Τα πλαστικά είναι το βασικό συστατικό σε ποσοστό 95% των σκουπιδιών που εντοπίζονται σε θάλασσα και ακτές, δημιουργώντας συνθήκες ασφυξίας για τη θαλάσσια ζωή και μέσω της τροφικής αλυσίδας απειλούν τη δημόσια υγεία, όπως καταδεικνύει μελέτη της WWF υπό τον τίτλο "Σώζοντας τη Μεσόγειο από την πλαστική παγίδα", η οποία δημοσιοποιήθηκε χθες, Παγκόσμια Ημέρα των Ωκεανών.
Βασικοί ρυπαντές είναι η Τουρκία και η Ισπανία. Ακολουθούν η Ιταλία, η Αίγυπτος, η Γαλλία και η Ελλάδα. Ο μαζικός τουρισμός στην περιοχή ευθύνεται για την ετήσια αύξηση κατά 40% των απορριμμάτων που καταλήγουν στη Μεσόγειο θάλασσα.
Κατά την περιγραφή της έκθεσης, τα μεγάλα πλαστικά κομμάτια τραυματίζουν, προκαλούν ασφυξία και συχνά θάνατο στα ζώα της θάλασσας, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων εμβληματικών ειδών που είτε προστατεύονται θεσμικά, είτε κινδυνεύουν με εξαφάνιση, όπως είναι οι θαλάσσιες χελώνες ή τα θαλάσσια θηλαστικά. Έχουν βρεθεί έως 150 πλαστικά κομμάτια σε στομάχι χελώνας! Όμως τα μικροπλαστικά, τα μικρά θραύσματα πλαστικού, κατακλύζουν στην κυριολεξία τη Μεσόγειο. Υπολογίζεται ότι η συγκέντρωσή τους είναι 1,25 εκατομμύρια ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο, σχεδόν τέσσερις φορές υψηλότερη από αυτήν που καταγράφεται στο λεγόμενο «πλαστικό νησί», στον Βόρειο Ειρηνικό Ωκεανό. Όπως επισημαίνεται, τα μικροπλαστικά μόλις εισέλθουν στον οργανισμό ζώων και ανθρώπων παρεμποδίζουν σημαντικές βιολογικές διαδικασίες.
Μόλις το ένα τρίτο των πλαστικών ανακυκλώνεται
Η πηγή του προβλήματος εντοπίζεται στην ελλιπή διαχείριση των απορριμμάτων στις περισσότερες μεσογειακές χώρες. Κατά την έκθεση, από τους 27 εκατομμύρια τόνους πλαστικών απορριμμάτων που παράγονται κάθε χρόνο στην Ευρώπη (28 κράτη - μέλη, Νορβηγία και Ελβετία), μόνο το ένα τρίτο ανακυκλώνεται. Η Ε.Ε. και οι δύο παραπάνω χώρες αποτελούν τον δεύτερο μεγάλο παραγωγό πλαστικών στον κόσμο μετά την Κίνα. Ετησίως οι απορρίψεις μικροπλαστικών στη Μεσόγειο και τις ευρωπαϊκές θάλασσες υπολογίζονται σε 150.000 - 500.000 εκατομμύρια τόννους.
Ανάγκη για μέτρα
Με αυτά τα δεδομένα και μετά τις πρόσφατες προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για μείωση των πλαστικών μιας χρήσης, το WWF για να ανατραπεί η σημερινή απογοητευτική κατάσταση θεωρεί επιτακτική την ανάγκη για άμεση εφαρμογή μέτρων από κυβερνήσεις, επιχειρήσεις και πολίτες, με στόχο τη μείωση των πλαστικών απορριμμάτων στο αστικό, παράκτιο και θαλάσσιο περιβάλλον της Μεσογείου. Έτσι προτείνει προς:
* Τις κυβερνήσεις να υιοθετήσουν μια δεσμευτική διεθνή συμφωνία για την εξάλειψη των πλαστικών απορρίψεων στους ωκεανούς, με δεσμευτικούς στόχους για τα κράτη, προκειμένου να επιτευχθεί 100% ανακύκλωση των πλαστικών απορριμμάτων έως το 2030 και να απαγορευθούν ολοκληρωτικά τα πλαστικά μιας χρήσης (π.χ. σακούλες, καλαμάκια).
* Τις επιχειρήσεις, να επενδύσουν στον σχεδιασμό νέων καινοτόμων και βιώσιμων υλικών που θα αντικαταστήσουν τα πλαστικά.
* Τους πολίτες να μην επιλέγουν προϊόντα σε πλαστική συσκευασία, να μειώσουν τα πλαστικά μιας χρήσης και να εντάξουν την ανακύκλωση στην καθημερινότητά τους.
