Στο πρόγραμμα συμμετέχουν 15 φορείς, δημόσιοι και ιδιωτικοί, από επτά ευρωπαϊκές χώρες (Δανία, Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία, Βέλγιο, Πολωνία και Ελλάδα). Θα λειτουργήσει μέσω του Ευρωπαϊκού Προγράμματος COSME για μία τριετία, δηλαδή έως τον Δεκέμβριο του 2019
Οι δυσχέρειες που αντιμετωπίζουν οι επιχειρηματίες που απέτυχαν τους αποθαρρύνουν στην πλειονότητά τους από το να ξεκινήσουν μια νέα επιχειρηματική προσπάθεια. Ο κοινωνικός στιγματισμός αντιλαμβάνεται τον επιχειρηματία που δεν τα κατάφερε ως έναν αποτυχημένο άνθρωπο που εξαπάτησε και κανείς δεν θέλει να τον ξέρει και να τον συναναστρέφεται. Κι όμως, οι έρευνες της Ε.Ε. έχουν δείξει ότι μόλις το 4% - 6% των πτωχεύσεων είναι δόλιες
Με βάση τις έρευνες εκτιμάται ότι από το κλείσιμο των επιχειρήσεων χάνονται 1,7 εκατομμύρια θέσεις απασχόλησης ετησίως ή 4.650 θέσεις απασχόλησης την ημέρα. Αυτός είναι ένας από τους κυριότερους λόγους που η Ε.Ε. δίνει όλο και περισσότερη σημασία στη δημιουργία ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος για δεύτερη ευκαιρία σε έντιμους επιχειρηματίες που έχουν αποτύχει
Για τον επιχειρηματία που αποτυγχάνει δεν υπάρχει κοινωνική μέριμνα και προστασία. Η Ελλάδα είναι μια από τις ελάχιστες ευρωπαϊκές χώρες που προβλέπει κάποιου είδους κοινωνική μέριμνα για τους επιχειρηματίες που κλείνουν τις επιχειρήσεις τους: με τον Ν. 3986/2011 προβλέπεται επίδομα ανεργίας. Ωστόσο οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση αυτού του επιδόματος τον καθιστούν ουσιαστικά ανενεργό
Το Σύστημα Έγκαιρης Προειδοποίησης είναι ένα ευρωπαϊκό έργο το οποίο αποσκοπεί στην υποστήριξη επιχειρήσεων που βρίσκονται σε δυσχερή οικονομική θέση, στην έγκαιρη προειδοποίηση ώστε να αποτρέπεται η βίαιη πτώχευση και στην ενθάρρυνση της δεύτερης ευκαιρίας για την επανεκκίνηση επιχειρηματικής δραστηριότητας. Αφορά χιλιάδες επιχειρήσεις και τους ιδιοκτήτες τους που αντιμετωπίζουν δυσκολίες και τον κίνδυνο της πτώχευσης.
Στο πρόγραμμα συμμετέχουν 15 φορείς, δημόσιοι και ιδιωτικοί, από επτά ευρωπαϊκές χώρες (Δανία, Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία, Βέλγιο, Πολωνία και Ελλάδα). Θα λειτουργήσει μέσω του Ευρωπαϊκού Προγράμματος COSME για μία τριετία, δηλαδή έως τον Δεκέμβριο του 2019.
Από την Ελλάδα στο Δίκτυο αυτό -η σύμβαση χρηματοδότησης του έργου European Network for Early Warning and for Support to Enterprises and Second Starters από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπεγράφη στα τέλη του 2016- συμμετέχουν ως εταίροι το ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ και το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών.
Η δημιουργία ενός συνεκτικού και δημιουργικού Δικτύου θα αποτελέσει προτεραιότητα για το επόμενο διάστημα, ενώ η επίσημη παρουσίαση του προγράμματος στην Ελλάδα αναμένεται να πραγματοποιηθεί τους πρώτους μήνες του 2017. Σκοπός του Δικτύου είναι:
1. Να δημιουργηθούν η μεθοδολογία και τα εργαλεία που αφορούν τη διαβάθμιση του επιχειρηματικού κινδύνου και την έγκαιρη προειδοποίηση των επιχειρήσεων σε κρίση. Στο πλαίσιο αυτό θα διατυπωθούν προτάσεις πολιτικής - συστάσεις σε επίπεδα εθνικά αλλά και αρμοδίων Διευθύνσεων της Ε.Ε., με σκοπό να δρομολογήσουν την αντιμετώπιση του προβλήματος των επιχειρήσεων σε κρίση.
2. Παράλληλα στην Ελλάδα θα υλοποιηθεί μια πιλοτική εφαρμογή υποστήριξης 700 επιχειρήσεων. Η ανατροφοδότηση από την πιλοτική αυτή εφαρμογή θα αποτελέσει την πρώτη ύλη για την δημιουργία συστάσεων και προτάσεων πολιτικής.
Η κατάσταση σε Ευρώπη και Ελλάδα
Σύμφωνα με έρευνες της Ε.Ε. το 50% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση κλείνουν κατά τα πρώτα πέντε χρόνια λειτουργίας τους, ενώ από το σύνολο των επιχειρήσεων που διακόπτουν την επιχειρηματική τους δραστηριότητα οι πτωχεύσεις καταλαμβάνουν μόλις το 15%.
Με βάση τις έρευνες αυτές εκτιμάται ότι από το κλείσιμο των επιχειρήσεων χάνονται 1,7 εκατομμύρια θέσεις απασχόλησης ετησίως ή 4.650 θέσεις απασχόλησης την ημέρα. Αυτός είναι ένας από τους κυριότερους λόγους που η Ε.Ε. δίνει όλο και περισσότερη σημασία στη δημιουργία ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος για δεύτερη ευκαιρία σε έντιμους επιχειρηματίες που έχουν αποτύχει.
Άλλωστε οι επιχειρηματίες που βίωσαν την επιχειρηματική αποτυχία δημιούργησαν, κατά τη δεύτερη προσπάθειά τους, επιχειρήσεις περισσότερο βιώσιμες και με καλύτερες και πιο σταθερές θέσεις απασχόλησης. Ωστόσο οι δυσχέρειες που αντιμετωπίζουν οι επιχειρηματίες που απέτυχαν δημιουργούν ένα ασφυκτικό πλαίσιο με αποτέλεσμα να αποθαρρύνεται η πλειονότητά τους από το να ξεκινήσουν μια νέα επιχειρηματική προσπάθεια.
Μάλιστα ο γενικότερος κοινωνικός στιγματισμός δημιουργεί ένα ψυχολογικό πλαίσιο, καθώς αντιλαμβάνεται τον επιχειρηματία που δεν τα κατάφερε ως έναν αποτυχημένο άνθρωπο που εξαπάτησε και που κανείς δεν θέλει να τον ξέρει και να συναναστρέφεται μαζί του. Και τούτο παρότι οι έρευνες της Ε.Ε. έχουν δείξει ότι μόλις το 4% - 6% των πτωχεύσεων είναι δόλιες.
Επιπροσθέτως οι διαδικασίες αναδιάρθρωσης, κλεισίματος ή πτώχευσης μιας επιχείρησης είναι αναποτελεσματικές, δαπανηρές και ιδιαίτερα χρονοβόρες. Οι λόγοι αυτοί λειτουργούν αποτρεπτικά όχι μόνο για τους επιχειρηματίες που απέτυχαν, αλλά και για εκείνους που θα ήθελαν να ξεκινήσουν μια νέα επιχείρηση. Ο φόβος της αποτυχίας είναι ο σημαντικότερος παράγοντας που επηρεάζει τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων σύμφωνα με το 80% των Ευρωπαίων πολιτών. Το 43% δεν επιχειρεί υπό τον φόβο μιας ενδεχόμενης πτώχευσης, ενώ το 37% υπό τον φόβο ότι θα χάσει την προσωπική του περιουσία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι για τον επιχειρηματία που αποτυγχάνει δεν υπάρχει καμία κοινωνική μέριμνα και προστασία. Η Ελλάδα είναι μια από τις ελάχιστες ευρωπαϊκές χώρες που προβλέπει κάποιου είδους κοινωνική μέριμνα για τους επιχειρηματίες που κλείνουν τις επιχειρήσεις τους. Συγκεκριμένα με τον Ν. 3986/2011 προβλέπεται επίδομα ανεργίας γι’ αυτούς τους επιχειρηματίες. Ωστόσο οι προϋποθέσεις που έχουν τεθεί για τη χορήγηση αυτού του επιδόματος τον καθιστούν ουσιαστικά ανενεργό.
Γενικώς ελάχιστες είναι οι χώρες στην Ε.Ε. που στον τομέα της δεύτερης ευκαιρίας έχουν να επιδείξουν κάποια ικανοποιητικά αποτελέσματα. Το στίγμα της αποτυχίας, οι πολύπλοκες και χρονοβόρες διαδικασίες κλεισίματος ή εκκαθάρισης μιας επιχείρησης και η απουσία χρηματοδότησης από τον χρηματοπιστωτικό τομέα για ένα νέο ξεκίνημα αποτελούν τις συνισταμένες σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Η δεύτερη ευκαιρία για έναν επιχειρηματία παραμένει σε μεγάλο βαθμό ένας πολύ μοναχικός δρόμος.
Οι χώρες που έχουν να επιδείξουν καλές πρακτικές στο κομμάτι αυτό έχουν αναπτύξει κυρίως συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης των επιχειρηματιών που αντιμετωπίζουν δυσκολίες σε πρώιμο στάδιο, όπου μπορούν να γίνουν οι απαραίτητες διορθωτικές κινήσεις, την ανάπτυξη εξωδικαστικών διαδικασιών επίλυσης διαφορών και την απλοποίηση των διαδικασιών και τη μείωση του χρόνου αναδιάρθρωσης, κλεισίματος ή/και εκκαθάρισης μιας επιχείρησης.
Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και το πρόγραμμα της Ε.Ε. «European Network for Early Warning and for Support to Enterprises and Second Starters».
