«Ο προϋπολογισμός προβλέπει πλουσιοπάροχες φοροελαφρύνσεις για τους ισχυρούς, δεν είναι όμως καθόλου γενναιόδωρος με την κοινωνική πολιτική στα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα» τονίζει στην «Αυγή» η Κατερίνα Παπανάτσιου, γενική εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ για τον προϋπολογισμό του 2020.
Η Κ. Παπανάτσιου επισημαίνει ότι ο προϋπολογισμός, όπως κι οι πρωτοβουλίες της κυβέρνησης μέχρι σήμερα, φανερώνουν μια «νεοφιλελεύθερη λογική» που «ορίζει ότι οι φοροελαφρύνσεις στο κεφάλαιο, με παράλληλη ένταση στην ευελιξία της αγοράς εργασίας και μείωση του εργατικού κόστους, θα ενισχύσουν την ανάπτυξη».
Σε σχέση με τον στόχο για ανάπτυξη στο 2,8%, η Κ. Παπανάτσιου σχολιάζει ότι «το νούμερο κινείται σε πολύ αισιόδοξες προβλέψεις, μεγαλύτερες ακόμη κι από ό,τι προβλέπουν διεθνείς οργανισμοί». Η Κ. Παπανάτσιου παρατηρεί ότι «είναι ασαφές πώς θα επιτευχθεί αυτό το νούμερο όταν δεν κατευθύνεται σημαντικό μέρος του δημοσιονομικού χώρου στα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα, τα οποια καταναλώνουν το μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματός τους».
Σε σχέση με την αντιπρόταση του ΣΥΡΙΖΑ, η Κ. Παπανάτσιου υπογράμμισε ότι «θα μπορούσαμε να έχουμε επιπλέον θετικά μέτρα 1,8 δισ. ευρώ για μόνιμες φοροελαφρύνσεις ή κοινωνικές παροχές, εάν η Ν.Δ. προχωρούσε το σχέδιο για μείωση του στόχου πρωτογενών πλεονασμάτων από 3,5% σε 2,5% με βάση και το ειδικό αποθεματικό που τους κληροδοτήσαμε στα 35 δισ. ευρώ».
Συνέντευξη στον Κώστα Παπαγιάννη
* Με βάση τον προϋπολογισμό, αλλά και τις μέχρι τώρα πρωτοβουλίες της, ποια αναμένετε να είναι η οικονομική πολιτική της κυβέρνησης το 2020; Τι θα πρέπει να περιμένουν οι πολίτες;
Θεωρώ ότι τα πρώτα δείγματα γραφής της Ν.Δ. δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες που καλλιέργησε. Το σχέδιό τους για την επόμενη μέρα βασίζεται κυρίως στην αποφορολόγηση του μεγάλου πλούτου, στην ενίσχυση και πριμοδότηση συγκεκριμένων επιχειρηματιών, με παράλληλη επαναφορά των όρων της εσωτερικής υποτίμησης σε ό,τι αφορά την εργασία.
Το πλάνο τους συμβαδίζει απόλυτα με τη νεοφιλελεύθερη λογική, που ορίζει ότι οι φοροελαφρύνσεις στο κεφάλαιο, με παράλληλη ένταση στην ευελιξία της αγοράς εργασίας και μείωση του εργατικού κόστους, θα ενισχύσουν την ανάπτυξη. Έτσι θα μεγαλώσει η πίτα, θα επανεπενδυθεί το συσσωρευμένο κεφάλαιο και θα δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις που ίσως να ωφελήσουν και τα κατώτερα στρώματα. Αλλά ακόμα κι αυτός ο στόχος, της επανεπένδυσης, δεν πρόκειται να επιτευχθεί, καθώς αρκετές από τις προαναφερθείσες παρεμβάσεις γίνονται με στόχο την άμεση εισροή μετρητών και κεφαλαίων στους ισχυρούς με κανένα εχέγγυο ή κίνητρο για επανεπένδυση. Αυτό το συμπέρασμα επιτείνεται και από το προσφάτως ψηφισθέν φορολογικό νομοσχέδιο, που αποτελούταν από σωρεία διατάξεων αποφορολόγησης κεφαλαίου με μια λογική αντίστροφης αναδιανομής.
* Τονίσατε ότι ο προϋπολογισμός του 2020 δεν είναι κοινωνικός. Πώς αποτυπώνεται αυτό στον προϋπολογισμό; Η Ν.Δ. εκπληρώνει με τον πρώτο προϋπολογισμό της τις προεκλογικές υποσχέσεις της προς τους πολίτες;
Η βασική κριτική μας στη Ν.Δ. έχει να κάνει με τις επιλογές της και το πολιτικό της σχέδιο. Τόσο το φορολογικό νομοσχέδιο, όσο και ο προϋπολογισμός πρέπει να εξεταστούν στη συγκυρία που έρχονται. Η νέα κυβέρνηση παρέλαβε μια παρακαταθήκη οικονομική/δημοσιονομική και κοινωνική, το χρέος ρυθμισμένο, τη χώρα εκτός Μνημονίων και cash buffer 35 δισ. ευρώ. Την "παρακαταθήκη" αυτή όμως σκορπίζει με δώρα στους λίγους κι εκλεκτούς. Μια "παρακαταθήκη" που εμείς είχαμε την ατυχία να μην βρούμε στα ταμεία όταν αναλάβαμε, το 2015.
Εννοώ ότι με τον καθαρό διάδρομο που είχαμε διαμορφώσει είχαν όλες τις προϋποθέσεις για να προχωρήσουν σε συγκεκριμένες ελαφρύνσεις προς τα μεσαία και λαϊκά στρώματα. Αντ’ αυτού επέλεξαν να κατευθύνουν το μισό και πλέον μέρος του δημοσιονομικού χώρου στις επιχειρήσεις με τη μείωση του συντελεστή από το 28% στο 24% και στη μείωση φορολογίας των μερισμάτων. Αντίστοιχα, ο προϋπολογισμός προβλέπει πλουσιοπάροχες φοροελαφρύνσεις για τους ισχυρούς, δεν είναι όμως καθόλου γενναιόδωρος με την κοινωνική πολιτική στα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα. Για παράδειγμα, στον προϋπολογισμό μειώνονται δαπάνες που συμπεριλαμβάνουν αγορές φαρμακευτικού υλικού και εμβολίων, αγορές συγγραμμάτων για σπουδαστές εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, αγορές καυσίμων θέρμανσης και έξοδα υπηρεσιών καθαριότητας.
* Επισημάνατε ακόμα ότι ο προϋπολογισμός του 2020 δεν είναι ούτε αναπτυξιακός. Ποια είναι η κριτική σας στις κατευθύνσεις της κυβέρνησης; Διατηρείτε τις αμφιβολίες σας ότι μπορεί να επιτευχθεί ο στόχος για ανάπτυξη 2,8%;
Ο ρυθμός ανάπτυξης 2,8% παρουσιάζεται με στόχο να καλύψει τον δημοσιονομικό χώρο από τα επεκτατικά μέτρα που εγκολπώνεται ο προϋπολογισμός. Το νούμερο κινείται σε πολύ αισιόδοξες προβλέψεις, μεγαλύτερες ακόμη κι από ό,τι προβλέπουν διεθνείς οργανισμοί.
Είναι, παράλληλα, ασαφές πώς θα επιτευχθεί αυτό το νούμερο όταν δεν κατευθύνεται σημαντικό μέρος του δημοσιονομικού χώρου στα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα, τα οποία καταναλώνουν το μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματός τους. Είναι, έτσι, αναμενόμενο ότι δεν θα υπάρχει σημαντική αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης, που σε συνδυασμό με τη μη αύξηση των μισθών, θα επιδράσει αρνητικά στην ανάπτυξη.
Η πρόβλεψη αυτή, παράλληλα, βασίζεται σε μια σειρά προϋποθέσεις για να γεφυρώσουν προοπτικά τις υπερπροσδοκίες που δημιούργησαν προεκλογικά, υποσχόμενοι μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 4% ώς το 2023, με τη σκληρή οικονομική πραγματικότητα.
Επιπρόσθετα, έχουμε διαφορετική αντίληψη για την ανάπτυξη. Το μοντέλο με την αποφορολόγηση του κεφαλαίου και την ενίσχυση π.χ. της αγοράς ακινήτων ή των αντίστοιχων επενδύσεων θυμίζει ένα μοντέλο παλιό, χωρίς μακρόπνοο πλάνο, που μας οδήγησε στη στασιμότητα και στην ύφεση.
* Σημειώσατε ότι οι φοροαπαλλαγές που προωθεί η κυβέρνηση κατευθύνονται κατά βάση στα υψηλά εισοδήματα και τις μεγάλες επιχειρήσεις. Ποιος θα ήταν, κατά τον ΣΥΡΙΖΑ, ένας δικαιότερος τρόπος κατανομής των «οφελών» της θετικής πορείας της οικονομίας μετά τα Μνημόνια;
Καταρχάς να σημειώσουμε ότι θα μπορούσαμε να έχουμε επιπλέον θετικά μέτρα 1,8 δισ. για μόνιμες φοροελαφρύνσεις ή κοινωνικές παροχές, εάν η Ν.Δ. προχωρούσε το σχέδιο για μείωση του στόχου πρωτογενών πλεονασμάτων από 3,5 σε 2,5 με βάση και το ειδικό αποθεματικό που τους κληροδοτήσαμε στα 35 δισ.
Τα οφέλη που έχει η σημερινή οικονομία οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στις στοχευμένες πολιτικές που έγιναν την περίοδο της διακυβέρνησής μας. Μέτρα όπως η αύξηση του κατώτατου μισθού, η 13η σύνταξη, οι 120 δόσεις και οι φοροελαφρύνσεις του Ζαππείου, είχαν απόλυτη επιτυχία. Είχαμε σαφέστατη στόχευση στα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα, που πιστεύουμε ότι είναι ο κινητήριος μοχλός της οικονομίας. Προγραμματίσαμε μέτρα που στόχευαν στην ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος των εργαζόμενων και των επιχειρήσεων, συνδυαστικά και αναλογικά, όπως η μείωση προκαταβολής φόρου στο 50%, κατάργηση εισφοράς αλληλεγγύης για εισόδημα έως 20.000 ευρώ, μείωση συντελεστή ΦΠΑ από 13% σε 11%. Κι όλα αυτά με παράλληλη ενίσχυση των δομών, των υπηρεσιών και των δαπανών για το κοινωνικό κράτος.
Ο στόχος δεν μπορεί να είναι άλλος, πέραν της δίκαιης και ισοκατανεμημένης ανάπτυξης. Με προστασία των μισθών, προστασία του περιβάλλοντος, ενίσχυση της έρευνας και της παιδείας, ολοκληρωτική προστασία στους ασθενέστερους και δημιουργία πλαισίου που θα ενισχύει την ισότιμη συμμετοχή της χώρας στην τέταρτη τεχνολογική επανάσταση.
