Του Faruk Šehić*
Ξημερώματα ετοιμάστηκα για το ταξίδι και έφτασα στο Σαράγεβο μία με δύο ώρες πριν την έναρξη του Pride της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης. Αυτό δεν είναι κάτι που μπορείς να το δεις στις ειδήσεις και την τηλεόραση. Είναι κάτι στο οποίο πρέπει να συμμετέχεις, να είσαι μέρος της ατελείωτης μάζας. Αυτή η μάζα δεν μετριέται με τον αριθμό των ανθρώπων που πήραν μέρος στο πρώτο Pride Βοσνίας - Ερζεγοβίνης, αλλά μετριέται με την ποσότητα της θετικής ενέργειας που όλοι εμείς εκπέμπαμε μέσα σε αυτές τις δύο ώρες πορείας και συντροφικότητας στην κεντρική οδό και στην πλατεία μπροστά από το κοινοβούλιο της Βοσνίας.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς μου συμμετείχαν πάνω από 3.000 άνθρωποι, ενώ οι διοργανωτές υπολόγιζαν περίπου 500 άτομα. Ήταν πολύ περισσότεροι, και αυτό είναι μία μεγάλη νίκη της ελεύθερης σκέψης, απέναντι σε όλους εκείνους με τα αρρωστημένα μυαλά, οι οποίοι θέλουν να παρουσιάσουν την πόλη και τη χώρα μας σαν ένα σκοτεινό, τρομακτικό μέρος, όπου δεν υπάρχει χώρος για διαφορετικότητα.
Τη μεγαλύτερη χάρη στο Pride την έκαναν τα δεξιά καθεστωτικά ΜΜΕ και ο αντι-pride θρησκευτικός φανατισμός, οι οποίοι παρ’ όλα αυτά, προκάλεσαν τους αναποφάσιστους να κατέβουν στην πορεία από καθαρή υπερηφάνεια. Ακόμα κι εγώ πίστεψα πως θα υπάρχει πρόβλημα στη ροή της πορείας από το σημείο εκκίνησης Vječne Vatreμέχρι την πλατεία της Βουλής της Βοσνίας. Ένας γνωστός μου είπε πως σε μία ηλεκτρονική σελίδα του Zagreb έγραφε πως το Pride της Βοσνίας ολοκληρώθηκε με συνθήματα «Allahu Akbar», κάτι που είναι ψέμα. Δεν ακούστηκε κανένα θρησκευτικό σύνθημα, ούτε κάτι παρόμοιο.
Το πρώτο Pride της Βοσνίας ολοκληρώθηκε με τάξη, χωρίς κανένα επεισόδιο, (απόλυτη τάξη, οργάνωση, με μεγάλα μέτρα ασφαλείας) και δεν είδα κανέναν εχθρό στη βόλτα μας στην πόλη. Δεν άκουσα ούτε μία φωνή, κανείς δε πέταξε τίποτα από τις πολυκατοικίες κάτω από τις οποίες περνούσαμε. Συνέβη ακριβώς το αντίθετο. Οι συμμετέχοντες χαιρετούσαν τον κόσμο που παρακολουθούσε την πορεία πίσω από τα παράθυρα. Δεν τολμούσαν να τα ανοίξουν, σύμφωνα με τις οδηγίες της αστυνομίας, αλλά μας χαιρετούσαν και αυτοί. Μανάδες με παιδιά χοροπηδούσαν, τα μωρά κουνούσαν χαρούμενα τα χέρια τους, επικρατούσε μία αρμονία ανάμεσα σε εμάς και τον κόσμο που παρακολουθούσε την πορεία.
Δεν θυμάμαι πότε ήταν η τελευταία φορά που το Σαράγεβο εξέπεμπε τόση θετική και καλή ενέργεια. Σκεφτόμουν, όσο μας παρακολουθούσαν οι θεατές από το κτήριο ενός μεγάλου μέσου ενημέρωσης (το οποίο δημοσίευε ότι δεν συμβαίνει τίποτα στην πόλη σήμερα), ότι ήταν υποχρέωσή μας να αποδείξουμε πόσο λάθος είχαν οι ομοφοβικοί και οι δεξιοί. Και εμείς καταφέραμε να το αποδείξουμε, επειδή μας επικροτούσαν ακόμα και αυτοί που ήταν επίσημα εναντίον μας.
Δεν υπάρχει ούτε μία παρέλαση στην οποία οι ομοφοβικοί, οι δεξιοί και οι ντόπιοι φασίστες να μπορέσουν να σκορπίσουν τόση καλοσύνη και αγάπη όσο εμείς σήμερα. Πιστεύω πως και οι ίδιοι κατάλαβαν ότι κανείς δεν κινδυνεύει από την LGBT κοινότητα, ούτε οι παραδοσιακές αξίες ούτε η εθνική τους ταυτότητα. Αν είσαι εθνικιστής, κλείσου μέσα σε τέσσερις τοίχους και ζήσε εκεί.
Σε κάθε περίπτωση αξίζουν θερμά συγχαρητήρια στους διοργανωτές, επειδή δεν υπέκυψαν στις μεγάλες μιντιακές και πολιτικές πιέσεις. Σήμερα ήταν όμορφο να είσαι κάτοικος αυτής της πόλης. Η αίσθησή μου είναι πως το Σαράγεβο στήριξε μυστικά και φανερά το Βοσνιακό Pride. Αυτό, άλλωστε, φάνηκε έντονα από τους ανθρώπους που παρακολούθησαν την παρέλαση πίσω από τα κλειστά παράθυρα. Δεν υπήρξε ούτε μια χειρονομία μίσους, αλλά ούτε και αδιαφορία.
Αν ήμουν λίγο πιο μελαγχολικός για μία στιγμή, τότε θα μπορούσα να αισθανθώ όπως στο τραγούδι του Lou Reed «Perfect Day», αλλά καλύτερα να αισθάνεσαι δυνατός, με πίστη ότι μπορείς να αλλάξεις κάποια μυαλά. Η καλοσύνη μας είναι πιο δυνατή από την κακία σας.
Υποχρέωση μου είναι να επαναλάβω: το Σαράγεβο θα υπάρχει, όλα τα άλλα θα περάσουν. Ακόμα και ο φασισμός, που θέλει να μας επιστρέψει για πάντα από τον 21ο αιώνα στο σκοταδισμό του Μεσαίωνα.
* Βόσνιος ποιητής, μυθιστοριογράφος και συγγραφέας σύντομης ιστορίας
Μετάφραση: Μαγδαληνή Άντριτς
1 Άρθρο δημοσιευμένο στις 8.9.2019 στη Βοσνιακή ηλεκτρονική εφημερίδα Lupiga, αναφερόμενο στο πρώτο Gay Pride που έλαβε χώρα στο Σαράγεβο την ίδια μέρα. «Η ομοφυλοφιλία στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη μέχριτο 1998 ήταν έγκλημα, και παρ’ όλο που ψηφίστηκαν νόμοι κατά των διακρίσεων, που περιελάμβαναν τα δικαιώματα των LGBT+ ατόμων το 2016, η χώρα δεν αναγνωρίζει δικαιώματα στα ομόφιλα ζευγάρια», όπωςδημοσιεύτηκε στο antivirus magazine (avmag.gr) στις 2.4.2019.
