάφων των Θρακών στην περιοχή του ποταμού Κόσινθου στην περίπτωση που ακολουθηθεί η μέθοδος της οριζόντιας διάτρησης.
Έντονες επίσης είναι οι αντιδράσεις στον αγροτικό κόσμο για τις αρνητικές συνέπειες από τη διέλευση του αγωγού και ζητούν, όπως και τα Επιμελητήρια, αλλαγή σε αρκετά σημεία της διαδρομής. Επίσης τέθηκε από όλους το γεγονός ότι, αφού ο αγωγός είναι διέλευσης, μέχρι τώρα δεν προβλέπεται να έχουν πρόσβαση οι κάτοικοι της περιοχής σε φθηνό φυσικό αέριο ούτε προβλέπεται κάποιο ειδικό τέλος διέλευσης που θα πηγαίνει ως πόρος στην αυτοδιοίκηση.
Σε όλες αυτές τις ενστάσεις η εταιρεία απάντησε με συγκαταβατικό τρόπο, μη κάνοντας πίσω σε κανένα σημείο της ΜΠΕ που κατέθεσε, και υποσχέθηκε κάποια χιλιόμετρα χαλικοστρωμένου δρόμου.
Απορρίπτει το Περιφερειακό Συμβούλιο
Ομόφωνα απέρριψε το περιφερειακό συμβούλιο τη ΜΠΚΕ της εταιρείας σε συνεδρίασή του που έγινε την περασμένη Τετάρτη και στην απόφαση αναφέρεται ότι θα γίνει δεκτή μόνο όταν ενσωματωθούν οι απόψεις της τοπικής κοινωνίας, των Επιμελητηρίων και των φορέων. Πρόκειται ασφαλώς για μια σημαντική εξέλιξη και ο Τάκης Χαρίτου, περιφερειακός σύμβουλος του ΣΥΡΙΖΑ, έκανε την ακόλουθη δήλωση, που συμπυκνώνει και τη συνολική άποψη του κόμματος.
«Η χώρα μας, με ευθύνη της σημερινής κυβέρνησης, απέτυχε ή απέφυγε να αξιοποιήσει τη διέλευση του αγωγού φυσικού αερίου (ΤΑP) προκειμένου να αναβαθμιστεί γεωστρατηγικά και να καταστεί ενεργειακός κόμβος. Την περιόρισε σε φιλοξενούσα χώρα χωρίς να διεκδικήσει μετοχική συμμετοχή στην εταιρεία κατασκευής του αγωγού, όταν η Τουρκία συμμετέχει με τον κρατικό ενεργειακό της φορέα και το ίδιο διεκδικεί και η Αλβανία.
Οι συνέπειες από τη διέλευση του αγωγού θα γίνουν εμφανείς στην περιοχή γιατί διέρχεται σε ένα ποσοστό της τάξης του 80% από γεωργικές εκτάσεις και από καλλιεργήσιμη γη υψηλής παραγωγικότητας και διασχίζει μεγάλες περιοχές δικτύων Natura και του εθνικού πάρκου, ενώ δεν είναι σαφής ο τρόπος που θα αποζημιωθούν οι πληττόμενοι.
Θεωρούμε ότι η απόφαση του Περιφερειακού Συμβουλίου να απορρίψει τη ΜΠΚΕ που κατέθεσε η εταιρεία κινείται σε θετική κατεύθυνση και απηχεί τις διαθέσεις των πολιτών και των περιοχών που πλήττονται και αποτελεί παράλληλα μια ισχυρή διαπραγματευτική βάση όχι μόνο για να αλλάξει η συγκεκριμένη όδευση που επέλεξε η εταιρεία, αλλά και να διεκδικηθεί να υπάρξει πρόβλεψη στη μελέτη εξόδου διασύνδεσης του αγωγού με τα υπάρχοντα και τα μελλοντικά δίκτυα της περιοχής, να υπάρξουν αντισταθμιστικά οφέλη με ειδική τιμολογιακή πολιτική πρόσβασης σε φυσικό αέριο καθώς και ανταποδοτικός πόρος από τα τέλη διέλευσης για την περιοχή».
Το ερώτημα είναι αν η κυβέρνηση ακούσει την κοινωνία της περιφέρειας ή αν για μια ακόμη φορά κάνει πως δεν ακούει.
