Του Βασίλη Τεντόμα*
Μετά από κάθε φυσική καταστροφή (σεισμό, πλημμύρα, φωτιά κ.λπ.) γίνεται πολύς λόγος είτε για την πρόγνωση των σεισμών είτε για το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής και για μέτρα περιορισμού του.
Επίσης γίνεται λόγος για τις παρεμβάσεις του ανθρώπου στο φυσικό και στο δομημένο περιβάλλον, όπως η αυθαίρετη δόμηση, η οικοπεδοποίηση δασικών εκτάσεων, μπαζώματα ποταμών κ.λπ.
Τέλος, γίνεται αρκετή συζήτηση για λήψη μέτρων στο επίπεδο της πολιτικής προστασίας ώστε να υπάρχει η καλύτερη δυνατή προετοιμασία του κρατικού μηχανισμού, καθώς και εκ των προτέρων ενημέρωση και οργάνωση των πολιτών για τον περιορισμό, όσο είναι αυτό δυνατό, των ανθρώπινων απωλειών και των ζημιών σε επίπεδο ιδιωτικών και δημόσιων υποδομών και κτηρίων.
Γι’ αυτό που δεν γίνεται καμία συζήτηση είναι σχετικά με την καλύτερη οργάνωση του επόμενου σταδίου, την επομένη του καταστρεπτικού φυσικού φαινομένου, που δεν είναι άλλο από την αποκατάσταση των πληγέντων (προσωρινή στέγαση και μόνιμη στεγαστική αποκατάσταση οικογενειών και επιχειρήσεων).
Στον τομέα αυτόν υπάρχει μια κρατική υπηρεσία, που υπάγεται στο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών και που ονομάζεται ΔΑΕΦΚ (Διεύθυνση Αντιμετώπισης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών). Είναι οι ήρωες μηχανικοί αυτής της υπηρεσίας στις τρεις Διευθύνσεις της (Κεντρική Ελλάδα και νησιά, Δυτική Ελλάδα και Βόρεια Ελλάδα), που όταν πλέον η φυσική καταστροφή έχει ολοκληρώσει το έργο της και όταν έχουν σβήσει τα φώτα της δημοσιότητας, τρέχουν μέσα στα ερείπια, στα αποκαΐδια και στις πλημμυρισμένες αστικές περιοχές για να καταγράψουν τις ζημιές και αφού τις καταγράψουν να οργανώσουν το όλο σχέδιο της αποκατάστασης των πληγέντων.
Η πλήρης αποκατάσταση των πληγέντων μπορεί να διαρκέσει, ανάλογα με τη φύση και την έκταση της καταστροφής, από ένα χρόνο μέχρι και δέκα χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι αυτοί οι 45-50 μηχανικοί, μαζί με τον διοικητικό μηχανισμό της ΔΑΕΦΚ, τον Μάιο του 2017 είχαν να διεκπεραιώσουν τις υποθέσεις π.χ. του σεισμού τον Ιανουάριο του 2014 στην Κεφαλλονιά, μαζί με κάτι υπόλοιπα από τις φωτιές της Ηλείας του 2007. Τον Ιούνιο του 2017 τους προστέθηκε ο σεισμός στη Λέσβο και σαράντα μέρες αργότερα ο σεισμός στην Κω. Το φθινόπωρο του 2018 τους προστέθηκε η Μάνδρα με τους 25 νεκρούς και τον Αύγουστο του 2019 το Μάτι με τους 100 νεκρούς. Και ενδιάμεσα οι ίδιοι αυτοί άνθρωποι καλούνταν σε άλλα, μικρότερης έκτασης γεγονότα, όπως οι πλημμύρες στη Σαμοθράκη, στην Κρήτη και αλλού αλλά και αυτές τις μέρες σε Χαλκιδική και Ναυπακτία.
Όλα αυτά τα δυσάρεστα γεγονότα προσθέτουν φόρτο εργασίας πάνω στις πλάτες των ίδιων ανθρώπων, με αποτέλεσμα και η αποκατάσταση των πληγέντων να πηγαίνει όλο και πιο πίσω και οι αντοχές των μηχανικών και λοιπού προσωπικού αυτής της υπηρεσίας να φτάνουν στα όρια της ψυχικής και σωματικής εξόντωσης.
Με την ιδιότητα του συντονιστή των ενεργειών για την αντιμετώπιση των συνεπειών του σεισμού της 12.6.2017 στη Λέσβο, ο υποφαινόμενος, στα δύο χρόνια που κατείχε αυτήν την άμισθη θέση, είχε επανειλημμένα επισημάνει στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υποδομών την αναγκαιότητα για ενίσχυση της ΔΑΕΦΚ σε έμψυχο υλικό, αλλά και για ενέργειες ηθικής επιβράβευσης του υπάρχοντος προσωπικού σε μια υπηρεσία που θεωρούσε και θεωρεί ότι είναι υπόδειγμα δημόσιας υπηρεσίας και, δυστυχώς, μάλλον πανελλήνια εξαίρεση του κανόνα.
Δυστυχώς, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υποδομών τα δύο αυτά χρόνια δεν θέλησε να κατανοήσει το πρόβλημα και ως εκ τούτου δεν έλαβε κανένα ουσιαστικό μέτρο προς αυτήν την κατεύθυνση. Και δεν θα είναι ιδεοληψία να περιμένει κανείς, αυτό που δεν έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ, να το κάνει η σημερινή κυβέρνηση της Ν.Δ., όταν ο σημερινός πρωθυπουργός το 2013, ως υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης, στο πλαίσιο μείωσης του Δημοσίου, είχε σχεδιάσει την κατάργηση της ΔΑΕΦΚ αλλά τον «σταμάτησε» ο σεισμός της Κεφαλλονιάς στις αρχές του 2014.
Όλοι πλέον παραδέχονται ότι αυτά που κάποτε θεωρούσαμε ακραία φαινόμενα γίνονται πλέον συνήθη. Οι φυσικές καταστροφές επομένως θα συνεχιστούν με αυξανόμενη συχνότητα. Άρα το ίδιο θα αυξάνεται και ο φόρτος εργασίας της ΔΑΕΦΚ. Και όσο δεν λαμβάνονται ουσιαστικά μέτρα ενίσχυσής της, το συνηθισμένο σλόγκαν στις επισκέψεις των εκάστοτε κυβερνητικών παραγόντων, που μετά από κάθε φυσική καταστροφή μιλούν περί «άμεσης αποκατάστασης των πληγέντων», θα είναι το συντομότερο αλλά και τραγικότερο ανέκδοτο.
ΥΓ.: Βέβαια, υπάρχει και η «λύση» της υποκατάστασης της ΔΑΕΦΚ από τον ιδιωτικό τομέα. Και τότε θα έχουμε γλέντια...
* Ο Βασίλης Τεντόμας είναι συνταξιούχος πολιτικός μηχανικός, μέλος της Νομαρχιακής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ Λέσβου
