Live τώρα    
23°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
23 °C
21.7°C24.7°C
3 BF 55%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
23 °C
19.7°C24.9°C
1 BF 41%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
19.4°C21.6°C
4 BF 61%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
21 °C
20.4°C20.8°C
2 BF 68%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
23.9°C24.0°C
3 BF 33%
Το άβατο του Σρέντιγκερ
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Το άβατο του Σρέντιγκερ

Του Αντιδρασέξ*

- Το «άβατο των Εξαρχείων» ήταν πάντα -και είναι βεβαίως- ένας μύθος. Ένας μύθος που βολεύει διάφορους, αλλά κυρίως την ίδια την αστυνομία και την εξουσία. Όσα χρόνια θυμάμαι, ποτέ μα ποτέ δεν εμποδίστηκε η αστυνομία να κάνει επιχειρήσεις στα Εξάρχεια. Με ή χωρίς αφορμή. Επιχειρήσεις που πάντα είχαν το χαρακτήρα στρατιωτικής επιδρομής, με δακρυγόνα, ξύλο και μάζεμα κόσμου στο σωρό, και ποτέ μα ποτέ κάποιο πρακτικό αποτέλεσμα. Δεν θα μπορούσαν να έχουν κανένα αποτέλεσμα, όταν ο στόχος ποτέ δεν ήταν η «πάταξη της ανομίας», αλλά απλά η επίδειξη δύναμης και τρομοκράτησης του κόσμου που συχνάζει στα Εξάρχεια και η εμπέδωση της «επικίνδυνης περιοχής».

Τα Εξάρχεια ήταν από τα παιδικά μου χρόνια μια γειτονιά, μια πλατεία με «άλλη» διάσταση. Η γειτονιά των αναρχικών, των καλλιτεχνών, των περίεργων τύπων. Θυμάμαι τον πατέρα μου να μας πηγαίνει βόλτα εκεί, συχνά την Κυριακή το μεσημέρι «στο δρόμο με τα κομπιουτεράδικα» -τη Στουρνάρα- σε μια κίνηση απομυθοποίησης της επικινδυνότητάς τους και ίσως, ταυτόχρονα, ενστάλαξης μέσα μας της διαφορετικότητάς τους από άλλες γειτονιές. Όπως θυμάμαι, σε μια βραδινή βόλτα με το αυτοκίνητο, το ΜΑΤατζή με το σπινθηροβόλο βλέμμα της αγελάδας -απαραίτητο προσόν μάλλον για δουλειά στο συγκεκριμένο σώμα- να περιμένει να περάσει η βάρδια, με το κεφάλι χωρίς κράνος ακουμπισμένο στον τοίχο που τώρα είναι το «Διπλό». Από τότε άκουγα και τις διηγήσεις για τα ναρκωτικά στα Εξάρχεια, μαζί με τη βεβαιότητα ότι η αστυνομία τα κατευθύνει προς την περιοχή, για να ασκεί έλεγχο πάνω στον κόσμο των Εξαρχείων.

35 χρόνια περίπου μετά, τα Εξάρχεια έχουν επανέλθει στο συλλογικό ασυνείδητο ως η γειτονιά της ανομίας και της παραβατικότητας. Μιας επικίνδυνης γειτονιάς για οποιονδήποτε «κανονικό» άνθρωπο.

Στα ενδιάμεσα χρόνια, η περιοχή έχει περάσει από πολλά στάδια - πάντα όμως διατηρώντας τον χαρακτήρα της «διαφορετικής» περιοχής. Ακόμα και στην ίσως πιο ήσυχη περίοδο τους, από τα μέσα της δεκαετίας του ’90 μέχρι τις αρχές του ‘00, οπότε και ήταν ένα, με τη σημερινή ορολογία, trendy μέρος για έξοδο, κυρίως κόσμου που ήταν σε φοιτητική ηλικία. Εκείνη την περίοδο είχε ανοίξει κατάστημα γνωστή αλυσίδα καφετεριών, ένας μεγάλος εκδοτικός οίκος, το καφεβιβλιοπωλείο ΒΟΞ (αυτό που είναι σήμερα η κατάληψη Κ-ΒΟΞ) και άλλα mainstream μαγαζιά -ρεμπετάδικα, ιταλικά εστιατόρια, κλαμπάκια κ.λπ.- που ο στερεοτυπικός τύπος θαμώνα των Εξαρχείων που έχουμε στο κεφάλι μας θα έλεγε (και έλεγε) «ΤΙ ΔΟΥΛΕΙΑ ΕΧΟΥΝ ΑΥΤΑ ΤΑ ΜΑΓΑΖΙΑ ΣΤΑ ΕΞΑΡΧΕΙΑ ΜΑΣ;». Μιλάμε όμως για την περίοδο της μεγάλης ανάπτυξης, των πολλών χρημάτων, της ευφορίας, του χρηματιστηρίου, των δανείων, την περίοδο προς τους Ολυμπιακούς αγώνες. Την περίοδο που όποιος έβλεπε αυτή την ατμόσφαιρα με άλλο μάτι, πιο δύσπιστο, ήταν «μίζερος και οπισθοδρομικός». Μαζί όμως με αυτά υπήρχαν πάντα τα πολιτικά και πολιτιστικά στέκια, οι χώροι όπου γίνονταν συζητήσεις, συγκεντρώσεις, εκδηλώσεις και προσέφεραν φτηνό καφέ και ποτό, χωρίς εμπορικό χαρακτήρα. Και στα περίπτερα των Εξαρχείων, μαζί με το «ΝΙΤΡΟ» έβρισκες και όλες τις εκδόσεις από αναρχικές και αριστερές συλλογικότητες και ομάδες.

Άρχισαν να πλησιάζουν τα χρόνια της κρίσης, έγινε και το «μπαμ» του Δεκέμβρη του 2008 και στα Εξάρχεια επανήλθε ο έντονος χαρακτήρας της επαναστατικής γειτονιάς. Αποσύρθηκαν τα «κυριλέ» μαγαζιά, δημιουργήθηκαν περισσότερα στέκια και καταστήματα που απευθύνονταν σε αυτό τον κόσμο. Μαζί με αυτά, επανήλθε και η έντονη αστυνομική παρουσία στις παρυφές των Εξαρχείων - και, αμέσως μετά, και τα ναρκωτικά.

Ποια, όμως, είναι αυτή η περιβόητη «ανομία των Εξαρχείων»; Στην περιοχή, για όποιον πραγματικά τη ζούσε και τη ζει, δεν συμβαίνει τίποτε περισσότερο παράνομο από ό,τι σε άλλες γειτονιές της Αθήνας. Παράνομο παρκάρισμα, παράνομα τραπεζάκια ίσως, τέτοια πράγματα.

Επειδή, όμως, τα Εξάρχεια είναι χώρος όπου δραστηριοποιούνται οι ενοχλητικές για το κράτος ομάδες πολιτικοποιημένων ατόμων, δημιουργείται, συντηρείται και ενισχύεται ο μύθος της ανομίας. Η εμφάνιση του λούμπεν εμπορίου ναρκωτικών τα τελευταία χρόνια ενισχύει και την αύξηση των παραβατικών συμπεριφορών στην περιοχή από τους φτωχοδιάβολους πελάτες του -μικροκλοπές, μικροδιαρρήξεις αυτοκινήτων- και, μαζί με αυτήν, η παραβατικότητα των ίδιων των εμπόρων και των μεθόδων τους. Εύκολα και με ασφάλεια (pun intended) μπορεί κανείς να κάνει τη σκέψη ότι έχει σπρωχτεί να συμβαίνει εκεί, προκειμένου να προσδώσει την εικόνα της επικίνδυνης περιοχής-γκέτο. Βεβαίως, σε αυτό έχουν συμβάλει οι ίδιοι οι έμποροι που εξυπηρετούνται από την ύπαρξη μιας περιοχής όπου μπορούν να δραστηριοποιούνται ανενόχλητοι. Ακόμα, έχουν συμβάλει άτομα και ομάδες που, στο πλαίσιο μιας γενικής αντιεξουσιαστικής θεώρησης και αυτοϊκανοποίησης, αρέσκονται στην ιδέα του «άβατου» και του «δεν τολμάει να πατήσει μπάτσος στα Εξάρχεια, γιατί θα τον δείρουμε», και πέφτουν στην παγίδα (χαρακτηριστική η περίπτωση πριν λίγα χρόνια της πυρπόλησης περιπολικού που είχε έρθει απλά για να επιληφθεί τροχαίου ατυχήματος) κάνοντας ζημιά στην ίδια την περιοχή, στους θαμώνες της και στις κινηματικές συλλογικότητες, εξυπηρετώντας στην ουσία αυτό που θέλουν να πολεμήσουν.

Το «άβατο των Εξαρχείων» ήταν πάντα -και είναι βεβαίως- ένας μύθος. Ένας μύθος που βολεύει διάφορους, αλλά κυρίως την ίδια την αστυνομία και την εξουσία. Όσα χρόνια θυμάμαι, ποτέ μα ποτέ δεν εμποδίστηκε η αστυνομία να κάνει επιχειρήσεις στα Εξάρχεια. Με ή χωρίς αφορμή. Επιχειρήσεις που πάντα είχαν το χαρακτήρα στρατιωτικής επιδρομής, με δακρυγόνα, ξύλο και μάζεμα κόσμου στο σωρό, και ποτέ μα ποτέ κάποιο πρακτικό αποτέλεσμα. Δεν θα μπορούσαν να έχουν κανένα αποτέλεσμα, όταν ο στόχος ποτέ δεν ήταν η «πάταξη της ανομίας», αλλά απλά η επίδειξη δύναμης και τρομοκράτησης του κόσμου που συχνάζει στα Εξάρχεια και η εμπέδωση της «επικίνδυνης περιοχής».

Αυτή τη στιγμή υπάρχει πρόβλημα στα Εξάρχεια. Όποιος δεν το βλέπει αυτό εθελοτυφλεί. Το πρόβλημα, όμως, των Εξαρχείων δεν είναι οι αντιεξουσιαστές. Είναι το εμπόριο ναρκωτικών και η ίδια η αστυνομία, που συντηρεί έναν άτυπο πόλεμο με την περιοχή, τις συλλογικότητες και τους θαμώνες της, για τους δικούς της σκοπούς. Σε κάθε περίπτωση, εμείς θα μάθουμε με τη σειρά μας στα δικά μας παιδιά ότι επικίνδυνες δεν είναι οι σκέψεις, οι ιδέες και οι συλλογικότητες. Επικίνδυνες είναι οι δομές που επιβάλλουν στενούς δρόμους σκέψης, ανελευθερία και φόβο. Και θα κάνουμε μαζί τους βόλτες στα Εξάρχεια.

* Τρολ του διαδικτύου και ραδιοφωνατζής στο Metadeftero.gr

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL