Live τώρα    
15°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
11.8°C16.2°C
1 BF 80%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αυξημένες νεφώσεις
12 °C
9.9°C14.1°C
1 BF 65%
ΠΑΤΡΑ
Ασθενείς βροχοπτώσεις
15 °C
11.0°C14.9°C
2 BF 78%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
16 °C
12.1°C17.5°C
2 BF 61%
ΛΑΡΙΣΑ
Σποραδικές νεφώσεις
9 °C
8.9°C11.9°C
0 BF 100%
Αδικίες τεκμηρίων και άλλες "αμαρτίες" χρόνων...
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Αδικίες τεκμηρίων και άλλες "αμαρτίες" χρόνων...

Στις "παράπλευρες απώλειες" της ύφεσης και των Μνημονίων θα πρέπει να προσμετρηθούν και οι φορολογούμενοι εκείνοι οι οποίοι, παρά τη δραματική συρρίκνωση των εισοδημάτων που υπέστησαν κατά την πολυετή οικονομική κρίση, υπερφορολογήθηκαν -και εξακολουθούν να υπερφορολογούνται- πέφτοντας στην παγίδα των τεκμηρίων. Πολλά από το 1.286.595 νοικοκυριά που προστέθηκαν την περίοδο 2010 - 2016 (όταν δηλαδή χάθηκαν εισοδήματα ύψους 18,54 δισ. ευρώ με το μέσο ετήσιο εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών να μειώενται κατά 25%) στα ήδη υπάρχοντα με ετήσια εισοδήματα κάτω των 10.000 ευρώ βρέθηκαν να πληρώνουν φόρους για ανύπαρκτα εισοδήματα, λόγω των "μισθών κρίσης" και των τεκμηρίων που περισσότερο παρέπεμπαν σε προμνημονιακές εποχές. Και ναι μεν τα τεκμήρια διαβίωσης εξυπηρετούν τον δημοσιονομικό (και όχι μόνο) στόχο της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής, ωστόσο οι διατάξεις για τα τεκμήρια διαβίωσης κρύβουν παγίδες και για τους μη έχοντες.

Η συρρίκνωση αυτή των εισοδημάτων, σε συνδυασμό και με άλλους παράγοντες, όπως είναι η "επιχειρηματική δραστηριότητα", τα ενοίκια ή ακόμη και το άυλο χρήμα μέσω του οποίου "χτίζεται" πλέον το αφορολόγητο , αποτελούν τις κυριότερες "παγίδες" που κρύβουν για τους φορολογούμενους φέτος οι διατάξεις για τα τεκμήρια διαβίωσης. Επιπλέον, οι "παγίδες" αυτές δεν οδηγούν μόνο σε υπερφορολόγηση του εισοδήματος χιλιάδες "άτυχους" μισθωτούς, συνταξιούχους, αγρότες και μικρομεσαίους επαγγελματίες, αλλά και σε απώλεια ευεργετημάτων, όπως λόγου χάριν από αυτό της απαλλαγής από τον ΕΝΦΙΑ μέχρι εκείνο της απολαβής κοινωνικών επιδομάτων.

Είναι ευνόητο πάντως ότι με την έξοδο της χώρας από τα Μνημόνια, σε συνδυασμό και με την επιτάχυνση της ανάπτυξης, που την προεξοφλούν δανειστές, αναλυτές, οίκοι και αγορές, μεσομακροπρόθεσμα η απόσταση που χωρίζει τα πραγματικά από τα τεκμαρτά εισοδήματα θα σμικρύνεται. Όπως επίσης ότι και άλλοι παράγοντες, όπως είναι ενδεικτικά η διάδοση του άυλου χρήματος ως μέσου συναλλαγών μεταξύ των καταναλωτών και ο προσδοκώμενος εξορθολογισμός του καθεστώτος υπολογισμού και εφαρμογής του ΕΝΦΙΑ, θα περιορίσει αισθητά τον αριθμό εκείνων των φορολογουμένων που αδικούνται σήμερα από τα τεκμήρια.

"Ψαλίδα" πραγματικών - τεκμαρτών εισοδημάτων λόγω κρίσης

Η πολυετής ύφεση, τα Μνημόνια και η γενικότερη οικονομική κρίση της τρέχουσας δεκαετίας συνετέλεσαν έμμεσα στην υπερφορολόγηση του εισοδήματος μισθωτών, συνταξιούχων, μικρομεσαίων επαγγελματιών και αγροτών. Και τούτο, καθώς αρκετά φυσικά πρόσωπα θα φορολογηθούν φέτος όχι με βάση τα ιδιαίτερα χαμηλά εισοδήματα που απέκτησαν το 2017 αλλά με βάση υψηλότερα τεκμαρτά εισοδήματα που θα προσδιοριστούν με βάση το σύστημα των αντικειμενικών δαπανών διαβίωσης. Ειδικά δε εάν οι διαφορές χαμηλών πραγματικών - υψηλών τεκμαρτών εισοδημάτων δεν θα είναι εύκολο να καλυφθούν με περισσεύματα εισοδημάτων παρελθόντων ετών.

Η παγίδα της "επιχειρηματικής δραστηριότητας"

Στους "άτυχους" που πέφτουν στην παγίδα των τεκμηρίων περιλαμβάνονται φορολογούμενοι που απέκτησαν πέρυσι μικρά εισοδήματα από περιστασιακή απασχόληση, τόκους καταθέσεων ή και ενοίκια αφού θα κληθούν να πληρώσουν ποσά φόρου επί τεκμαρτού εισοδήματος που θα προσδιορίζουν τα τεκμήρια διαβίωσης. Καθώς η προστιθέμενη λόγω τεκμηρίων διαφορά φορολογητέου εισοδήματος θα φορολογηθεί ως εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, ο φόρος θα υπολογιστεί με συντελεστή 22% από το πρώτο ευρώ. Μάλιστα, ο φόρος αυτός διπλασιάζεται με την προκαταβολή φόρου του επόμενου έτους, με συντελεστή 100%, οπότε το 22% μετατρέπεται σε 44%. Ο ίδιος κίνδυνος καραδοκεί και για όσους εισέπραξαν χαμηλά εισοδήματα από περιστασιακή απασχόληση και ακόμη χαμηλότερα ποσά επιδομάτων τέκνων.

Άυλο χρήμα

Μισθωτοί, συνταξιούχοι και αγρότες πρέπει να έχουν καλύψει κλιμακούμενα ποσοστά επί των συνολικών ετησίων φορολογητέων εισοδημάτων τους με συναλλαγές με άυλο χρήμα (κάρτες, e-banking κ.λπ.). Όσοι δεν καλύψουν πλήρως τα απαιτούμενα ποσοστά θα πληρώσουν επιπλέον φόρο εισοδήματος με συντελεστή 22% επί του ακάλυπτου ποσού. Έτσι, ως φορολογητέα ποσά εισοδημάτων θα ληφθούν υπόψη όχι τα πραγματικά εισπραχθέντα εισοδήματα πέρυσι αλλά τα υψηλότερα τεκμαρτά, τα οποία θα προσδιοριστούν με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης.

Όταν τα τεκμήρια οδηγούν σε υπαγωγή στον ΕΝΦΙΑ

Υπάρχουν περιπτώσεις κατά τις οποίες φορολογούμενοι με πραγματικό δηλωθέν εισόδημα χαμηλότερο του προκύπτοντος με βάση τα τεκμήρια θα χάσουν το δικαίωμα απαλλαγής (μερικής ή ολικής) από τον ΕΝΦΙΑ, εφόσον το υψηλότερο τεκμαρτό εισόδημα θα υπερβαίνει το εισοδηματικό όριο απαλλαγής από ΕΝΦΙΑ. Σημειώνεται ότι δικαιούχος απαλλαγής από το 50% του ΕΝΦΙΑ είναι κάθε φορολογούμενος με:

* Συνολικό ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα κάτω των 9.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον/την σύζυγο και για κάθε εξαρτώμενο μέλος της οικογένειας.

* Συνολική επιφάνεια κτισμάτων κάτω των 150 τετραγωνικών μέτρων.

* Συνολική αντικειμενική αξία κτισμάτων και εντός σχεδίων πόλεων οικοπέδων κάτω των 85.000 ευρώ για άγαμο, των 150.000 ευρώ για έγγαμο χωρίς παιδιά και των 200.000 ευρώ αν πρόκειται για έγγαμο με ένα ή δύο εξαρτώμενα τέκνα.

Σημειώνεται ότι, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, στις τρίτεκνες ή πολύτεκνες οικογένειες, καθώς και με ανάπηρα άτομα άνω του 80%μ χορηγείται πλήρης απαλλαγή από ΕΝΦΙΑ, για εισόδημα κάτω των 12.000 ευρώ (προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ στον σύζυγο και κάθε εξαρτώμενο μέλος) όπως επίσης και για σύνολο επιφάνειας των κτισμάτων κάτω των150 τετραγωνικών μέτρων.

Κίνδυνος απώλειας επιδομάτων

Μεταξύ εκείνων που απειλούνται από τα τεκμήρια είναι και φορολογούμενοι που σήμερα απολαμβάνουν το δικαίωμα είσπραξης κοινωνικών επιδομάτων. Φορολογούμενοι με χαμηλά εισοδήματα θα χάσουν τα κοινωνικά επιδόματα που δικαιούνται, παρ' ότι θα έχουν χαμηλά πραγματικά εισοδήματα, επειδή το εισόδημά τους με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης θα διαμορφωθεί σε επίπεδα υψηλότερα των εισοδηματικών ορίων που ισχύουν για την είσπραξη των επιδομάτων. Όπως επίσης φορολογούμενοι με ιδιαίτερα χαμηλά ετήσια εισοδήματα θα εισπράξουν επιδόματα σημαντικά μειωμένα επειδή τα τεκμήρια θα μεγεθύνουν το ετήσιο φορολογητέο εισόδημά τους σε υψηλότερες εισοδηματικές κλίμακες όπου ισχύουν χαμηλότερα ποσά επιδομάτων.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL