Λίγες και παρατημένες οι παιδικές χαρές στην Αθήνα
Απέναντι από τη ΓΑΔΑ, επί της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, υπάρχει μια παιδική χαρά που, αν της αφαιρούσες τις κούνιες και τα υπόλοιπα όργανα, δεν θα διέφερε σε πολλά από το διπλανό πάρκινγκ. Το δάπεδο είναι στρωμένο με άσφαλτο και από την είσοδο κιόλας της παιδικής χαράς αισθάνεσαι την έντονη εγκατάλειψη
Ο νόμος αναφέρει ότι η παιδική χαρά πρέπει να διαθέτει καθίσματα για τους συνοδούς, βρύση με πόσιμο νερό, σημεία σκίασης προστατευμένα από τον ήλιο και τη βροχή, εξωτερικές και εσωτερικές προσβάσεις για ΑμεΑ, καλάθια απορριμμάτων, σήμανση κ.ά. Τα μισά και πλέον δεν υπήρχαν στις περισσότερες παιδικές χαρές που επισκεφθήκαμε
Το κέντρο της Αθήνας είναι ο λόγος που θες να είσαι φοιτητής. Καφετέριες, βιβλιοπωλεία, μπαράκια, πολιτικά και πολιτιστικά στέκια. Άμα είσαι όμως παιδί, το πράγμα αλλάζει. Δεν υπάρχουν αντίστοιχες επιλογές και, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στα χωριά ή στα προάστια, τα παιδιά του κέντρου μεγαλώνουν περισσότερο στο σπίτι τους παρά έξω.
Τα πιο μικρά παιδιά, μέχρι 10-11 ετών, δεν μπορούν να κυνηγήσουν τη γατούλα και το σκυλάκι. Δεν υπάρχουν αλάνες για μπάλα, τα γηπεδάκια είναι περιορισμένα, συχνά ημικατεστραμμένα και ακόμη πιο συχνά «πιασμένα» από τα μεγαλύτερα παιδιά.
Οι όποιοι πεζόδρομοι βρίσκονται συνήθως σε απόσταση που περιλαμβάνει μερικούς κεντρικούς δρόμους διπλής κυκλοφορίας και η εγκληματικότητα αποτελεί δικαιολογημένα -ή και αδικαιολόγητα- τον λόγο που οι γονείς δεν αφήνουν τα παιδιά να κάνουν ρούπι χωρίς τη δική τους συνοδεία. Οι παιδικές χαρές θα μπορούσαν μέσα σε αυτό το ασφυκτικό σκηνικό να είναι διέξοδος. Περισσότερο όμως αποτελούν έναν ακόμη λόγο για... πρόωρη κατάθλιψη.
Θα μπορούσε να ήταν πάρκινγκ
Απέναντι από τη ΓΑΔΑ, επί της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, υπάρχει μια παιδική χαρά που, αν της αφαιρούσες τις κούνιες και τα υπόλοιπα όργανα, δεν θα διέφερε σε πολλά από το διπλανό πάρκινγκ. Το δάπεδο είναι στρωμένο με άσφαλτο και από την είσοδο κιόλας της παιδικής χαράς αισθάνεσαι την έντονη εγκατάλειψη.
Στο υποτιθέμενο παρτέρι βρίσκεται ένας πεσμένος κάδος και απέναντι μια δεμένη και γεμάτη σκουπίδια σακούλα σούπερ μάρκετ, που δεν ανήκει σε κανέναν απ' όσους ήταν εκεί εκείνη την ώρα. Δίπλα στη σακούλα υπάρχει μια εστία φωτιάς και σε διάφορα σημεία βλέπεις σκουπίδια, όπως κουτιά από πίτσα, κουτάκια αναψυκτικών, συσκευασίες κρουασάν. Σε διάφορα σημεία υπάρχουν ακόμη και σπασμένα γυαλιά από μπουκάλια μπύρας.
Το σκηνικό συμπληρώνει ένα ξεχαρβαλωμένο έργο από δήμαρχο Αθηναίων επί χούντας (1972). Ούτε όμως η εικόνα των οργάνων είναι καλύτερη. Το χρώμα τους έχει ξεθωριάσει, σε κάποια σημεία έχει χαθεί τελείως και φαίνεται το σίδερο. Τα γκράφιτι αποτελούν ακόμη... όαση.
«Τα βράδια έρχεται κόσμος που δεν σέβεται τον χώρο. Τον βρίσκουμε την επόμενη μέρα πολύ βρώμικο και ποτέ φροντισμένο» μου λέει μια κυρία που έχει φέρει το εγγονάκι της. Έχοντας ζήσει σε νησί αντιλαμβάνεται τις διαφορές. Εκεί, ακόμη κι αν δεν υπάρχουν οι κούνιες, υπάρχουν η φύση και η απλωσιά.
Στην παιδική χαρά μπαίνει μια ακόμη οικογένεια. Το παιδάκι σμίγει με το παιδάκι της κυρίας και τρέχουν μαζί με φόρα προς τις κούνιες. Έχουν διαφορετική καταγωγή, αλλά αυτό δεν τα απασχολεί καθόλου. Αντίθετα, φαίνεται ότι ακόμη και μια σκουριασμένη παιδική χαρά μπορεί να είναι η πιο καλή γέφυρα σε μια διαπολιτισμική κοινωνία.
Ο πατέρας της μικρής, που είχε μπει μόλις, μου λέει κι αυτός για τα καθημερινά ρίσκα της παιδικής χαράς. «Δίπλα στα σκαλοπάτια υπάρχει κάτι που ήταν κάποτε κάτι και πλέον έχουν μείνει μόνο τα τούβλα. Ένα παιδάκι να σπρώξει το άλλο, θα γίνει το κακό».
Σε ανύποπτη στιγμή ένα σκυλί μπαίνει στην παιδική χαρά και πάει τρέχοντας προς τα μικρότερα σε διάπλαση παιδάκια. Μετά από λίγο, όχι όμως τόσο λίγο ώστε να προλάβαινε κάτι ατυχές, μπαίνει ο ιδιοκτήτης. Το σκυλί ευτυχώς ήταν φιλικό. Όμως ήταν μία ακόμη απόδειξη πως μια κεντρική παιδική χαρά της πόλης είναι αφημένη στην -περαστική- τύχη της.
Κάποτε ήταν ωραία
Στο Πεδίον του Άρεως, που φόρεσε τα καλά του αυτές τις μέρες, επέστρεψαν για λίγο οικογένειες που δεν πηγαίνουν τις υπόλοιπες μέρες. «Φοβόμαστε να ερχόμαστε τις άλλες μέρες. Εκεί που είναι οι χριστουγεννιάτικοι πάγκοι τώρα υπάρχουν πολλοί ναρκομανείς» μου λέει μητέρα. «Δεν γίνεται τα παιδιά μας να ζουν σε γυάλα», αντιπαραθέτει άλλη μητέρα.
Και οι δύο συμφωνούν πάντως ότι «κάποτε στο Πεδίον του Άρεως όλα ήταν πιο όμορφα και πιο ρομαντικά». Η εικόνα της παιδικής χαράς είναι καλύτερη. Ύστερα από διαρκείς πιέσεις των κατοίκων έγινε ανακαίνισή της. Σε κάποια σημεία όμως το αποτύπωμα της λιτότητας ή και προχειρότητας είναι παρόν. Όπως στην κολώνα, όπου το καπάκι των καλωδίων είναι κολλημένο με ταινία. Πάλι καλά που δεν είναι με σελοτέιπ.
Χωρίς κουβούκλιο -έστω κι αν αυτό έχει μονάχα αισθητικό ενδιαφέρον- είναι η τσουλήθρα της παιδικής χαράς στην πλατεία Γκύζη. Δεν είναι όμως το μόνο που λείπει από τον χώρο. Οι προστατευτικές πλάκες στο δάπεδο είναι φθαρμένες και σε αρκετά σημεία έχουν αφαιρεθεί.
Όμως, κι εκεί όπου η προστασία «αντέχει», αναρωτιέσαι αν θα έπρεπε να είναι έτσι φτιαγμένη. Στη μία πλευρά της παιδικής χαράς πάνω από τα κάγκελα υπάρχει συρματόπλεγμα. Μπήκε πριν από χρόνια κι αυτό και, αφού σκούριασε το ίδιο, τώρα σκουριάζει το ανθρώπινο βλέμμα. Ένα κλειδαμπαρωμένο φυλάκιο θυμίζει ότι κάποτε υπήρχε φύλαξη, που θα ήταν απαραίτητη ειδικά τις ώρες που η παιδική χαρά είναι χωρίς παιδιά.
«Έχω δει με τα μάτια μου κάποιους να προσπαθούν να ξηλώσουν την τσουλήθρα» μας λέει μητέρα. Προσθέτει όμως ότι «υπάρχει ζήτημα και με τους ίδιους τους γονείς. Διότι είναι αρκετές οι φορές που τους έχω δει να αφήνουν πίσω σκουπίδια».
«Μία παιδική χαρά για όλη τη συνοικία»
Στο Κουκάκι και την παιδική χαρά οι γονείς μαζεύουν τα σκουπίδια -και όχι μόνο. «Ένας πατέρας έφτιαξε και την κολώνα με τη λάμπα. Κρέμονταν έξω τα καλώδια» μου λέει μητέρα. Κι εκεί υπάρχουν κάποιες ξεχαρβαλωμένες προστατευτικές πλάκες, όμως οι υποδομές είναι σε καλύτερη κατάσταση. «Θα θέλαμε να μην βρίσκεται η παιδική χαρά δίπλα στη Λεωφόρο, να υπάρχει περισσότερη ησυχία και γαλήνη». Θα ήθελε ακόμη να υπάρχουν κι άλλες παιδικές χαρές. «Είναι η μοναδική για όλο το Κουκάκι».
Τι να πουν όμως και στην Κυψέλη. Επί των οδών Θήρας και Πατησίων υπάρχει μια παιδική χαρά με μια μόλις κούνια για δύο άτομα. Τα ξύλα της είναι φθαρμένα και τα παγκάκια επίσης. Γύρω - γύρω ο κόσμος κοιτάζει άλλοτε για να πουλήσει, άλλοτε καχύποπτα. Κι εδώ το αστυνομικό τμήμα είναι σε απόσταση αναπνοής, αλλά ποιος μπορεί να πει ότι αισθάνεται αμέριμνος; Κι εδώ η βουή του δρόμου είναι σε απόσταση αναπνοής. Κι εδώ όμως η ζωή πρέπει να συνεχιστεί, γι’ αυτό και τα παιδιά περιμένουν υπομονετικά να ανέβουν στη μία και μοναδική κούνια.
Το παιχνίδι τελειώνει στις 6.00
Καλύτερη είναι η κατάσταση στο άλσος του Παγκρατίου. Οι εγκαταστάσεις δείχνουν σύγχρονες και οι γονείς με τα παιδιά λιγότερο «σφιγμένοι». Το παιχνίδι ωστόσο τελειώνει στις 6.00 τον χειμώνα, καθώς οι λάμπες είναι ξηλωμένες. Και εδώ το φυλάκιο είναι κλειδαμπαρωμένο και εγκαταλελειμμένο.
Σε καλή κατάσταση και χωρίς προβλήματα στον φωτισμό είναι η παιδική χαρά μεταξύ των οδών Δαφνομήλη και Νικηφόρου Ουρανού κάτω από τον Λυκαβηττό. Είναι όμως μικρή. «Και δεν υπάρχει καμία άλλη εδώ γύρω» μου λέει πατέρας. «Είναι πολλές οι φορές που ερχόμαστε και τα παιδιά περιμένουν στην ουρά για την κούνια». Οι κούνιες είναι μόλις τέσσερις. Δύο για πολύ μικρά παιδάκια και δύο για μεγαλύτερα. Υπάρχουν ακόμη δύο τραμπάλες και μία τσουλήθρα.
Υπάρχει στο σάιτ, όχι στην πραγματικότητα
Πράγματι, δεν υπάρχουν πολλές επιλογές τριγύρω. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η παιδική χαρά στην πλατεία Εξαρχείων. Υπάρχει στη σχετική λίστα με παιδικές χαρές στο σάιτ του Δήμου Αθηναίων, δεν υπάρχει όμως στην πραγματικότητα.
Περπατώντας προς την πλατεία Εξαρχείων, μπροστά μου περπατούν ένα κοριτσάκι με τη μαμά του. Το κοριτσάκι ρωτάει: «Θα πάμε στις κούνιες;». Η μαμά λέει ότι «οι κούνιες έχουν χαλάσει καιρό τώρα και ποιος ξέρει πότε θα τις φτιάξουν». Στην πλατεία δεν υπάρχουν ούτε όμως τα υπόλοιπα βασικά, όπως τα παγκάκια. Ξηλώθηκαν και δεν επανατοποθετήθηκαν ποτέ.
Οι πιο αθώες ψυχές σε πόλη - κλουβί
Τα παιδιά του κέντρου δεν έχουν πού να παίξουν γιατί «δεν υπάρχει ευρώ», όπως απαντούν οι αρμόδιοι στους γονείς. Σε κάθε περίπτωση, με ευθύνη που βαραίνει λιγότερο ή περισσότερο τους εγχώριους αρμόδιους η οποιαδήποτε δαπάνη για μια παιδική χαρά θεωρείται πολυτέλεια. Τα παιδιά όμως που δεν έχουν την παιδική χαρά κάποτε θα γίνουν μεγάλοι και από μικροί θα φορούν κλουβί, όπως έλεγε κι ο Νικόλας Άσιμος. Το αύριο μιας κοινωνίας θα υπογράφεται από τον θυμό κι η υποτιθέμενη πολυτέλεια θα αποδειχτεί πως έπρεπε να είναι βασική προτεραιότητα.
