Του Αδάμ Γιαννίκου
Τι κοινό έχουν οι Κομόρες, το Λεσότο, το Τουρκμενιστάν, η Βόρεια Κορέα και το Τατζικιστάν; Η μία και μοναδική μάλλον έγκυρη απάντηση είναι πως συγκαταλέγονται στις χώρες εκείνες στις οποίες δεν έχει καταγραφεί ούτε ένα κρούσμα του νέου κορονοϊού. Μπορεί ο SARS-CoV-2, όπως επισήμως καταχωρείται στα ιατρικά χρονικά, να έχει προσβάλλει πάνω από τρία εκατομμύρια ανθρώπους σε δεκάδες χώρες του πλανήτη, υπάρχουν όμως κράτη και κρατίδια όπου ο αόρατος εχθρός δεν έχει εισβάλλει. Ως εκ τούτου, αυτές οι χώρες δεν βρίσκονται σε πόλεμο, όπως η Γαλλία, η Ιταλία, η Ισπανία -μέχρι νεωτέρας. Η περίπτωση της Βόρειας Κορέας υπαγορεύει τη σκέψη που λέει ότι το να μην αναφέρονται κρούσματα από τις αρχές μιας χώρας δεν σημαίνει πως ο κορονοϊός δεν έχει περάσει τα σύνορά της. Δύσκολα κανείς πιστεύει ότι, στο απομονωμένο από τον υπόλοιπο κόσμο βασίλειο των Κιμ, ο κορονοϊός παραμένει άφαντος, όπως ο ηγέτης της χώρας τις τελευταίες εβδομάδες. Ενδεχομένως, αυτό να συμβαίνει και με τη μικρή ομάδα των χωρών που δεν έχουν καταγράψει ούτε ένα κρούσμα, αλλά για χάρη της ιστορίας ας δεχτούμε ότι είναι πράγματι έτσι.
Σε κάθε περίπτωση, μέχρι τα τέλη Απριλίου, από τα 247 κράτη-μέλη του ΟΗΕ περί τα 213 είχαν ανακοινώσει τουλάχιστον ένα κρούσμα. Βεβαίως, στην κορυφή της λίστας διακρίνει κανείς χώρες με μεγάλες συγκεντρώσεις πληθυσμών και πυκνές επαφές με τον έξω κόσμο. Αυτό είναι -όπως φαίνεται- και το πιο κοινό χαρακτηριστικό τους. Στην πρώτη εικοσάδα των χωρών που έχουν χτυπηθεί περισσότερο σε αριθμό ατόμων από τον κορονοϊό συγκαταλέγονται μεταξύ άλλων έντεκα χώρες από τους G20, έξι από τους G7, και οι έξι ισχυρότερες οικονομίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όπως συνηθίζεται να λέγεται, ο κορονοϊός δεν γνωρίζει έθνη και σύνορα. Το ερώτημα, βεβαίως, δεν είναι τι δεν γνωρίζει, αλλά τι αναγνωρίζει. Κι εδώ οι απαντήσεις δεν δίνονται εύκολα και, ενδεχομένως, να αργήσουν να δοθούν.
Ο αναπτυγμένος κόσμος μας τις τελευταίες δεκαετίες υπήρξε ένας κόσμος βεβαιοτήτων: βεβαιότητα για το ορθό οικονομικό μοντέλο, για τον τρόπο παραγωγής και διαμοιρασμού του πλούτου, για την ταυτότητα της προόδου, για τον ανταγωνισμό ως κινητήρια δύναμη της κοινωνικής εξέλιξης, για την υπεροχή του ατομικού έναντι του συλλογικού, για την υπεροχή του ανθρώπου επί της φύσης, για την παγκόσμια τάξη πραγμάτων και τον καταμερισμό της εργασίας. Ακόμα και το ξέσπασμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης δεν στάθηκε ικανό να ανατρέψει τις βεβαιότητες του κυρίαρχου συστήματος. Το λεγόμενο new normal στην οικονομία, όπου τα καταβαραθρωμένα επιτόκια δανεισμού δεν στέκονται ικανά να πυροδοτήσουν πληθωριστικές τάσεις, δεν συνιστά κάποια επανάσταση που φέρνει τα πάνω κάτω, αλλά περισσότερο μια αναδίπλωση του συστήματος, προκειμένου να προφυλαχτούν τα ιερά και τα όσιά του.
Εσχάτως, η φράση new normal επιλέγεται και για την εποχή την αφετηρία της οποίας ορίζει το ξέσπασμα της πανδημίας. Όπως, όμως, γράφει ο σουδανός καρτουνίστας Χαλίντ Αλμπάιχ για το AlJazeera, «το δικό σας new normal είναι το δικό μας old normal». Με αφορμή την παρατεταμένη διαμονή του στην Κοπεγχάγη και τις αντιδράσεις του κόσμου εν μέσω πανδημίας, ο νεαρός Σουδανός υποστήριξε ότι οι περιορισμοί, οι έλεγχοι πληθυσμού, οι εξωθεσμικές παρεμβάσεις, η οικονομική κατάρρευση, τα γκρεμισμένα όνειρα, είναι πράγματα που ποτέ δεν έλλειψαν από χώρες σαν τη δική του. Κλείνει την παρέμβασή του, λέγοντας ότι το παγκόσμιο σύστημα χρειάζεται αλλαγή. «Χρειάζεται να επενδύσουμε στην κοινωνική δικαιοσύνη, την ισότητα και την αλληλεγγύη».
Θα ζούσαν οι πολίτες απ’ το Top-20 του κορονοϊού στο Σουδάν ή σε χώρες όπως το Λεσότο, που δεν καταγράφει κρούσματα, αλλά μαστίζεται από τον HIV/AIDS; Δύσκολη η απάντηση, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ότι υπάρχουν μικρά Σουδάν και Λεσότο στα περιθώρια του ανεπτυγμένου κόσμου.Το μόνο κοινό που ενδεχομένως να 'χουν είναι η ελπίδα πως «οὕτως ἔσονται οἱ ἔσχατοι πρῶτοι καὶ οἱ πρῶτοι ἔσχατοι».
Στηρίξτε την έγκυρη και μαχητική ενημέρωση. Στηρίξτε την Αυγή. Μπείτε στο syndromes.avgi.gr και αποκτήστε ηλεκτρονική συνδρομή στο 50% της τιμής.
