Live τώρα    
23°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
23 °C
22.0°C25.2°C
3 BF 51%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
23 °C
20.8°C25.4°C
2 BF 41%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
19.9°C21.6°C
4 BF 55%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
21 °C
20.4°C20.8°C
2 BF 68%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
23.9°C24.0°C
0 BF 33%
Αριστερή συσπείρωση και διαταραχή
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Αριστερή συσπείρωση και διαταραχή

Γιατί όμως δημιουργείται αντιαριστερό μένος; Γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ υπήρξε αντιπολιτευτικά τραχύς και δεν τον συγχωρούν πολλοί ή γιατί απέσπασε την εξουσία για τέσσερα και μισό έτη, πράγμα που επίσης δεν συγχωρούν (ακόμα πιο) πολλοί; Δεν μιλώ για τους συναρτημένους με συμφέροντα και εξαρτημένους από το παλιό πολιτικό σύστημα, που είναι λογικό να θεωρούν ότι η μπουκιά ανήκει σ’ αυτούς και δεν έπρεπε να την πάρει (ο καταραμένος) απ’ το στόμα τους το 2015. Μιλώ για έξυπνους ανθρώπους, καλλιεργημένους, διανοούμενους, που δεν αντέχουν τη λέξη Αριστερά, που θεωρούν ως μέγιστη νοθεία της πολιτικής αισθητικής τους την κυβερνώσα Αριστερά. Πρόκειται για ρήγμα της Αριστεράς με ένα είδος καλλιεργημένου κοινού ή για τον ιδιοκτησιακό σφετερισμό της «καλλιέργειας» από μια διανοουμενίζουσα πιάτσα;

Είναι σίγουρο ότι οι διαθέσιμοι πόροι ήταν ισχνοί για την πνευματική παραγωγή και ότι πολλά χρόνια κρίσης βύθισαν μεγάλο μέρος των καλλιτεχνών, των διανοουμένων στο τέλμα. Έναν μαρασμό και μια πτώση ηθικού που δεν ανέστρεψε ο ΣΥΡΙΖΑ. Προσπάθησε όμως να εξυγιάνει ένα πυκνό σύστημα συμφερόντων που λυμαίνονταν τις πολιτιστικές δομές. Πιθανόν άργησε ή ήταν αδέξιος (ως νεοφώτιστος και ανασφαλής), αλλά τουλάχιστον προσπάθησε. Πώς εξηγείται λοιπόν το ότι σημαντικοί καλλιτέχνες, με αριστερές, μάλιστα, καταβολές, απομακρύνονται ή κατακεραυνώνουν;

Η Αριστερά υπήρξε σε έναν μεγάλο βαθμό μια ενδιαφέρουσα αμφισημία, μια έννοια συγκεκριμένη για τους εμπαθείς (συμπύκνωνε το κακό) και πιο αφηρημένη για τους πολιτικά ανεξίθρησκους και αφανάτιστους (συμπύκνωνε το όνειρο ή το διαφορετικό). Αμέτοχη στην εξουσία, συμμέτοχη στη διεκδίκηση, μπορούσε να επιτρέψει όλες τις φαντασιώσεις, ενίοτε να συσπειρώσει κάποια συντεχνιακά συμφέροντα.

Ακόμη και μορφωμένοι δεξιοί συμπαθούσαν την Αριστερά. Όπως είχε πει ο Μάνος Χατζιδάκις, «με τη νομιμοποίηση του κομμουνιστικού κόμματος μπόρεσα να πω ότι δεν είμαι αριστερός χωρίς να έχω τύψεις». Ή «δεν έρχομαι να εναντιωθώ στην ύπαρξη των αριστερών κομμάτων, αλλά να βρω κι εγώ ο δεξιός την τοποθέτησή μου».1

Μεταδικτατορικά, τα αριστερά κόμματα με τα φεστιβάλ των νεολαιών τους μαζικοποίησαν αυτό που συνέλεξε η Αριστερά προσεκτικά, κυρίως τη δεκαετία του ’60, αυτό που συμπύκνωνε το εξαίσιο αριστερό περιοδικό σκέψης και τέχνης «Επιθεώρηση Τέχνης». Τα φεστιβάλ (“Αυγής” - Θούριου, ΚΝΕ - “Οδηγητή”, Νεολαίας ΠΑΣΟΚ κ.λπ.), έδωσαν μαζικό βήμα σε σημαντικούς καλλιτέχνες. Εκδοτικοί οίκοι της αριστερής ενδοχώρας, εξέδωσαν έργα στοχαστών και ποιητών. Μεγάλες «αστικές» εφημερίδες είχαν πολλούς αριστερούς πνευματικούς ανθρώπους ως δημοσιογράφους διαπρεπείς επιφυλλιδογράφους ακόμη και διευθυντές. Ναι, η αίθρια Αριστερά υπήρξε το υπόστρωμα πολιτικής κομψότητας που χρειαζόταν η σκληρή και, συχνά, χυδαία πραγματικότητα. Διαμόρφωσε ευρύ αναγνωστικό κοινό, καλούς ακροατές του έντεχνου και του art rock, πιστούς θεατές του Κουν και των σημαντικών του μεταδικτατορικού θεατρικού θαύματος, λάτρεις του Αγγελόπουλου και του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου. Η συσπείρωση του πνευματικού κόσμου οφειλόταν και σε μια πολιτικοαισθητική ενότητα, ένα σύνολο κανόνων και αναφορών (κυρίως στον Εμφύλιο).

Μετά το πείραμα του εθνικού «πραγματισμού» (της κατάρρευσης του χρηματιστηρίου, της φούσκας των ακινήτων και της χρεοκοπίας του 2010), σαν να μην περισσεύει στους διανοούμενους κάτι άλλο πέρα από την αυτοσυντριβή και την ανασφάλειά τους. (Θα συνεχίσω.)

1. Το δεύτερο παράθεμα είναι από την εισαγωγή του Μάνου Χατζηδάκι στην εξαιρετική και μόνη εκπομπή του στον ραδιοσταθμό 902 Αριστερά στα FM επί διευθύνσεως Π. Τσίμα, το 1989.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL