Live τώρα    
24°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
23.0°C25.9°C
3 BF 34%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
25 °C
23.4°C26.5°C
2 BF 33%
ΠΑΤΡΑ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.0°C24.4°C
2 BF 51%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
19.7°C21.0°C
2 BF 71%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
24.0°C24.0°C
1 BF 40%
Εγκληματική οργάνωση και "ιδέες"
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Εγκληματική οργάνωση και "ιδέες"

ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗ

Το πάγωμα που αισθανθήκαμε πολλοί στο άκουσμα της είδησης για την μη προφυλάκιση των τριών βουλευτών της Χρυσής Αυγής έχει να κάνει με τούτο: με την ανησυχία ότι μια τέτοια εξέλιξη μπορεί να λειτουργήσει θολώνοντας τα νερά. Και αυτό το θόλωμα των νερών να οδηγήσει, με τον έναν ή άλλον τρόπο, στην εκδοχή που προβάλλουν οι ίδιοι οι ιθύνοντες του φιλοναζιστικού μορφώματος που μιλούν αυτάρεσκα για «σκευωρίες» από «διεθνή κέντρα».

Η ανησυχία είναι, νομίζω, βάσιμη. Οι περιπλοκές σε μια τέτοιας σημασίας ποινική προδικασία μπορεί να παράγουν ανεπιθύμητες παρενέργειες. Και μαζί με τις φήμες και τα ρεπορτάζ περί λειψών ή ανεπαρκώς τεκμηριωμένων στοιχείων να λιπάνουν το έδαφος στο οποίο έχει φυτρώσει η Χρυσή Αυγή. Καθιστώντας ακόμα πιο δύσκολη την αποδόμηση των συνθημάτων της στο κοινό, το οποίο υποδέχτηκε τον διαρκή ακροδεξιό τραμπουκισμό ως Νέμεση.

Όπως έχουν τα πράγματα, τα περί σύστασης, συμμετοχής ή διεύθυνσης εγκληματικής οργάνωσης έχουν ένα ρίσκο στις δημοκρατίες: πρέπει να αποδειχθούν δικαστικά. Και αυτό σημαίνει ότι οποιοδήποτε ατύχημα ή ρήγμα στη διαδικασία θα γίνεται αντικείμενο έξαλλης εκμετάλλευσης στην πλατιά επικοινωνιακή σφαίρα των ακροδεξιών αντανακλαστικών.

Υπάρχει, ωστόσο, κάτι το οποίο δεν χρειάζεται απόδειξη, αλλά σχετίζεται με την ουσία του προβλήματος. Και αυτό δεν είναι η «σύσταση εγκληματικής οργάνωσης», αλλά η εγκληματική διάσταση του ίδιου του νεοναζιστικού πιστεύω. Ξέρω ότι η άποψη αυτή προκαλεί δισταγμούς, αμηχανίες ακόμα και φόβους. Μα, θα πουν ορισμένοι, η εγκληματική διάσταση του «φρονήματος» δεν ανοίγει τους ασκούς του Αιόλου για μια γενικευμένη ποινικοποίηση ανορθόδοξων ή ανατρεπτικών ή αντισυναινετικών ιδεών; Και από άλλη σκοπιά, κάποιοι ακραιφνώς φιλελεύθεροι ανησυχούν για τις δυνατότητες που δίνονται στο κράτος να επεμβαίνει δραστικά στην ελεύθερη αγορά των ιδεών και των απόψεων, όσο αποκρουστικές και αν είναι αυτές.

Ξεκαθαρίζω τη θέση μου, λοιπόν. Αναφέρομαι κυρίως στην στάση έναντι των νεοναζιστικών ιδεών και αξιών και δευτερευόντως στη νομική διαχείριση του ζητήματος. Μιλώ δηλαδή για την ανάγκη να λέμε ορισμένα πράγματα με το όνομά τους: να πούμε δηλαδή ότι η έκρηξη συνωμοσιολογίας, αντισημιτισμού και εθνοτικού μίσους δεν είναι απλώς «εξτρεμισμός», αλλά ευθείες βολές κατά του ελάχιστου δημοκρατικού κανόνα. Και ότι η ιδιαιτερότητα του νεοναζισμού είναι φιλοσοφικά και πολιτικά θεμελιωμένη: στηρίζεται στην άρνηση της κοινής βάσης που συνδέει, μ' όλες τους τις διαφορές, τις άλλες πεποιθήσεις. Ο εθνικοσοσιαλισμός αρνείται δομικά το τρίπτυχο της Γαλλικής Επανάστασης πάνω στο οποίο ερίζουν οι ποικίλες εκφάνσεις Δεξιάς και Αριστεράς από τις αρχές του δέκατου ένατου αιώνα. Με άλλα λόγια, δεν είναι ένα φρόνημα ή μια άποψη ανάμεσα στις άλλες. Ούτε καν μια «ακρότητα» που μπορεί να χωρέσει στο ίδιο πλαίσιο με άλλες «ακρότητες». Η θεμελιώδης διαφορά του βρίσκεται σε έναν λόγο που είναι ήδη δράση, σε έναν λόγο ο οποίος είναι οργανικά συνδεδεμένος με εγκληματικές πρακτικές.

Ένα πράγμα είναι το να ανιχνεύσουμε τους λόγους νομιμοποίησης της Χρυσής Αυγής σε όσους την ψήφισαν ή συντάσσονται ακόμα μαζί της. Να δούμε τις ειδικές συνθήκες γονιμοποίησης του κακού και τις δυνατότητες για μια άλλη κοινωνική και οικονομική κατάσταση, λιγότερο ευνοϊκή για την εν γένει ακροδεξιά δημαγωγία. Αυτή άλλωστε η εν γένει ακροδεξιά δημαγωγία είναι πολύ ευρύτερη από την κλίμακα της Χρυσής Αυγής και των οπαδών της.

Άλλο πράγμα είναι όμως να μην επιτρέψουμε να θολώσουν τα νερά ως προς το περίφημο «φρόνημα». Δεν πρόκειται περί ενός, λίγο πιο άγαρμπου ή άκομψου, εθνικισμού, όπως θα ήθελε ο Φαήλος, ο Τράγκας και άλλοι. Αν ήταν κάτι τέτοιο, θα μιλούσαμε απλώς για μια συμβατική λαϊκιστική Ακροδεξιά όπως πολλές στην Ευρώπη. Αλλά δεν πρόκειται περί αυτού. Η θεωρία περί «παραπλανημένων πατριωτών» είναι ένας βολικός ευφημισμός που συσκοτίζει την ιδιαιτερότητα του φαινομένου για να χαϊδέψει αυτιά. Αλλά θα επαναλάβω και κάτι που ξέρω ότι ενοχλεί και στα καθ' ημάς, στα αριστερά χωράφια: και η αντίληψη που ξεμπερδεύει με τον νεοναζισμό σαν να αποτελεί απλώς μια σκοτεινή παρέκκλιση ή δηλητηριώδη παρενέργεια του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού, κι αυτή συσκοτίζει την ιδιαιτερότητα του προβλήματος. Αλλά αυτή ειδικά η συζήτηση δεν χωράει στη στήλη και θα επανέλθω.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL