Live τώρα    
17°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
13.4°C18.7°C
3 BF 63%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
12.0°C16.9°C
1 BF 66%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
14.3°C16.6°C
2 BF 61%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
14 °C
13.8°C18.0°C
2 BF 62%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
10 °C
9.9°C14.6°C
2 BF 76%
Το τοτέμ του Συμφώνου
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Το τοτέμ του Συμφώνου

Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου

Μεταξύ Φρανκφούρτης, Βρυξελλών, Ρώμης και Ουάσιγκτον -ενδεχομένως και Τεχεράνης!- εκτυλίσσονται τις τελευταίες μέρες ενδιαφέροντα πράγματα, ιδανική τροφή για θεωρίες συνωμοσίας. Το γεγονός ότι ελάχιστα ανησυχούν την εσωτερική πολιτική τάξη και την προεκλογική αντιπαράθεση, λες και το μέλλον της ελληνικής οικονομίας εξαρτάται αποκλειστικά από την εσωτερική διαχείριση, δεν είναι ενθαρρυντικό, αλλά ας το αντιπαρέλθουμε.

Ο Μάριο Ντράγκι αφήνει ως παρακαταθήκη στον διάδοχό του (σ.σ.: άγνωστο μέχρι την ώρα που γραφόταν αυτό το κείμενο) ένα ακόμη “whatever it takes”: δεσμεύτηκε ότι η ΕΚΤ θα κάνει και πάλι ό,τι περνάει απ’ το χέρι της, οδηγώντας στα άκρα τις ερμηνείες για τις εξουσίες της στην άσκηση νομισματικής πολιτικής, προκειμένου να αποτρέψει μια ανατίμηση του ευρώ έναντι του δολαρίου, να ενισχύσει τον πληθωρισμό όσο πιο κοντά στο ιερό 2% και να εμποδίσει ένα νέο κατρακύλισμα της Ευρωζώνης στην ύφεση.

Λίγη σημασία έχει αν τα εργαλεία που θα χρησιμοποιήσει η ΕΚΤ θα περιλάβουν άλλη μια γερή δόση ποσοτικής χαλάρωσης ή θα περιοριστούν σε μείωση των ουσιαστικά μηδενικών επιτοκίων. Σημασία έχει ότι προτίθεται να αντιμετωπίσει την αναπτυξιακή στασιμότητα της Ευρωζώνης πάλι με φθηνό χρήμα προς τις τράπεζες και τις μεγάλες επιχειρήσεις.

Μπορεί η προαναγγελία Ντράγκι να λειτουργεί καθησυχαστικά προς τα ευρωπαϊκά κέντρα οικονομικής ισχύος, αλλά ταυτόχρονα αποτελεί ομολογία παταγώδους αποτυχίας της πολιτικής που για τέσσερα χρόνια πλημμύρισε την Ευρωζώνη -πλην Ελλάδας- με ρευστότητα 2,6 τρισ. ευρώ για να στηρίξει μια μέτρια ανάκαμψη (2,8% στην κορύφωσή της), η οποία κατέρρευσε αμέσως μετά τη διακοπή του προγράμματος. Ακριβώς ως διασωληνωμένος ασθενής που χάνεται στην πρώτη απόπειρα αποσωλήνωσης.

Το άλλοθι της ηγεσίας της ΕΚΤ είναι ότι η αντίδρασή της είναι αναγκαστική άμυνα στην πολιτική Τραμπ, ο οποίος με μεγάλη ευκολία μπορεί να κλιμακώσει τον εμπορικό πόλεμο σε έναν ανοικτά νομισματικό πόλεμο.

Υπάρχει, μάλιστα, μια ενδιαφέρουσα ομοιομορφία στον τρόπο που ο Αμερικανός Πρόεδρος αντέδρασε σχεδόν ταυτόχρονα στην προειδοποιητική «βολή» του Ντράγκι και στην πραγματική κατάρριψη του αμερικανικού κατασκοπευτικού drone από το Ιράν. Η απειλή ενός διπλού πολέμου -εμπορικού και πραγματικού- δημιουργεί ένα αποδοτικό για τα αμερικανικά συμφέροντα ισοζύγιο δολαρίου και πετρελαίου.

Οι ΗΠΑ μπορούν με σχετική άνεση να απορροφήσουν ενδεχόμενες υφεσιακές πιέσεις από μια παράλληλη ανατίμηση δολαρίου και πετρελαίου, καθώς έχουν εξασφαλίσει υπερδιπλάσιους ρυθμούς ανάπτυξης από τη ζώνη του ευρώ, ενώ παραμένουν η μεγαλύτερη χώρα παραγωγός πετρελαίου στον κόσμο.

Η Ευρωζώνη, όμως, τι ζόρι τραβάει; Έχει όλα τα μειονεκτήματα του αμερικανικού καπιταλισμού, αλλά κανένα από τα πλεονεκτήματά του. Και, κυρίως, είναι αλυσοδεμένη στον δημοσιονομικό παραλογισμό του Συμφώνου Σταθερότητας. Στη μεταφυσική προσήλωση στο τοτέμ των μηδενικών ελλειμμάτων.

Κατά κάποιον τρόπο η πρωτοβουλία του Ντράγκι να δεσμεύσει προκαταβολικά τον διάδοχό του σ’ έναν ακόμη γύρο νομισματικής χαλάρωσης είναι και μια απελπισμένη προειδοποίηση ότι οι δυνατότητες της κεντρικής τράπεζας να αποτρέψει άλλη μια κρίση εξαντλούνται.

Όχι γιατί σ’ αυτό έχει τις γνωστές σφοδρές αντιρρήσεις της η γερμανική ηγεσία. Αλλά γιατί η νομισματική πολιτική, όσα «ανορθόδοξα» μέτρα κι αν επινοήσει, δεν μπορεί να αντισταθμίσει την ουσιαστική απαγόρευση των δημόσιων επενδύσεων στην παραγωγή και στην ενίσχυση των εισοδημάτων, άρα της κατανάλωσης, που επιβάλλει ο ζουρλομανδύας του Συμφώνου Σταθερότητας σε κάθε χώρα, και μάλιστα με την απειλή κυρώσεων.

Η τελευταία αποκαλυπτική ένδειξη του παραλογισμού είναι η επιστολή - δήλωση μετανοίας του Ιταλού πρωθυπουργού Τ. Κόντε προς την Κομισιόν, στην οποία υπόσχεται τήρηση των «κανόνων» προκειμένου ν’ αποφύγει η Ιταλία τις κυρώσεις, αλλά ταυτόχρονα θέτει ζήτημα αλλαγής αυτών των κανόνων. Για την ακρίβεια, ο Κόντε ζητεί να μην υπολογίζονται στο έλλειμμα οι παραγωγικές επενδύσεις και οι επενδύσεις στο ανθρώπινο κεφάλαιο -ένα μέτρο που προκαλεί φλύκταινες στο Βερολίνο.

Κι όμως, αυτή η μετριοπαθέστατη ιδέα μέχρι στιγμής δεν έχει βρει άλλον δημόσιο υποστηρικτή στην Ευρωζώνη. Κι είναι εξαιρετικά θλιβερό -και ανησυχητικό- ότι αυτό το πρώτο μικρό, συμβολικό ρήγμα στο τοτέμ του Συμφώνου δεν το προκαλεί κανένα προοδευτικό μέτωπο, αλλά η κυβέρνηση του ακροδεξιού Σαλβίνι.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL