Live τώρα    
18°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αραιές νεφώσεις
18 °C
16.6°C19.6°C
2 BF 59%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αυξημένες νεφώσεις
17 °C
14.7°C18.2°C
2 BF 59%
ΠΑΤΡΑ
Αυξημένες νεφώσεις
15 °C
15.5°C16.0°C
1 BF 77%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
18 °C
17.8°C19.1°C
5 BF 61%
ΛΑΡΙΣΑ
Σποραδικές νεφώσεις
16 °C
15.9°C18.0°C
0 BF 63%
Επικοινωνία της Αναπηρίας: Η κατάκτηση του Έβερεστ
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Επικοινωνία της Αναπηρίας: Η κατάκτηση του Έβερεστ

Του Κώστα Αδάμ

Πριν από περίπου ένα χρόνο, ένας εξηνταεννιάχρονος κατέκτησε την κορυφή του Έβερεστ. Όσο δύσκολο και αν είναι στην επίτευξή του, το κατόρθωμα του Κινέζου ορειβάτη περνάει μάλλον απαρατήρητο. Η είδηση, ωστόσο, εμπλουτίζεται με κάποιες λεπτομέρειες που της προσδίδουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και την κάνουν άξια προσοχής. Ήταν η πέμπτη φορά που ο Xia Boyu επιχείρησε να ανέβει στην υψηλότερη κορυφή των Ιμαλαΐων, με τις προηγούμενες τέσσερις να αποτυγχάνουν. Επίσης ο Xia Boyu έχει ακρωτηριασμένα τα κάτω άκρα του, μέρος των οποίων έχασε σε μία από τις προηγούμενες απόπειρές του να φτάσει στην κορυφή του κόσμου. Αυτό που κατάφερε ο κ.Xia ακούγεται πλέον εξωπραγματικό. Πρόκειται για ένα έξοχο παράδειγμα θέλησης προς όλους μας, μία υπέρβαση. Ένα απροσδόκητο εμπόδιο που χρειάστηκε να ξεπεράσει ο κ.Xia, ώστε να επιτύχει τον στόχο που είχε θέσει 43 χρόνια πριν, ήταν η άρνηση της κυβέρνησης του Νεπάλ, το Δεκέμβριο του 2017, να δώσει άδειες ανάβασης σε ΑμεΑ. Ο στόχος της ήταν να μειωθούν οι θάνατοι των ανθρώπων που επιχειρούν να φτάσουν στην κορυφή. Πιο συγκεκριμένα, η κυβέρνηση ήθελε να αποκλείσει ανθρώπους με προβλήματα όρασης, όπως επίσης και άτομα με ακρωτηριασμένα κάτω άκρα. Ευτυχώς για τον κ.Xia το Ανώτατο Δικαστήριο του Νεπάλ έπαυσε αυτόν το νόμο και του επέτρεψε να εκπληρώσει το όνειρό του. Από την παραπάνω είδηση γεννιούνται δύο ερωτήματα. Το πρώτο αφορά τον κρατικό παρεμβατισμό, τη διάκριση και τον αποκλεισμό ανθρώπων, με κίνητρο την προστασία τους. Το δεύτερο ερώτημα αφορά το αποτέλεσμα που έχει η ανάδειξη μιας τέτοιας είδησης στην κοινή γνώμη και κατά πόσο επηρεάζει τον τρόπο που βλέπει το κοινωνικό σύνολο τα ΑμεΑ, καθώς και τον τρόπο που βλέπουν οι ίδιοι τον εαυτό τους.

Οι νεκροί

Για να απαντήσουμε το πρώτο ερώτημα και το κατά πόσο θα βοηθούσε ο αποκλεισμός των ΑμεΑ από συγκεκριμένες δραστηριότητες, ώστε να προστατευθούν, θα χρειαστεί να δούμε τα στατιστικά των θυμάτων του Έβερεστ. Από το Μάιο που ξεκίνησε η τουριστική σεζόν για το 2019, μετρήσαμε 11 θανάτους, που ήρθαν να προστεθούν στους ήδη υπάρχοντες 297, σε περίπου 9.000 προσπάθειες. Η καταγραφή ξεκινά από το 1953. Πιο συχνός λόγος θανάτου, οι χιονοστιβάδες. Συνολικά 29 ΑμεΑ, σύμφωνα με την Βάση δεδομένων των Ιμαλαΐων (HDB), επιχείρησαν την ανάβαση, με τους 15 να καταφέρνουν να φτάσουν στην κορυφή. Δύο ορειβάτες ΑμεΑ, ο Thomas Weber το 2006 και ο Phur Yemba Sherpa το 2014 πέθαναν στο βουνό. Ο Thomas Weber είχε περιορισμένη όραση και πέθανε από εγκεφαλικό οίδημα λόγω του μεγάλου υψόμετρου. Για τον Phur Yemba δεν γνωρίζουμε την φύση της αναπηρίας και τα αίτια θανάτου του. Σε πρώτη ανάγνωση φαίνεται να υπάρχει μια αναλογία προς το γενικό πληθυσμό που προσπάθησε να ανέβει στο Έβερεστ: 3,27% μη ανάπηροι θανόντες και 6,89% ΑμεΑ έχασαν τη ζωή τους δοκιμάζοντας τα όριά τους. Σε απόλυτους αριθμούς, αν ήταν σε ισχύ από το 1953 ο νόμος που απαγορεύει σε ΑμεΑ την ανάβαση του βουνού, ο αριθμός των νεκρών σήμερα θα ήταν μικρότερος κατά 2.

Θετικά πρότυπα;

Το δεύτερο ερώτημα που αφορά την προβολή τέτοιων ακραίων παραδειγμάτων είναι πολυδιάστατο και αρκετά δύσκολο να απαντηθεί. Η είδηση ενός ακρωτηριασμένου ανθρώπου που φτάνει στην ψηλότερη κορυφή της Γης αφήνει κυρίως θετικές εντυπώσεις, αν και όχι αποκλειστικά. Συνήθως η πρώτη σκέψη του επικοινωνούντα την είδηση είναι ότι πρόκειται για έναν αξιοθαύμαστα αποφασισμένο άνθρωπο που δεν ψάχνει δικαιολογίες για να αποτύχει. Η δεύτερη σκέψη που έρχεται αρκετά συχνά είναι ότι, αφού μπορεί αυτός, τότε μπορεί οποιοσδήποτε. Αναπόφευκτα, η τρίτη σκέψη που ακολουθεί τον κάνει να αναρωτιέται: αφού αυτός το έκανε, εσύ γιατί δεν μπορείς; Ένα ερώτημα που απευθύνεται σε ΑμεΑ (και) από ΑμεΑ. Η τρίτη σκέψη είναι και αυτή που χρήζει περαιτέρω ανάλυσης.

Το φάσμα της αναπηρίας είναι πολύ μεγάλο και ο όρος αναπηρία απευθύνεται σε πλειάδα περιπτώσεων, οι οποίες είναι τελείως διαφορετικές μεταξύ τους και έχουν συνήθως ως σημείο σύγκλισης το κοινωνικό στίγμα. Η σύγκριση δύο ανθρώπων με διαφορετικής φύσης αναπηρία, που έχουν μοναδικό κοινό γνώρισμα το χαρακτηρισμό ΑμεΑ είναι τουλάχιστον ατυχής. Ακόμα, όμως, και σε παρόμοιες περιπτώσεις αναπηρίας δεν γίνεται να υπάρξει σύγκριση. Πόσοι άνθρωποι χωρίς τα κάτω άκρα τους θα μπορούσαν να ανέβουν στο Έβερεστ; Η ερώτηση απενοχοποιείται και γίνεται πιο εύκολο να απαντηθεί αν αφαιρέσουμε τον παράγοντα ΑμεΑ. Πόσοι άνθρωποι θα μπορούσαν να ανέβουν στο Έβερεστ; Σίγουρα όχι όλοι. Το ατόπημα της σύγκρισης της αναπηρίας γίνεται ακόμα πιο ξεκάθαρο με το παράδειγμα του Όσκαρ Πιστόριους, του οποίου τις αθλητικές επιδόσεις δεν μπορούσαν να ανταγωνιστούν αρτιμελείς επαγγελματίες αθλητές.

Ο πλουραλισμός της αναπηρίας

Είναι αλήθεια ότι υπάρχουν αναρίθμητες περιπτώσεις ανθρώπων με αναπηρία, οι οποίοι όντας πλήρως ενταγμένοι και απολύτως παραγωγικοί στους τομείς που έχουν επιλέξει να ακολουθήσουν αποτελούν λαμπρό παράδειγμα της απαίτησης για ισότιμη μεταχείριση. Μπορούν, όμως, όλες οι περιπτώσεις ΑμεΑ να συγκριθούν με τις εξαιρετικές αυτές περιπτώσεις; Ένα βασικό πρόβλημα του αναπηρικού κινήματος είναι η ανομοιογένεια που το χαρακτηρίζει, καθώς πέραν των πολλών και διαφορετικών ειδών αναπηρίας που υπάρχουν, δεν έχουν όλες την ίδια ένταση και δεν «υπάρχουν» όλες στο ίδιο ταξικό και κοινωνικό περιβάλλον. Επίσης, σε πολλές περιπτώσεις, τα ΑμεΑ περνούν μέσα από στάδια αποδοχής και εναρμόνισης με την αναπηρία, μία διαδικασία αρκετά πολύπλοκη και χρονοβόρα, όπου η στήριξη από τις κοινωνικές δομές παίζει βασικό ρόλο στη διαμόρφωση της ταυτότητας του ατόμου με το πρόσθετο χαρακτηριστικό της αναπηρίας. Η εμπειρία της αναπηρίας βιώνεται διαφορετικά από τον καθένα. Συγχαρητήρια στον κ. Xia που τα κατάφερε. Μπράβο και στον Phur και τον Thomas.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL