Μιας και βρεθήκαμε στον αστερισμό της Παλαιάς Διαθήκης κατά τη διάρκεια της ομιλίας του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου στη Βουλή για τον προϋπολογισμό του 2018, είναι χρήσιμο να εξαχθούν κάποια χρήσιμα συμπεράσματα για το τι φέρνει και για το τι δεν φέρνει. Για την κυβέρνηση αποτελεί τη «Γη της Επαγγελίας» η καθαρή έξοδος τον Αύγουστο του 2018. Είναι γεγονός ότι ο «Βενιαμίν» στην κυβερνησιμότητα ΣΥΡΙΖΑ πέρασε από πολλά κύματα, ωστόσο με αυτό τον προϋπολογισμό φαίνεται πως τοποθετεί τις βάσεις για να ολοκληρωθούν οριστικά τα χρόνια των Μνημονίων, καθώς η ελληνική κυβέρνηση, λειτουργώντας ως “Δαυίδ”, φαίνεται ότι κατάφερε να αντιμετωπίσει τους επίδοξους “Γολιάθ” των θεσμών και να βρεθεί μια “Σολομώντειος λύση” για να απαγκιστρωθεί η χώρα μας από τα Μνημόνια. Τώρα, η καθαρή έξοδος από το πρόγραμμα φαντάζει ως «Μάννα εξ ουρανού» για να αποφευχθεί η «Βαβυλώνια αιχμαλωσία» από τους δανειστές. Αρκεί να μην υπάρξουν ισχυρές αναταράξεις στο μέλλον και οδηγηθούμε σε μια... "Γη Μαδιάμ". Αν η Καινή Διαθήκη έρχεται να εκπληρώσει την Παλαιά, τότε ο προϋπολογισμός του 2018 έρχεται να υλοποιήσει την προφητεία για έξοδο από τα Μνημόνια.
Ισχυρό χαρτί η ανάπτυξη
Και για να μην καταστεί εφικτή η προφητεία της τελευταίας πρότασης, θα πρέπει να υλοποιηθεί το "καλό" μέρος του προϋπολογισμού, παρά τις όποιες φορολογικές επιβαρύνσεις εμπεριέχει.
Ο τελευταίος μνημονιακός προϋπολογισμός, λοιπόν, προβλέπει ανάπτυξη της τάξης του 2,5% μαζί με σχηματισμό υπερπλεονάσματος της τάξης του 3,82%.
Η μεγέθυνση της οικονομίας κατά τη διετία 2017-2018 έχει αποτέλεσμα να μειωθεί στο τέλος του τρέχοντος έτους, ύστερα από έξι χρόνια και έναν μήνα, το ποσοστό της ανεργίας κάτω του 20% (19,9%), από 21,7% πέρυσι, και να αποκλιμακωθεί περαιτέρω το 2018, στο 18,4%.
Οι προβλέψεις για ταχύτερη ανάπτυξη το 2018 βασίζονται στις εκτιμήσεις για αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 1,2%, από 0,9% φέτος και από στασιμότητα (0%) πέρυσι, για εντυπωσιακή αύξηση των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου κατά 11,4%, από 6,1% φέτος και από 1,6% πέρυσι, λόγω του ευνοϊκότερου επενδυτικού περιβάλλοντος που διαβλέπει το οικονομικό επιτελείο στη βάση των υλοποιούμενων μεταρρυθμίσεων του προγράμματος, αλλά και της προβλεπόμενης αυξημένης ζήτησης.
Για το 2018 ο προϋπολογισμός έχει εγγράψει μεν αύξηση τόσο των εξαγωγών (4,6%) όσο και των εισαγωγών (3,8%), ρυθμοί που, αν και είναι βραδύτεροι των φετινών (6,9% και 6,0%), αναμένεται να οδηγήσουν σε περαιτέρω βελτίωση του πραγματικού ελλείμματος στο ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών κατά 0,2% του ΑΕΠ.
Η de facto αδικία των φόρων
Ωστόσο, το πρωτογενές πλεόνασμα του 2018 προβλέπεται να βασιστεί στην ισόρροπη αύξηση των άμεσων φόρων (κατά 478 εκατ. ευρώ) και των έμμεσων φόρων (κατά 473 εκατ. ευρώ), η οποία οδηγεί σε ενίσχυση των ταμείων του κράτους με πρόσθετα φορολογικά έσοδα ύψους 951 εκατ. ευρώ σε σχέση με φέτος, καθώς και σε δραστική περικοπή των δαπανών. Η αύξηση των έμμεσων φόρων είναι από μόνη της ένα άδικο μέτρο.
Κάποια από τα γνωστά και όχι νέα φορολογικά μέτρα που περιλαμβάνει ο προϋπολογισμός είναι τα εξής:
* Κατάργηση στην έκπτωση κατά την παρακράτηση φόρου μισθωτών - συνταξιούχων. Περισσότεροι από 1,5 εκατ. φορολογούμενοι με ετήσιες αποδοχές από μισθό ή σύνταξη άνω των 9.000 ευρώ τον χρόνο θα διαπιστώσουν μείωση στις μηνιαίες αποδοχές τους από τον Ιανουάριο. Η μείωση θα προκύψει από την κατάργηση της έκπτωσης του 1,5% που γίνεται στη μηνιαία παρακράτηση φόρου.
* Κατάργηση της έκπτωσης ιατρικών εξόδων. Για να εξοικονομηθεί ποσό της τάξεως των 120 εκατ. ευρώ, η εφορία στις φορολογικές δηλώσεις που θα υποβληθούν το 2018 δεν θα αναγνωρίσει για έκπτωση καμία από τις αποδείξεις για τις δαπάνες σε γιατρούς, φάρμακα, νοσήλια κ.λπ. που εκδόθηκαν μέσα στο 2017. Οι δαπάνες ιατρικών εξόδων θα μετράνε από το 2018 μόνο για το χτίσιμο του αφορολόγητου ή για τη λοταρία, εφόσον γίνονται με πλαστικό χρήμα.
* Στο μισό το επίδομα θέρμανσης. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι εντός των ημερών αναμένεται η Yπουργική Aπόφαση με την οποία δεν θα μεταβάλλονται τα κριτήρια χορήγησης επιδόματος. Το ύψος του, όμως, από 25 λεπτά το λίτροm θα περιορίζεται στα 12,5 λεπτά, προκειμένου το συνολικό ποσό από τα 110 εκατ. ευρώ να μειωθεί στα 55 εκατ. ευρώ.
Σημαντικό κοινωνικό αποτύπωμα
Σημαντική είναι και η κοινωνική πολιτική που ασκείται στο πλαίσιο ενός προϋπολογισμού, ο οποίος δεν είναι δίκαιος, καθώς πραγματοποιείται σε μνημονιακό πλαίσιο, όπως άλλωστε έχει παραδεχτεί και ο καθ΄ ύλην αρμόδιος υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος. Κάθε άλλο παρά αμελητέα είναι η αύξηση κατά 260 εκατ. ευρώ στο ποσό των οικογενειακών επιδομάτων, από τα 650, που ήταν, στα 910 εκατ. ευρώ, μια αύξηση της τάξης του 40%, που είχε ως αποτέλεσμα να προκύψουν υψηλότερα ποσά σε όλες τις περιπτώσεις τέκνων.
Για οικογένειες με ένα παιδί το εισοδηματικό όριο τίθεται στα 10.500 ευρώ. Στην περίπτωση αυτή το ετήσιο επίδομα θα ανέλθει το 2018 στα 840 ευρώ, σημαντικά αυξημένο κατά 360 ευρώ, σε σχέση με τα 480 ευρώ που χορηγούνται σήμερα. Αντίστοιχα, για δύο παιδιά, το όριο που τίθεται είναι τα 12.000 ευρώ. Το νέο επίδομα θα ανέλθει στα 1.680 ευρώ την επόμενη χρονιά, από 960 ευρώ που είναι φέτος, δηλαδή θα είναι κατά 720 ευρώ αυξημένο. Για τις περιπτώσεις οικογενειών με τρία παιδιά, το όριο μπαίνει στα 13.500 ευρώ. Το έσοδο από το νέο επίδομα φτάνει στα 3.360 ευρώ ετησίως, από 2.940 ευρώ που ήταν φέτος, δηλαδή επιπλέον 420 ευρώ. Σημαντικές διαφορές προκύπτουν και στις περιπτώσεις οικογενειών με τέσσερα παιδιά (+1.120 ευρώ), με πέντε παιδιά (+1.820 ευρώ), με έξι παιδιά (+2.520 ευρώ) και με επτά παιδιά (+3.220 ευρώ).
Ως εκ τούτου, οι δαπάνες για την κοινωνική προστασία, δηλαδή την πρόνοια, το 2018 θα ανέλθουν στα 1,836 δισ. Ευρώ, από 1,525 δισ. ευρώ που ήταν το 2017 και τα μόλις 790 εκατ. ευρώ που ήταν το 2015.
Επενδύσεις και ΕΦΚΑ
Σημαντική είναι και η προοπτική του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, καθώς, από τα 700 εκατ. ευρώ το 2015, θα ξεπεράσει για το 2017 το 1 δισ. ευρώ, ενώ το 2019 θα φτάσει το 1,5 δισ. ευρώ, ενώ δημοσιονομικό πλεόνασμα της τάξης των 207 εκατ. ευρώ βλέπει για το 2018 ο προϋπολογισμός του ΕΦΚΑ που εγκρίθηκε χθες από το Διοικητικό Συμβούλιο του Ταμείου, ενώ και ο πρώτος προϋπολογισμός του υπερφορέα, αυτός δηλαδή του τρέχοντος έτους, αναμένεται να κλείσει τελικά με πλεόνασμα της τάξης των 306 εκατ. ευρώ.
