Live τώρα    
23°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
23 °C
21.7°C24.6°C
2 BF 54%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
22 °C
18.0°C24.3°C
2 BF 53%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
18.2°C20.9°C
4 BF 66%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
21 °C
19.9°C20.8°C
3 BF 56%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
24 °C
23.4°C23.9°C
2 BF 35%
Κόσμοι παράλληλοι και ασύμπτωτοι
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Κόσμοι παράλληλοι και ασύμπτωτοι

Η κυβέρνηση έχει μάλλον δίκαιο να αισιοδοξεί ότι οι αριθμοί της οικονομίας θα τη δικαιώσουν. Όχι τόσο χάρη σε κάποια ιδιαίτερη δική της προσπάθεια, όσο κυρίως λόγω της κεκτημένης ταχύτητας που έχει διαμορφωθεί στις αγορές.

Το Χρηματιστήριο Αθηνών -μέγεθος εντελώς αδιάφορο την τελευταία δεκαετία για ποικίλους λόγους και, σε κάθε περίπτωση, υπόθεση μιας στενής επαγγελματικής ομάδας επενδυτών και «παικτών»- αίφνης αναδείχθηκε σε πρωταθλητή κόσμου με βάση το ποσοστό ετήσιας ανόδου: 49%. Μικρή σημασία έχει το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος αυτής της ανόδου -οι 270 από τις 300 μονάδες που κερδήθηκαν- επιτεύχθηκε στο πρώτο εξάμηνο του έτους, επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Τις εντυπώσεις τις κερδίζει το δεύτερο εξάμηνο, αυτό της διακυβέρνησης Ν.Δ.

Αντιστοίχως διθυραμβικά προβάλλεται ο απολογισμός της αποκλιμάκωσης των αποδόσεων των δέκα ετών ελληνικών ομολόγων, που έχουν γίνει περιζήτητα, με τις τιμές τους μειωμένες κατά 25% το 2019. Μικρή σημασία έχει, πάλι, το γεγονός ότι το πρώτο εξάμηνο του έτους οι αποδόσεις τους έπεσαν δυο μονάδες, το δεύτερο μόλις μισή, ενώ από το 2015 έχουν πέσει 14 ολόκληρες μονάδες. Το «βραβείο» των αγορών το πιστώνεται η κυβέρνηση της Ν.Δ.

Το ίδιο λίγο - πολύ ισχύει και για άλλους οικονομικούς δείκτες που απονέμονται από τις αγορές, δηλαδή από κερδοσκοπικά κεφάλαια τα οποία σε περιόδους ανάκαμψης αναζητούν το μέγιστο κέρδος και σε περιόδους αβεβαιότητας ή ύφεσης κάποια σχετικά ασφαλέστερη τοποθέτηση. Η μετρήσιμη οικονομία είναι πράγματι υπόθεση ψυχολογίας και στην ψυχολογία η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει κερδίσει τις καρδιές όσων επενδύουν στους δείκτες και τους αριθμούς.

Πάνω στο κύμα αυτών των θετικών προσδοκιών, που τροφοδοτούνται και «φουσκώνονται» με κάθε τρόπο από επιχειρηματικά think tank, νεοφιλελεύθερους αναλυτές και κυνηγούς ευκαιριών, θα προκληθεί κάποια κινητικότητα που θα επιχειρήσει να αξιοποιήσει στο έπακρο τις δυνατότητες που δημιουργούν οι «φιλοεπενδυτικές» πολιτικές της κυβέρνησης (μείωση φορολογίας επιχειρήσεων και ακινήτων, κίνητρα προσέλκυσης ξένων επενδυτών, διοικητικές διευκολύνσεις προς «εθνικούς επενδυτές»).

Θα πέσει κάποιο χρήμα, θα υπάρξει σίγουρα μια αναθέρμανση στην αγορά ακινήτων και στην οικοδομή, στο χρηματιστήριο ενδεχομένως να στηθεί κάποιο πάρτι ανόδου, τα ομόλογα θα έχουν εξακολουθούν να προσελκύουν τους «γύπες» με ακόμη χαμηλότερες αποδόσεις κι αυτό όλο μπορεί να έχει αποτύπωση σε υψηλότερη ανάπτυξη.

Ωστόσο, αυτή θα αφορά σχετικά μικρή ομάδα ανθρώπων και δεν θα αγγίξει καθόλου ή μόνο ελάχιστα τα χαμηλότερα στρώματα, τα μεγάλα θύματα της δεκαετούς κατάρρευσης. Όπως συνέβη άλλωστε και από την ώρα που ξεκίνησε η δειλή ανάκαμψη της οικονομίας και η τυπική έξοδος από τα Μνημόνια το 2018, οι θετικές ειδήσεις και μετρήσεις στην οικονομία είχαν μηδαμινή έως ανεπαίσθητη επίδραση στους ανέργους, στους νέους εργαζόμενους, στα νοικοκυριά που εξαρτώνται απόλυτα από τα προνοιακά επιδόματα.

Το γεγονός ότι πάνω από 4 εκατομμύρια πολίτες έχουν ληξιπρόθεσμα χρέη στην εφορία, στα ασφαλιστικά ταμεία, στις τράπεζες και αλλού είναι μια επίμονη ένδειξη ότι ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας βρίσκεται σε μη αναστρέψιμη κατάσταση, μόνιμα εγκλωβισμένο στον φαύλο κύκλο του ιδιωτικού χρέους, σε αδυναμία να αξιοποιήσει ακόμη τα ελάχιστα πλαίσια προστασίας.

Στην ουσία πρόκειται για δυο κόσμους παράλληλους και σχεδόν ασύμπτωτους, που προσλαμβάνουν την πραγματικότητα με τελείως διαφορετικό τρόπο. Ο κόσμος των θετικών μετρήσεων και της όποιας μέτριας ή ισχυρής ανάκαμψης και ο κόσμος που έχει εγκλωβιστεί σε μια κατάσταση μόνιμης εξαίρεσης από τις οικονομικές διεργασίες.

Είναι προφανές ότι ένας θετικός κύκλος οικονομικής ανάκαμψης που δεν περιλαμβάνει την πλειονότητα του πληθυσμού είναι αδύνατον να αντέξει για πολύ. Είναι χαρακτηριστικά τα στοιχεία της ιδιωτικής κατανάλωσης, που έχει πιάσει «ταβάνι», λογικό και αναμενόμενο όταν έχει χαθεί το 40% του διαθέσιμου εισοδήματος και ελάχιστο έχει αναπληρωθεί.

Κι αυτή η ήδη εύθραυστη ισορροπία ανάμεσα στους παράλληλους κόσμους έχει κάποιο βραχύ κύκλο ζωής βάσει του καλού σεναρίου. Σκεφτείτε τι μπορεί να συμβεί όταν ενεργοποιηθούν τα κακά σενάρια. Από μια νέα ανάφλεξη στη Μ. Ανατολή (βλέπε αμερικανοϊρανική κρίση) μέχρι ένα «ατύχημα» στην ανατολική Μεσόγειο.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL