Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ
* Η ΔΗΜ.ΑΡ. του Φώτη Κουβέλη αρνείται. Μπορεί να προχωρήσει το εγχείρημα χωρίς μία από τις βασικές πολιτικές δυνάμεις του χώρου;
Το ότι η ΔΗΜ.ΑΡ. αρνείται αυτή τη στιγμή να συνεργαστεί με το ΠΑΣΟΚ απλώς δείχνει πως η ηγεσία της εξακολουθεί να έχει ένα στείρο, παλαιοκομματικό χαρακτήρα. Η συμμετοχή του ΠΑΣΟΚ στην Κίνηση των "58" στην τωρινή μορφή του δεν σημαίνει πως εξ ορισμού δεν μπορεί να βοηθήσει στην ανασυγκρότηση ενός νέου, σοσιαλδημοκρατικού τρίτου πόλου. Όπως σ' όλα τα δημοκρατικά πολιτεύματα, η συνεργασία μεταξύ συντηρητικών και μη ή λιγότερο συντηρητικών κομμάτων δεν σημαίνει πως τα τελευταία "μολύνονται" λόγω της συνεργασίας. Πιο συγκεκριμένα, ένα κεντροαριστερό ή και αριστερό κόμμα, ανάλογα με τη συγκυρία που π.χ. απαιτεί την υπέρβαση ενός αδιεξόδου, μπορεί κάλλιστα να συνεργαστεί μ' ένα δεξιό κόμμα χωρίς να χάσει την "αριστεροσύνη" του. Τέλος, το ότι το προ της κρίσης ΠΑΣΟΚ έχει σε μεγάλο βαθμό απαξιωθεί από τους ψηφοφόρους δεν σημαίνει πως δεν μπορεί, μαθαίνοντας από τα λάθη του παρελθόντος, να ανασυγκροτηθεί και να παίξει πιο θετικό ρόλο στο μέλλον. Μια νέα κίνηση δεν δημιουργείται από το πουθενά. Κατ' ανάγκην ένας σοσιαλδημοκρατικός τρίτος πόλος θα εμπεριέχει και νέα, αλλά και "παλαιά" πρόσωπα. Πρόσωπα που είτε δεν ήταν "πελατειακά" είτε ήταν, αλλά δεν έχουν την πρόθεση να συνεχίσουν προς την ίδια κατεύθυνση σήμερα. Όταν το κοινωνικοοικονομικό και πολιτικό πλαίσιο αλλάζει, και οι άνθρωποι αλλάζουν ή έχουν τη δυνατότητα να αλλάξουν. Εδώ ούτε ο ντετερμινισμός ισχύει ούτε η ιδέα πως στη Μεταπολίτευση όλοι οι πολιτικοί των δύο μεγάλων κομμάτων ήταν διεφθαρμένοι. Συμπέρασμα: Ουδείς αναμάρτητος. Ο Κουβέλης ξέχασε πως συγκυβέρνησε και συνεργάστηκε με τη Ν.Δ. και με το ΠΑΣΟΚ. Γιατί τώρα τόση αδιαλλαξία; Ευτυχώς πολλά στελέχη της ΔΗΜ.ΑΡ. θέλουν να βοηθήσουν τη νέα κίνηση. Ελπίζω να αλλάξει γνώμη και ο πρόεδρός της.
* Πώς προσδιορίζετε το πολιτικό πρόταγμα ενός νέου ενιαίου φορέα της Κεντροαριστεράς;
Το πολιτικό πρόγραμμα ενός ενιαίου τρίτου πόλου δεν έχει βέβαια διαμορφωθεί. Σε γενικές γραμμές όμως θα χαρακτήριζα τον κεντρικό προσανατολισμό του (τουλάχιστον από τη δική μου τη σκοπιά, που δεν είναι αναγκαστικά αυτή των άλλων συμμετεχόντων σ' αυτή την προσπάθεια) ως νεο-σοσιαλδημοκρατικό. Όπως είναι γνωστό, η κλασική δυτική Σοσιαλδημοκρατία, στη "χρυσή εποχή" της (1945-1975), πέτυχε την ανάπτυξη και διάχυση πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων προς τα λαϊκά στρώματα. Καμιά άλλη πολιτική δύναμη στην ιστορία της νεωτερικότητας δεν κατόρθωσε κάτι ανάλογο. Στη συνέχεια βέβαια, κυρίως λόγω της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης, το σοσιαλιστικό κίνημα πήρε έναν "σοσιαλφιλελεύθερο / μπλερικό" χαρακτήρα. Σήμερα καλείται να βρει νέους τρόπους για να πετύχει ένα πέρασμα από τον νεοφιλελεύθερο στο νεο-σοσιαλδημοκρατικό καπιταλισμό, δηλαδή σε ένα νέο, εξανθρωπισμένο καπιταλισμό. Η ιδέα που έχει ένα κομμάτι της Αριστεράς, πως ήρθε η στιγμή για την ανατροπή του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής άμεσα, είναι ουτοπική. Ο δημοκρατικός σοσιαλισμός, αν έρθει, θα έρθει σταδιακά, θα πάρει όχι μερικά χρόνια, αλλά μερικές δεκαετίες για να ριζώσει).
Από τη συνέντευξη του κοινωνιολόγου Νίκου Μουζέλη, ο οποίος συμμετέχει στην "Κίνηση των 58"
