Live τώρα    
18°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
18 °C
15.1°C19.8°C
3 BF 56%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Σποραδικές νεφώσεις
16 °C
14.7°C17.0°C
1 BF 75%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
14.8°C17.1°C
3 BF 66%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
14.8°C17.5°C
1 BF 58%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
14 °C
13.9°C16.9°C
0 BF 62%
Αύξηση πίτας με συγκέντρωση ή με διάχυση εισοδημάτων;
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Αύξηση πίτας με συγκέντρωση ή με διάχυση εισοδημάτων;

Του Κώστα Καλλωνιάτη

Στην πρόσφατη διακαναλική του συνέντευξη ο πρόεδρος της Ν.Δ. απαντώντας στο ερώτημα γιατί ένας ψηφοφόρος να προτιμήσει τη Ν.Δ. αφού κι ο ΣΥΡΙΖΑ μειώνει τους φόρους απάντησε: «Δεν έχουμε την ίδια οικονομική πολιτική με τον ΣΥΡΙΖΑ. Εμάς μας ενδιαφέρει πρωτίστως πώς θα μεγαλώσουμε την πίτα. Τον ΣΥΡΙΖΑ τον ενδιαφέρει πρωτίστως πώς θα αναδιανείμει τη φτώχεια. Ο κύριος Τσίπρας ανακαλύπτει με μεγάλη καθυστέρηση κάποιες λίγες φοροαπαλλαγές, όταν έχει ήδη επιβάλει μέτρα ύψους 10 δισεκατομμυρίων ευρώ και έχει φτωχοποιήσει πλήρως τη μεσαία τάξη».

Ο πρόεδρος της Ν.Δ. έχει δίκιο πως η οικονομική πολιτική των δύο μεγάλων κομμάτων είναι διαφορετική. Πριν όμως δούμε την ουσία της διαφοράς, ας μας επιτραπεί μία διόρθωση σχετικά με το επιχείρημα περί διάλυσης της μεσαίας τάξης από τον ΣΥΡΙΖΑ. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων ο αριθμός των φορολογουμένων με εισόδημα από 20.000 έως 39.000 ευρώ (ο μεγάλος δηλ. όγκος της μεσαίας τάξης στην Ελλάδα) μειώθηκε από 1.119.000 το 2010 σε 839.000 το 2014 και ακολούθως σε 822.000 το 2017, με τη συντριπτική πλειονότητα των φορολογουμένων αυτών να μεταπηδά στην χαμηλότερη κατηγορία εισοδημάτων (κάτω των 20.000). Αν, λοιπόν, στη τετραετία 2011-2014 που κυβέρνησαν Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ οι φορολογούμενοι της μεσαίας τάξης μειώθηκαν κατά 280.000 και επί ΣΥΡΙΖΑ μειώθηκαν κατά 17.000, αυτό σημαίνει πως το 94% των απωλειών της μεσαίας τάξης σημειώθηκε επί διακυβέρνησης Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ !

Το ίδιο πρόβλημα αναλήθειας παρουσιάζει και ο ισχυρισμός της Ν.Δ. ότι ο ΣΥΡΙΖΑ φτώχυνε τους Έλληνες. Όχι μόνο γιατί επί ΣΥΡΙΖΑ αυξήθηκε το ΑΕΠ, αλλά γιατί σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ ο αριθμός των φτωχών και κοινωνικά αποκλεισμένων που την τετραετία 2011-2014 αυξήθηκε κατά 28%, την τετραετία 2015-2018 μειώθηκε κατά 6%. Παρομοίως, ο αριθμός των συμπολιτών μας με σοβαρή υλική στέρηση την μεν πρώτη τετραετία αυξήθηκε κατά 83%, ενώ τη δεύτερη μειώθηκε κατά 24%. Είναι προφανές πως κάποιοι από το οικονομικό επιτελείο της Ν.Δ. παραπληροφορούν τον πρόεδρο..

Το σημαντικότερο, όμως, είναι πως η μείωση της φτώχειας επί ΣΥΡΙΖΑ δεν έγινε με αναδιανομή της όπως ισχυρίζεται η Ν.Δ., αλλά με αύξηση του πλούτου (βλ. αύξηση επιχειρήσεων, παραγωγής, απασχόλησης, κερδών και μισθών) και αναδιανομή μέρους αυτού μέσω των εφαρμοζόμενων κοινωνικών πολιτικών.

Βεβαίως, η Ν.Δ. θεωρεί ανεπαρκή μία αύξηση του ΑΕΠ κατά 2% και υπόσχεται διπλάσιο ρυθμό ανάπτυξης με μαζικές επενδύσεις και δημιουργία πολλών θέσεων εργασίας χάρις στην επιθετική πολιτική φορολογικών ελαφρύνσεων και εμπροσθοβαρούς μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών κατά 25% σε βάθος 4ετίας (από 20% σε 15%). Αυτό, όμως, σημαίνει είτε αντίστοιχη μείωση των συντάξεων, είτε επιβάρυνση του δημοσίου ελλείμματος (κάτι που δύσκολα θα επιτρέψουν οι Βρυξέλλες και οι αγορές) είτε ένας συνδυασμός των δύο υπό τον όρο να επιτυγχάνεται ρυθμός πραγματικής ανάπτυξης 4% ώστε να αντισταθμίζεται η επιπλέον δαπάνη με πρόσθετα φορολογικά έσοδα.

Τι πιθανότητες έχει η Ν.Δ. να πετύχει άμεσα, δηλαδή, το 2020, 4% αύξηση του ΑΕΠ ώστε να πείσει τους πιστωτές για την οικονομική της πολιτική; Πρακτικά καμία για τρεις βασικά λόγους:

Πρώτο, δεν το επιτρέπει η παγκόσμια και ευρωπαϊκή οικονομία η οποία βρίσκεται σε φάση επιβράδυνσης αν όχι νέας κρίσης εξαιτίας των εμπορικών πολέμων, του Brexit και της κρίσης στη Μ. Ανατολή.

Δεύτερο, η διεθνής εμπειρία δείχνει πως οι φορολογικές περικοπές λίγο προσθέτουν στην αύξηση του ΑΕΠ και μάλιστα η επίπτωση αυτή είναι προσωρινή. Η εμπειρία της Ε.Ε. είναι χαρακτηριστική: τη τελευταία τετραετία η μείωση του φορολογικού συντελεστή για τις επιχειρήσεις συνοδεύτηκε αρχικά από αύξηση του ΑΕΠ η οποία στη συνέχεια αποκλιμακώθηκε παρά την συνεχιζόμενη μείωση του συντελεστή (βλ. διάγραμμα). Το ίδιο συμπέρασμα προκύπτει και μακροχρονίως. Ακόμη και στις ΗΠΑ όπου εφαρμόστηκε πρόσφατα (2018) η πιο επιθετική πολιτική φορολογικών ελαφρύνσεων, το ΑΕΠ που έτρεχε με 2,5% στα τέλη 2017 επιτάχυνε μόλις σε 3,2% το α’ τρίμηνο 2019 με τις περισσότερες εκτιμήσεις να μιλούν για κορύφωσή του.

Τέλος, η ελληνική οικονομική εμπειρία είναι επίσης αποκαλυπτική. Μεταξύ 2005 και 2012 ο φορολογικός συντελεστής για τις επιχειρήσεις μειώθηκε από 32% σε 20% με το ΑΕΠ να κατακρημνίζεται, την αδήλωτη εργασία να αυξάνει και την εισφοροδιαφυγή επίσης, αντίθετα με τις προσδοκίες της Ν.Δ. ότι οι φορολογικές μειώσεις φέρνουν «αποκάλυψη απασχόλησης». Αυτό, ωστόσο, που προκάλεσε - μεταξύ άλλων - η μείωση του φορολογικού συντελεστή την περίοδο 2005-2012 ήταν η αύξηση της εισοδηματικής ανισότητας (S80/S20) κατά 14% !

Σε μία περίοδο, λοιπόν, που σύμφωνα με τους διεθνείς οργανισμούς οι ανισότητες αυξάνουν παγκοσμίως συμβάλλοντας στην οικονομική επιβράδυνση και κρίση, ενώ στις ΗΠΑ - τη χώρα με τη μεγαλύτερη ανάπτυξη στη Δύση - τα εισοδήματα και ο πλούτος της εργατικής τάξης έχουν συμπιεστεί τα τελευταία τουλάχιστον 20 χρόνια (βλ πρόσφατη ομιλία-ομολογία του μέλους της Fed, Lael Brainard), αποδεικνύεται ότι «η αύξηση της πίτας» δεν σημαίνει καθόλου και απόλαυση των ωφελειών της από τους εργαζόμενους και τη μεσαία τάξη.

Αναδιανομή και φορολογικές παρεμβάσεις

Συνεπώς, αυτόματη διάχυση του πλούτου, μέσω της αγοράς, από την κορυφή προς τη βάση της κοινωνικής πυραμίδας δεν υπάρχει, εκτός και αν φροντίσει το κράτος γι’ αυτό μέσω φορολογικών παρεμβάσεων και άσκηση πολιτικής αναδιανομής. Επιπλέον, η διάχυση των ωφελειών στη κοινωνία με αναδιανομή συμβάλλει στην βιωσιμότητα και ενίσχυση της ανάπτυξης. Αυτή είναι και η πραγματική ουσία της διαφοράς στην οικονομική πολιτική ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ..

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL