Τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία για τις ελληνικές εξαγωγές δείχνουν ότι το εμπορικό ισοζύγιο της χώρας έχει επηρεαστεί από τα capital controls και την έλλειψη ρευστότητας που έχει προκαλέσει η πολύχρονη ύφεση στην Ελλάδα. Η αντιστροφή δε των τάσεων σε αυτά τα δύο πεδία (κεφαλαιακοί περιορισμοί και ρευστότητα), καθώς το πρώτο εξάμηνο του 2016 έκλεισε με αρνητικό πρόσημο για τις ελληνικές εξαγωγές, αποτελεί το μεγάλο «στοίχημα» για την εξωστρέφεια της ελληνικής οικονομίας, που είναι ένα από τα μείζονα ζητούμενα για το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης.
Η επιτυχής πρώτη αξιολόγηση του νέου προγράμματος από τους επικεφαλής ελεγκτές προοιωνίζεται πάντως την επιστροφή στην κανονικότητα για την ελληνική οικονομική και επιχειρηματική δραστηριότητα (αλλά και για τους απλούς καταθέτες), καθώς τραπεζικοί παράγοντες θεωρούν ότι είναι ζήτημα χρόνου η άρση των capital controls, η οποία θα «λύσει τα χέρια» των περισσοτέρων εξαγωγικών επιχειρήσεων, επιτρέποντάς τους να ασκήσουν πιο επιθετική πολιτική.
Πεποίθηση της αγοράς είναι ότι το πρώτο εξάμηνο του 2016 υπήρξε ιδιαίτερα «δύσκολο» σε ό,τι αφορά τις αγορές τόσο εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και εκτός αυτής, καθώς οι μεν πρώτες επηρεάζονται από το Brexit, οι δε τελευταίες παραμένουν δύσκολα προσπελάσιμες για τα ελληνικά προϊόντα, καθώς οι επιχειρήσεις της χώρας μας μειονεκτούν έναντι εκείνων των ανταγωνιστριών χωρών, αφού, λόγω της περιορισμένης ρευστότητας, δεν μπορούν να επιδοθούν σε επιθετικές εκστρατείες προώθησης των προϊόντων τους. Εάν το ισοζύγιο δεν εμφάνισε εντέλει αρνητική εικόνα, παρά την πτωτική πορεία των εξαγωγών, αυτό οφείλεται στη «σανίδα σωτηρίας» που ακούει στο όνομα «τουρισμός».
Είναι ενδεικτικό ότι η χώρα μας το πρώτο εξάμηνο της χρονιάς κατέγραψε την τρίτη μεγαλύτερη μείωση των εξαγωγών μεταξύ των 28 κρατών - μελών της Ε.Ε., φτάνοντας το 8%, όπως πιστοποιεί η Eurostat στα στοιχεία που κοινοποίησε σχετικά. Η μεγαλύτερη ποσοστιαία υποχώρηση παρατηρήθηκε στην Κύπρο με 21% και στη Βρετανία με 11%.
Η προσαρμογή της ελληνικής οικονομίας από το 2010 με τα Μνημόνια υποτίθεται ότι έχει κύριο στόχο την αύξηση της ανταγωνιστικότητας προκειμένου να έρθουν μεγάλες και σοβαρές ξένες επενδύσεις και παράλληλα να αυξηθούν σημαντικά οι εξαγωγές. Παρά ταύτα, οι άστοχες επιλογές του πρώτου και του δεύτερου Μνημονίου οδήγησαν σε παραγωγική αποδιάρθρωση και όξυνση του προβλήματος ρευστότητας, με αποτέλεσμα οι εξαγωγές να ακολουθούν πτωτική πορεία παρά τις «αιματηρές» θυσίες.
Τις αρνητικές συνέπειες από τα capital controls που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι εξαγωγικές επιχειρήσεις επισήμανε και η πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων Χριστίνα Σακελλαρίδη, η οποία τόνισε για το θέμα αυτό: «Οι εξαγωγικές επιχειρήσεις της χώρας, έναν και πλέον χρόνο από την επιβολή των capital controls, εξακολουθούν να πληρώνουν βαρύ τίμημα για την έλλειψη κανονικότητας στην αγορά. Η κατάσταση ασφαλώς δυσχεραίνει από τις διεθνείς εξελίξεις, όπως για παράδειγμα στη Βρετανία, που καθηλώνουν τις προοπτικές ανάπτυξης της ευρωοικονομίας, η οποία αποτελεί τη βασική αγορά για τα ελληνικά προϊόντα. Την ίδια ώρα, ανησυχία στον εξαγωγικό κόσμο προκαλεί η συνεχής μείωση των ελληνικών εξαγωγών προς τρίτες χώρες, απότοκο της έλλειψης ρευστότητας των ελληνικών επιχειρήσεων, αλλά και της αδυναμίας υλοποίησης επιθετικών εκστρατειών προώθησης και προβολής ελληνικών προϊόντων σε δυναμικές αγορές».
Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), η αξία των ελληνικών εξαγωγών διαμορφώθηκε το εξάμηνο Ιανουαρίου - Ιουνίου 2016 σε 11,97 δισ. ευρώ, κάτω από το «ψυχολογικό όριο» των 12 δισ. ευρώ, έναντι 13,02 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2015, παρουσιάζοντας μείωση κατά 8,1%.
Μείωση στην αξία των εξαγωγών παρατηρήθηκε το φετινό εξάμηνο ακόμη κι εάν εξαιρεθούν τα πετρελαιοειδή (αυτά επηρεάζουν το συνολικό αποτέλεσμα λόγω της σημαντικής υποχώρησης των τιμών του «μαύρου χρυσού») κατά 125,9 εκατ. ευρώ ή κατά 1,4%.
