Του Χρήστου Σίμου*
Μεταφορά της αρμοδιότητας της σωφρονιστικής πολιτικής από το υπουργείο Δικαιοσύνης στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, κατάργηση του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής και μεταφορά των αρμοδιοτήτων του επίσης στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, κατάργηση της εγκυκλίου που αποδίδει ΑΜΚΑ σε πρόσφυγες και μετανάστες από τον Υπουργό Εργασίας. Με το «καλημέρα», η κυβέρνηση Μητσοτάκη επιχειρεί να επιβάλλει το δόγμα «νόμος και τάξη» και τα ερωτηματικά που προκύπτουν είναι πολλά.
Για ποιο λόγο, λοιπόν, η κυβέρνηση της Ν.Δ. επιλέγει να μεταφέρει τη σωφρονιστική πολιτική στο υπουργείο που είναι κατεξοχήν υπεύθυνο για την κατασταλτική πολιτική; Για ποιο λόγο εντάσσει στις αρμοδιότητες του ίδιου υπουργείου τη διαχείριση των προσφύγων; Για ποιο λόγο επεκτείνει τα όρια της καταστολής σε πεδία που μέχρι πρότινος ήταν εκτός; Για ποιο λόγο στερεί από τους πρόσφυγες και τους μετανάστες την πρόσβαση στην κοινωνική πρόνοια;
Παραδοχή πρώτη: Στην Ελλάδα δεν υπήρξε ποτέ κάποια μορφή Δεξιάς που να είχε, έστω και στο ρητορικό επίπεδο, υιοθετήσει την ατζέντα των δικαιωμάτων. Από το μετεμφυλιακό κράτος μέχρι και την κυβέρνηση Σαμαρά, η Δεξιά ήταν ταυτισμένη με την καταστολή.
Παραδοχή δεύτερη: Η σκέψη της Δεξιάς σε ό,τι αφορά το έγκλημα δεν έχει καταφέρει να υπερβεί τον 19ο αιώνα. Από τον Ντ. Τραμπ και τον Μπολσονάρο μέχρι τους εγχώριους δεξιούς το έγκλημα αντιμετωπίζεται με όρους «μηδενικής ανοχής», εκτός βέβαια από τις περιπτώσεις των περίφημων white collar crimes, τα οποία θεωρούνται ατυχείς στιγμές, στην καλύτερη των περιπτώσεων.
Παραδοχή τρίτη: Η έννοια του πολιτικού, σύμφωνα με τον Καρλ Σμιτ, ενός θεωρητικού που ήταν οπαδός του ισχυρού κράτους, είναι εξ ορισμού διχαστική. Το κράτος, για να μπορέσει να ενώσει τον πληθυσμό, πρέπει να διαθέτει ένα εξωτερικό φόβητρο, μια απειλή, την οποία θα χρησιμοποιήσει ως «σκιάχτρο», προκειμένου να πειθαρχήσουν όσοι περικλείει. Συνήθως, ο «εχθρός» είναι ο ξένος, μια απειλή που έρχεται από το εξωτερικό. Ωστόσο, ο «εχθρός» μπορεί να προέρχεται και από το εσωτερικό, και το κριτήριο μπορεί να είναι κοινωνικό, πολιτισμικό, θρησκευτικό ή οποιαδήποτε άλλη διάκριση.
Παραδοχή τέταρτη: Ακόμα και στις πιο προωθημένες εκδοχές περί ανοικτής κοινωνίας, ανεκτικότητας, πολυπολιτισμικότητας, κ.λπ., η έννοια του ξένου είναι παρούσα. Το δίπολο «οικείος - ξένος» είναι αυτό πάνω στο οποίο δομείται η διαφορά που αποδίδει και τις αντίστοιχες ταυτότητες (βλ. Αριστείδης Μπαλτάς, Φιλοξενώντας τον Ζακ Ντεριντά... Στο περιθώριο επιστήμης και πολιτικής, Εκκρεμές, 1999).
Ο στόχος, λοιπόν, για τη Ν.Δ. δεν είναι μόνο οι φυλακισμένοι και οι πρόσφυγες. Ο στόχος είναι η επέκταση της απειλής και του φόβου. Πέρα από την «πατροπαράδοτη» απέχθεια της Δεξιάς προς τους φυλακισμένους (ποιος δεν έχει ακούσει την καφενειακή ατάκα «για ποιο λόγο να ταΐζουμε τους κοπρίτες τους εγκληματίες;») και πέρα από την επίσης «πατροπαράδοτη» ξενοφοβία της, η Ν.Δ. στέλνει από την πρώτη στιγμή ένα σαφές μήνυμα: προσέξτε μη τυχόν διαμαρτυρηθείτε, γιατί θα βρεθείτε την αμέσως επόμενη στιγμή αποκλεισμένοι. Αρκεστείτε σε όσα παίρνετε, ενδεχομένως θα πρέπει να χάσετε και αρκετά, ειδάλλως θα βρεθείτε «εκτός».
Με άλλα λόγια, οι πρώτες κινήσεις της κυβέρνησης της Ν.Δ. δεν αποτελούν τίποτε άλλο παρά μια σαφή προειδοποίηση για όσα έπονται. Προειδοποίηση που μας αφορά όλους.
* Δημοσιογράφος
